Ελληνική κινηματογραφική ανάσα στο Βερολίνο

Στις σκοτεινές αίθουσες του βερολινέζικου Kino Babylon στην Πλατεία Ρόζα Λούξεμπουργκ στο πάλαι ποτέ Ανατολικό Βερολίνο συμβαίνει κάτι πολύ φωτεινό. Και είναι ελληνικό. Από νωρίς το απόγευμα και μέχρι πολύ αργά το βράδυ το ραντεβού δίνεται στο φουαγιέ του Babylon. Kόσμος πολύς, ελληνικά, γερμανικά, αγγλικά και κάθε άλλη πιθανή γλώσσα που ακούει κανείς στη γερμανική πρωτεύουσα. Στις αίθουσες του ρετρό κινηματογράφου παίζουν αδιάκοπα ελληνικές ταινίες: μεγάλου μήκους, μικρού, ντοκιμαντέρ, πανευρωπαϊκές πρεμιέρες, συζητήσεις με σκηνοθέτες και πρωταγωνιστές, παράλληλα events του 8ου Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Βερολίνο, που διαρκεί μέχρι την Κυριακή 2 Απριλίου.

«Θέλαμε φέτος να δώσουμε έμφαση σε κωμωδίες, όπως είναι για παράδειγμα οι δύο ταινίες στο αφιέρωμα για τον Βαγγέλη Μουρίκη -τιμώμενος ηθοποιός του Φεστιβάλ-, οι Ισοβίτες και η Νορβηγία.Ίσως χιούμορ είναι τελικά αυτό που χρειάζεται και ο κόσμος. Γι αυτό και φέτος συνειδητά θέλαμε να κάνουμε κάτι πιο ‘light’», αναφέρει στην DW η ψυχή του Φεστιβάλ, Σοφία Σταυριανίδου.

«Είχε γίνει μια παύση για την ελληνική κινηματογραφία τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας. Και για μικρές κινηματογραφίες, όπως η ελληνική, ο αντίκτυπος είναι μεγάλος και μοιραίος σε βάθος χρόνου. Ωστόσο οι κινηματογραφιστές άρχισαν να γράφουν την περίοδο της πανδημίας νέα σενάρια, ιστορίες, σκέψεις» παρατηρεί η διευθύντρια της πετυχημένης διοργάνωσης που έχει πλέον τη δική της σφραγίδα στο δύσκολο κινηματογραφικό τερέν του Βερολίνου. «Το Βερολίνο είναι μια κινηματογραφική πόλη με ένα πολύ εκπαιδευμένο, σινεφιλικό κοινό. Υπάρχει η μαγιά και το κοινό λοιπόν για μια κινηματογραφία, όπως η ελληνική. Γι αυτό και το φεστιβάλ μας έχει βρει τη θέση του ανάμεσα στα 85 εθνικά φεστιβάλ της γερμανικής πρωτεύουσας. Είναι μέσα στα πιο δυνατά από άποψη προγράμματος, επισκεψιμότητας, καλεσμένων. Οι Γερμανοί ενδιαφέρονται για κάτι τέτοιο» αναφέρει η Σοφία Σταυριανίδου.

«Οικογενειακό κλίμα» στο φετινό φεστιβάλ

Oι φετινές ταινίες έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, αν μπορεί κανείς να μιλήσει επιγραμματικά διατρέχοντας το πρόγραμμα: κοινωνική ευαισθησία, διαπροσωπικές σχέσεις, έρωτας και πάνω από όλα οι περίεργες σχέσεις εντός της «αγίας ελληνικής οικογένειας», οι παθογένειες αλλά και οι γλυκόπικρες στιγμές της.

«Σε πολλές ταινίες θα δούμε φέτος την οικογένεια και τις σχέσεις μέσα στον οικογενειακό ιστό» σημειώνει η Σοφία Σταυριανίδου. Μια τέτοια κωμωδία είναι το «Βlackstone» τoυ Σπύρου Ιακωβίδη για την θρυλική «ελληνίδα μάνα» ή το «Άκουσέ με» της Μαρίας Ντούζα, «που έχει να κάνει πάλι με την οικογένεια σε ένα μη αστικό, απομακρυσμένο περιβάλλον και μάλιστα με πρωταγωνίστρια μια βαρύκοη κοπέλα». Ή το «Εκεί που μένουμε» του Σωτήρη Γκορίτσα, που προβλήθηκε μάλιστα στα εγκαίνια του Φεστιβάλ. Μια ταινία για τη δύσκολη σχέση πατέρα-γιου, που μετά από περιπέτειες και σκοπέλους σε άλλη μια ιδιότυπη ταινία δρόμου του ίδιου σκηνοθέτη, καταλήγει στην αγκαλιά και τη συμφιλίωση. «Βέβαια το κομμάτι της σχέσης πατέρα-γιου στην ταινία, δεν εντυπωσίασε τον δικό μου γιο όταν την πρωτοείδε» ανέφερε με σκωπτικό χιούμορ ο Σωτήρης Γκορίτσας στο Q&A με το κοινό μετά το τέλος της προβολής.

Προβολείς στο ντοκιμαντέρ- Από το 'Lights Out, Berlin!' στα 'Πεντέμισι Χρόνια'

Το πρόγραμμα είναι πλούσιο, για όλα τα γούστα. Ταινίες διαλεγμένες με προσοχή και αγάπη. Αργά, μέσα στην βερολινέζικη νύχτα, έλαμψε κι ένα ντοκιμαντέρ «διαμάντι» για την ηλεκτρονική μουσική σκηνή, τους DJ και τα θρυλικά κλαμπ της γερμανικής πρωτεύουσας που σίγασαν την περίοδο της πανδημίας. Το «Lights Out, Berlin!», που μπορεί κανείς ήδη να δει και ονλάιν, είναι η πρώτη σκηνοθετική προσπάθεια μεγάλου μήκους του νεαρού σκηνοθέτη Δημήτρη Αργυρίου, με καταγωγή από την Καβάλα, σπουδές στο Τμήμα Ήχου και Εικόνας της Κέρκυρας που ζει και εργάζεται στο Βερολίνο. Όντας και ο ίδιος DJ, με αγάπη για την ηλεκτρονική μουσική, αναφέρει στην DW  ότι η σύνδεση ήχου και εικόνας ήταν αναπόφευκτη: «Πάντα με ενδιέφεραν οι μουσικές ταινίες. Αυτό ήταν το όνειρό μου. Και τελικά το πραγματοποίησα, με όλους αυτούς τους σημαντικούς καλλιτέχνες που άρχισα σιγά-σιγά να γνωρίζω στο Βερολίνο. Η πανδημία μου έδωσε την ευκαιρία».

Στo ‘Lights Out, Berlin!’, γυρισμένο μέσα σε κλειστούς χώρους, κυρίως σε στούντιο ή σπίτια -μιας και οι φυσικοί χώροι, τα κλαμπ, ήταν κλειστά- παλαιότεροι και νέοι καλλιτέχνες μιλούν για το προσωπικό βίωμα και την καλλιτεχνική δημιουργία την περίοδο της πανδημίας. Όπως είπαν συνομιλώντας με το κοινό μετά την ταινία, η πανδημία έχει αφήσει τελικά ένα περίεργο αποτύπωμα στον κόσμο των κλαμπ και της διασκέδασης. Μοιάζει σαν όλα να έχουν όλα επιστρέψει εκεί που ήταν, αλλά ταυτόχρονα είναι απροσδιόριστα, αλλόκοτα, διαφορετικά.

Στα ντοκιμαντέρ όμως του 8ου Φεστιβάλ Eλληνικού Κινηματογράφου ξεχωρίζει και το «Πεντέμισι χρόνια» σε σκηνοθεσία Μυρτώς Συμεωνίδου και Ιωάννας Παπαϊωάννου για την δημοσιογραφική κάλυψη της ιστορικής, κεκλεισμένων των θυρών δίκης της Χρυσής Αυγής, γι' αυτό δηλαδή που πάρα πολλοί λίγοι είδαν και άκουσαν την ώρα που διεξαγόταν. «Στην ταινία αυτή καταγράφεται τι είπαν αλλά κυρίως τι ένιωσαν οι άνθρωποι που βίωσαν αυτό το φοβερό γεγονός» σημειώνει η Σοφία Σταυριανίδου. Μια ταινία-ντοκουμέντο με μαρτυρίες δημοσιογράφων, φωτορεπόρτερ και άλλων προσώπων που παρακολουθούσαν και κατέγραφαν αδιάλειπτα τη δίκη για την εν ψυχρώ δολοφονία του Παύλου Φύσσα και την εγκληματική δράση μελών της Χρυσής Αυγής. Μια ταινία-σταθμός που αποκαλύπτει «από πρώτο χέρι» τη φρίκη της ακροδεξιάς βίας αλλά και τον κοπιώδη αγώνα των θυμάτων για δικαίωση και δημοκρατία.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο