Εικόνες από τη Βουλγαρία στο Ρεγκλινγκχάουζεν

Στην ξεχωριστή έκθεση που εγκαινιάζεται αύριο στο Μουσείο Εικόνων του Ρεγκλινγκχάουζεν μπορεί κανείς να δει σπάνια δείγματα βουλγαρικής αγιογραφίας από την Βάρνα της Βουλγαρίας, τα οποία χρονολογούνται μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα. Η βουλγαρική εικονογραφία την περίοδο αυτή γνώρισε μια σπουδαία αναγέννηση. Χαρακτηριστικές είναι οι αγιογραφίες με αυγοτέμπερα σε ξύλο.

Σύμφωνα με τη γερμανίδα επιμελήτρια της έκθεσης στο Ρεγκλινγκχάουζεν, Εύα Χαουστάιν Μπαρτς: «Στη Βάρνα συναντάμε πολύ συχνά εικόνες του Κυρίλλου και του Μεθοδίου. Είναι οι πατέρες της σλαβικής γλώσσας αλλά και αυτοί που τη χρησιμοποιήσαν πρώτοι για λειτουργικούς σκοπούς. Σε αυτούς οφείλεται επίσης ο εκχριστιανισμός των Σλάβων».

Η Βουλγαρία ήταν η πρώτη σλαβική χώρα που γνώρισε το χριστιανισμό κατά τον ένατο με δέκατο αιώνα. Γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα ζωγραφικής και αγιογραφίας. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα επηρεάστηκε άμεσα από τη βυζαντική παράδοση. Μεταξύ 1393 και 1396 η Βουλγαρία κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Παρέμεινε υποδουλωμένη για 500 χρόνια.

Η βουλγαρική εικονογραφία γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθησή της κατά περί τα τα τέλη του 18ου με αρχές 19ου αιώνα. Το ασκητικό στοιχείο και η λιτότητα των απεικονίσεων της βυζαντινής αγιογραφίας δίνουν τη θέση τους πλέον σε πιο ζωηρά χρώματα με έντονα διακοσμητικά στοιχεία στο φόντο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί αυτή η εικόνα της Θεοτόκου, φτιαγμένη με αυγοτέμπερα σε ξύλο με ένα ιδιαίτερα περίτεχνο, σκαλιστό κάδρο. Τα ξυλόγλυπτα πλαίσια ήταν ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου, κατά την οποία γνώρισε μεγάλη άνθηση η βουλγαρική ξυλογλυπτική, αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης.

Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, ιδιαίτερα μεταξύ 15ου και 18ου αιώνα, τα δείγματα χριστιανικής αγιογραφίας στη Βάρνα ήταν ελάχιστα. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και την παρακμή άλλων μεγάλων μεσαιωνικών κέντρων, όπως της Θεσσαλονίκης και του Τάρνοβο, παρήκμασε και η εικονογραφία στη Βάρνα. Ωστόσο, από τις αρχές του 17ου αιώνα επανακάμπτει.

Σύμφωνα με την επιμελήτρια της έκθεσης, η κλασική βουλγαρική αγιογραφία διαφέρει σημαντικά από τη ρωσική και την ελληνική. Οι διαφορές στο ύφος άρχισαν να διαφαίνονται κατά τον 18ο με 19ο αιώνα. Τα περισσότερα εκθέματα της έκθεσης στο Ρεκλιγκχάουζεν προέρχονται από αυτήν την περίοδο.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βάρνας ιδρύθηκε το 1887. Είναι ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Βουλγαρίας, το οποίο φιλοξενεί τον λεγόμενο «θησαυρό της Βάρνας». Πρόκειται για τα παλαιότερα στον κόσμο επεξεργασμένα ευρήματα χρυσού, που χρονολογούνται μεταξύ 4200 και 4600 π.Χ. Στη μόνιμη συλλογή του μουσείου φιλοξενούνται και πολλές αγιογραφίες της βουλγαρικής αναγέννησης.