Σε ψυχρό κλίμα

Στο επίκεντρο των διήμερων διαπραγματεύσεων είναι θέματα διοικητικής αποκέντρωσης και προστασίας των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Για τις ελάχιστες ελπίδες επιτυχίας είναι ενδεικτικό ότι οι πολιτικοί παρατηρητές θεωρούν ως σημαντικότερη επιτυχία το γεγονός και μόνο ότι συνεκλήθη αυτός ο όγδοος γύρος των διαπραγματεύσεων. Η σερβική αντιπροσωπεία επιβεβαίωσε μόλις στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ότι θα εμφανιστεί στις σημερινές διαπραγματεύσεις στη Βιέννη.

Το κλίμα ήταν ούτως ή άλλως ψυχρό πριν από δύο εβδομάδες όταν συναντήθηκαν οι πρωθυπουργοί Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου για πρώτη φορά από το τέλος του πολέμου το 1999. Δεν υπήρξε χειραψία, ούτε κοινό γεύμα και οι δύο πλευρές δεν μετακινήθηκαν ούτε χιλιοστό από τις θέσεις τους, όπως διαπίστωσε εκ των υστέρων ο μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάρτι Αχτισάρι. Οι αλβανική πλευρά επέμεινε στην πλήρη ανεξαρτησία, η σερβική πλευρά προσφέρει ευρεία αυτονομία, αλλά εντός των συνόρων της Σερβίας. Τα δεδομένα αυτά παραμένουν και ερμηνεύουν την απαισιοδοξία που υπάρχει και σήμερα. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου Λούτφι Χαζίρι δήλωσε στο μικρόφωνο του γερμανικού ραδιοφώνου ARD ότι «θα είναι πολύ δύσκολη μία προσέγγιση με τη σερβική αντιπροσωπεία, διότι η Σερβία στηρίζεται στην αρχή του διαχωρισμού του Κοσσυφοπεδίου σε δύο οντότητες και αυτό εμείς δεν το δεχόμαστε. Ελπίζω να μετακινηθούν οι Σέρβοι, αν και δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση συζητάμε θέματα που άπτονται ευρωπαϊκών αξιών, για παράδειγμα την περιφερειακή αυτοδιοίκηση».

Η ιδέα για τις δύο οντότητες είναι του προέδρου της Σερβίας Μπόρις Τάντιτς. Σύμφωνα με την πρότασή του, η Σερβική εθνική οντότητα θα μπορούσε να διατηρεί ιδιαίτερες σχέσεις με το Βελιγράδι, χωρίς να έχει προσδιοριστεί και συγκεκριμένη εδαφική επικράτεια. Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου όμως απορρίπτουν την πρόταση φοβούμενοι ότι οι δύο οντότητες αργά ή γρήγορα θα οδηγήσουν στο διαμελισμό του Κοσσυφοπεδίου.

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Βουκ Ντράσκοβιτς δήλωσε λίγο πριν την έναρξη του σημερινού γύρου στη Βιέννη ότι «υπήρχε κάποτε μία ενιαία Γιουγκοσλαβία, αποτελούμενη από έξι επί μέρους δημοκρατίες. Η απόφαση της διεθνούς κοινότητας είναι να προκύψουν ακριβώς τόσα ανεξάρτητα κράτη. Η Σερβία είναι μία από αυτές τις πρώην δημοκρατίες και δεν μπορεί να είμαστε οι μόνοι που στο έδαφός της να δημιουργηθεί εκ των υστέρων ένα νέο κράτος. Σε όλο τον κόσμο οι κινήσεις αυτονομιστών κοιτούν με μεγάλο ενδιαφέρον, πως θα λυθεί το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου. Αν θα επικρατήσει το δίκαιο ή η βία», κατέληξε ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών.

Με τη βία ο Ντράσκοβιτς παραπέμπει στις τελευταίες επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, όπου ζουν και οι περισσότεροι Σέρβοι. Στις διαπραγματεύσεις της Βιέννης θα συζητηθεί αύριο το θέμα των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Σήμερα στην ημερήσια διάταξη είναι η περιφερειακή αυτοδιοίκηση για τις 100.000 περίπου των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο. Οι Σέρβοι διεκδικούν 16 δήμους και κοινότητες, η αλβανική διοίκηση στην Πρίστινα αποδέχεται μόνον έξι.