Aυξάνονται οι εκτάσεις ερήμου στον κόσμο

Το 1/3 του πλανήτη καλύπτεται από ερημικές εκτάσεις, οι οποίες συνεχώς επεκτείνονται. Οι έρημοι έχουν διαμορφωθεί σε βάθος αιώνων. Μια τέτοια περίπτωση είναι η έρημος Αχάγκαρ στην Αλγερία. Ωστόσο σήμερα παρατηρείται έντονα και το φαινόμενο της ερημοποίησης κατοικήσιμων περιοχών.

Η ερημοποίηση περιγράφει τη διαδικασία μετατροπής μίας γόνιμης περιοχής σε άγονη. Κυρίως αφορά περιοχές στην Αφρική, την Αμερική και την Ασία όπου παρατηρείται έντονα το φαινόμενο της ξηρασίας. Το καλοκαίρι του 2011 οι σιτοβολώνες του Τέξας δεν άντεξαν όμως την παρατεταμένη ξηρασία και υπέκυψαν στις καιρικές συνθήκες. Οι απώλειες για τους αγρότες ήταν μεγάλες.

Περίπου 70.000 τ.μ. ερήμου δημιουργούνται κάθε χρόνο. Μία έκταση όση και η Ιρλανδία. Υπαίτια δεν είναι μόνο η κλιματική αλλαγή αλλά και ο ανθρώπινος παράγοντας, ιδίως σε περιοχές όπως η Λατινική Αμερική.

Ο αριθμός των δέντρων παγκοσμίως μειώνεται δραματικά. Οι λόγοι πολλοί: μαζική αστικοποίηση, αυξημένες ανάγκες σε ξυλεία, μετατροπή δασικών εκτάσεων σε καλλιέργειες. Τα δέντρα προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση. Όταν καταστρέφονται οι απώλειες για το συνολικό οικοσύστημα είναι τεράστιες.

Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού έχει αυξήσει κατακόρυφα και τις ανάγκες σε νερό. Τα τελευταία 50 χρόνια η κατανάλωση νερού διπλασιάζεται. Σε αυτό έχει συμβάλει καθοριστικά και η εντατικοποίηση των μαζικών καλλιεργειών.

Η ερημοποίηση επηρεάζει τη συνέχεια της τροφικής αλυσίδας κατά τρόπο ραγδαίο. Όταν ένα φυτό καταστρέφεται, το νερό εξατμίζεται και το έδαφος γύρω του γίνεται αυτομάτως ξηρό. Ένα τέτοιο έδαφος δύσκολα μπορεί στη συνέχεια να φιλοξενήσει εκ νέου ζωή.

Η αναστροφή της διαδικασίας ερημοποίησης είναι εφικτή αλλά κοστίζει πολύ. Αντίθετα πιο εύκολη και οικονομικά προσοδοφόρα είναι η αναδάσωση. Στη φωτογραφία μια επιτυχημένη αναδάσωση σε διαβρωμένους λόφους της Δομινικανής Δημοκρατίας.

Η Σύμβαση του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης τέθηκε σε ισχύ το 1996 με στόχο να περιορίσει την εκτεταμένη ξηρασία σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Έκτοτε πολλά μέτρα έχουν αποσυρθεί και πολλές νομοθεσίες έχουν ατονήσει.