«روز فرهنگ هزارهگی»؛ استقبال از تنوع فرهنگی در افغانستان
۱۴۰۱ اردیبهشت ۳۰, جمعهروز پنجشنبه، ۱۹ ماه می، بسیاری کاربران افغان شبکههای مجازی با نمایش نمادهای فرهنگی فرهنگ سنتی هزارهها مانند لباس خامکدوزی شده یا موسیقی دمبوره، از «روز فرهنگ هزارهگی» تجلیل کردند.
هرچند از این روز در افغانستان، حتی در مناطق هزارهنشین برنامههای بزرگ برگزار نمیشود، اما در سالهای اخیر این موضوع در رسانههای اجتماعی بازتاب گستردهای یافته است.
خاستگاه «روز فرهنگ هزارهگی» پاکستان است. نزدهم ماه می از سوی «شورای ملی هنرهای پاکستان» به عنوان روز فرهنگی هزارهها نامگذاری شده است. در جامعه هزارههای پاکستان در شهر کویته پاکستان از این روز با برگزاری محافلی تجلیل نیز میشود.
نجیبالله رها، یکی از اشتراککنندگان محفل امسال در شهر کویته به دویچه وله گفت که مردم این روز را با اجرای برنامههای متنوع فرهنگی و هنری تجلیل نمودند.
او افزود: «در این برنامه در مورد تاریخچه، فرهنگ، رسم و رواجهای هزارهگی سخنرانی صورت گرفت و همچنان نواختن دمبوره و نمایش غذای محلی و صنایع دستی از دیگر پروگرامهای بود که اجرا شد.»
با وجود این، بازتاب این روز در میان کاربران افغان شبکههای اجتماعی گسترده بود و بسیاری روی این نکته تاکید کردند که تنوع فرهنگی در افغانستان بخشی از غنای تاریخی این کشور است.
فرهاد دریا، هنرمند مشهور افغانستان در صفحه فیسبوکش واکنش نشان داده و گفته است که افغانستان وطن اقوام، زبانها و فرهنگهای رنگارنگ است و این ویژگیها افغانستان را به گلستانی تمام رنگها و مزهها تبدیل کرده است.
سمیعالله نبی پور، رئیس قبلی دانشکده هنرهای زیبا در دانشگاه کابل از برگزاری جشنواره و به نمایش گذاشتن، فرهنگ ها از سوی هزاره استقبال نموده است.
او گفت: «من طرفدار این برنامهها هستم و خصوصاً شایق لهجه شیرین هزارهگی میباشم، یک چیزی که بسیار تاکید شده و تاکید میشود، لهجه هزارهگی است و همچنان لهجه بدخشی داریم و لهجههای مختلف در افغانستان داریم که باعث شناخت یک قوم، شناخت یک طبقه و شناخت یک قشر میگردد.»
نبی پور ابراز امیدواری میکندت که دیگر گروههای قومی نیز ماننده هزارهها، جشنوارهها و برنامههای متنوع فرهنگی برگزار کنند تا تنوع فرهنگی، شناخت و احترام متقابل در کشور به وجود بیاید و سبب کاهش تبعیض و خصومتها گردد.
شماری از کاربران افغان تلاشهای مردم هزاره به کسب علم و دانش و رجوع به مکتب را از ویژگیهای فرهنگی این گروه قومی دانسته اند.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده امریکا در خاور میانه (سنتکام) نیز در صفحه توییتر خود روز فرهنگ هزارهها را تبریک گفته است.
شماری از فرهنگیان میگویند که به خاطر جلوگیری از محو میراثهای تاریخی، فرهنگی و معنوی مردم، برگزاری چنین برنامههایی میتواند موثر و مفید باشد.
داکتر حفیظ شریعتی سحر که در بخش فرهنگ هزارهها تحقیق کرده است، گفت: «هزارهها دو ویژهگی متمایز دارند با وجودی که مشترکات خیلی بالا با سایر مردم افغانستان، ایرانی و آسیای میانه دارند. یکی از این ویژگیها گویش مردم هزاره است و آن قدر برجستهگی در حوضه واژهگان، دستگاه آوایی و حتی در حوضه دستور دارد که خیلی از دوستان این را به عنوان یک زبان جداگانه تلقی میکنند.»
شریعتی میگوید که یکی دیگر از ویژگیهای متمایز، فرهنگ عامه است که شامل رسم و رواج خاص مانند شبنشینی، فالگیری، موسیقی محلی، دمبوره، صنایع دستی و فرهنگ شفاهی میباشد که در درهها و مناطق مرکزی وجود دارد.