350 χρόνια από τον θάνατο του Ρέμπραντ

Στην Ολλανδία του δεκάτου εβδόμου αιώνα τα ομαδικά πορτραίτα συνηθίζονταν έντονα στη ζωγραφική. Ωστόσο αυτός ο πίνακας του Ρέμπραντ (1662) ήταν διαφορετικός. Ο Ρέμπραντ σχεδίασε τα πρόσωπα με μοναδική λεπτομέρεια, σαν να επρόκειτο για αυτοτελή πορτραίτα. Η ομαδικότητα της σκηνής λειτουργεί απλώς σαν αφορμή ή πρόσχημα για τα παρουσιάσει τα πορτραίτα των έξι «συνδίκων».

Ο Ρέμπραντ ξεχώρισε αμέσως χάρη στην πρωτοποριακή του τεχνοτροπία αλλά και την έμφαση στη λεπτομέρεια κάθε πίνακα. «Η ανατομία του Δρ. Τουλπ» (1632) είναι ένα από τα εμβληματικά έργα του. Η θεωρία και πράξη της ιατρικής συμπλέκονται σε αυτόν τον πίνακα, ενώ το πτώμα πάνω στο οποίο γίνεται το μάθημα ανατομίας μοιάζει με γλυπτό.

«Η νυχτερινή περίπολος» (1642) ήταν ένας ακόμη αριστουργηματικός πίνακας που φιλοτέχνησε ο Ρέμπραντ ύστερα από ανάθεση της συντεχνίας των σκοπευτών. Tα έργα του Ρέμπραντ, όπως ο συγκεκριμένος πίνακας, αποπνέουν έντονη θεατρικότητα. Του άρεσε ιδιαίτερα να παίζει με το φως και το σκοτάδι.

Ο Ρέμπραντ γνώρισε επιτυχία εν ζωή. Είχε την τύχη να ζήσει στη χρυσή εποχή της Ολλανδίας. Αλλά ο θάνατος της γυναίκας του και μια προσωπική οικονομική κρίση άλλαξαν άρδην τη ζωή του. Καθώς περνούσαν τα χρόνια άλλαζε και το εικαστικό στιλ του. Στον πίνακα «Η Εβραία νύφη» γίνεται αντιληπτή η στροφή στη θεματολογία του. Σκηνές πιο προσωπικές και πρόσωπα πιο ζεστά κι ανθρώπινα.

Ο Ρέμπραντ είχε φιλοτεχνήσει και πάμπολες αυτοπροσωπογραφίες. Κοιτούσε τον εαυτό τον στον καθρέφτη κι έπειτα ζωγράφιζε. Θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για πρώιμες «selfies». Συνολικά 80 αυτοπροσωπογραφίες του έχουν διασωθεί.

Βαθύ σκότος λούζει τους πρωταγωνιστές του πίνακα με τίτλο «Ο Ιωσήφ και η γυναίκα του Πετεφρή» που ζωγράφισε το 1655 εμπνευσμένος από χωρίο της Παλαιάς Διαθήκης. Ένας πίνακας για τη συζυγική απιστία, η μάλλον την υπόνοιά της. Τα φαινόμενα απατούν κι έτσι ο υπηρέτης Ιωσήφ δεν ήταν αυτός που παρέσυρε τη σύζυγο του αφεντικού του Πετεφρή, όπως η ίδια δήλωνε, αλλά μάλλον το αντίθετο.