Aναδρομική έκθεση Άνσελμ Κίφερ στο Παρίσι

O Άνσελμ Κίφερ είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους εικαστικούς καλλιτέχνες στον κόσμο. Γεννήθηκε το 1945 στο Ντοναουέσινγκεν της Γερμανίας. Από το 1993 ζει στη Γαλλία. Τα έργα του αντλούν την έμπνευσή τους από τη μυθολογία αλλά και την επίδραση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στη γερμανική ταυτότητα. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Εκδοτών.

Ο Κίφερ μεγάλωσε σε μια τυπική καθολική οικογένεια και ήδη από νωρίς επηρεάστηκε από τη θρησκεία, την ιστορία και τη μυθολογία. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί το χρώμα. Στον πίνακά του «Resumptio» (1974) ένα μπλε πουλί πετά πάνω από έναν τάφο. Ο Κίφερ προσπαθεί στα έργα του να προσεγγίσει την έννοια του παρελθόντος μέσα από τη ζωγραφική.

Πλούσιες είναι και οι λογοτεχνικές αναφορές στους πίνακες του Άνσελμ Κίφερ. Η «Μαργκαρέτε» (1981) στηρίζεται στη «Φούγκα θανάτου» του Πάουλ Τσέλαν, ένα ποίημα για τη ζωή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το ποίημα κάνει λόγο για δύο γυναίκες, τη Μαργκαρέτε και τη Σουλαμίτε, μία άρεια και μία εβραία. Ο πίνακας αναπαριστά τα ξανθά μαλλιά της Μαργαρίτας, φτιαγμένα από σιτάρι. Στο βάθος το όνομά της.

Για τον πίνακα με τίτλο «Λίλιθ» (1987-1990) o Κίφερ χρησιμοποίησε λαδομπογιά, κάρβουνο, τέφρα, τούφες από γυναικεία μαλλιά, ράβδους μολύβδου και σπόρους παπαρούνας. Η «Λίλιθ» είναι μια αναπαράσταση της πρωτόπλαστης Εύας. Ένας ανατρεπτικός, επαναστατικός αλλά και συγχρόνως μελαγχολικός πίνακας.

«Για τον Πάουλ Τσέλαν» είναι ο τίτλος του πίνακα αυτού που παραπέμπει σε κατεστραμμένο τοπίο. Ο συνδυασμός των υλικών είναι και πάλι απροσδόκητος: λούστρο γομαλάκας, στάχτη, καμμένα βιβλία και άλλα. Για τον Κίφερ ο Τσέλαν ήταν ο σημαντικότερος ποιητής που ασχολήθηκε με το θέμα του Ολοκαυτώματος.

«Ουροβόρος» είναι ο τίτλος αυτής της ιδιόμορφης εγκατάστασης. Το όνομά της είναι παρμένο από την παράδοση των Αλχημιστών που χρησιμοποιούσαν τον «ουροβόρο όφι», το φίδι που τρώει την ουρά του ως σύμβολο διαιώνισης της ύλης. Παρ' όλο που κανένα φίδι δεν υπάρχει στη σύνθεση, το νόημα πρέπει να αναζητηθεί συνειρμικά, όπως σε πολλά έργα του Κίφερ.

Στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Georges Pompidou οι επισκέπτες μπορούν να δουν και κάποιες από τις εντυπωσιακές γυάλινες βιτρίνες του γερμανού εικαστικού. Πίσω από το γυαλί βρίσκονται φυτά σε φάση αποσύνθεσης, πέτρες, σίδερο, ατσάλι. Οργανική ύλη και διαχρονικά υλικά που παραπέμπουν στην αρχή και το τέλος του βίου.

Στο Μπαρζάκ βρίσκεται και το ατελιέ του που καλύπτει πολλά τετραγωνικά. Πολλές από τις εγκαταστάσεις που κατασκευάζει είναι τόσο μεγάλες που δύσκολα χωρούν σε μουσειακούς χώρους. Στην ρετροσπεκτίβα του Παρισιού παρουσιάζονται πολλές φωτογραφίες από παρόμοια έργα του.

Η έκθεση στο Georges Pompidou είναι η μεγαλύτερη αφιερωματική έκθεση για τον Άνσελμ Κίφερ που έχει γίνει κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Συνολικά 150 έργα του εκτίθενται στο κοινό, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και 60 από τους κυριότερους πίνακές του.