تآکید جمهوری اسلامی بر ادامه غنی‌سازی اورانیوم

ایران اعلام کرده است که اعمال تحریم‌های احتمالی جدید از سوی شورای امنیت هم باعث نخواهد شد که این کشور روند غنی‌سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد. علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، یکشنبه شب ( 9 سپتامبر/ ۱۸ شهریور) در گفتگویی با کانال دوم تلویزیون دولتی ایران، ضمن اعلام این موضع، بر ادامه همکاری کشورش با روسیه در ساخت نیروگاه اتمی بوشهر نیز تأکید گذاشت. ادامه ساخت این نیروگاه در ماه‌های اخیر باز هم با تعویق و تأخیر همراه شده است. روسیه علت این امر را عدم پایبندی ایران به تعهد مالی‌اش اعلام کرده است، در حالی که ایران مسئله را دارای بار سیاسی می‌داند و آن را تلویحاَ جزیی از فشارها برای تعلیق غنی سازی اورانیوم تلقی می‌کند. لاریجانی در گفتگوی یادشده، راه اندازی نیروگاه بوشهر را دارای سیری طولانی خواند و ادامه ساخت آن را منوط به آن دانست که در ۶ ماه آینده گفتگوهای جاری میان ایران و روسیه، در سطح عالی نیز قطعیت و تأیید یابد.

اظهارات لاریجانی ساعاتی پیش از شروع اجلاس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتشار یافت. یکی از دستور کارهای این اجلاس که از روز دوشنبه (۱۰ سپتامبر) در وین آغاز شده، بررسی گزارش تازه‌ای است که محمد البرادعی، دبیرکل آژانس از میزان و کیفیت همکاری جمهوری اسلامی در رفع سؤالات و ابهامات مربوط به برنامه هسته‌ای‌اش ارائه کرده است.

سرسختی و نرمش

در پی تصویب دومین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در بهار سال جاری، جمهوری اسلامی غنی‌سازی اورانیوم را نه تنها متوقف نکرد، بلکه اعلام نمود که در این زمینه وارد تولید در مقیاس صنعتی شده است. در همان حال تهران نسبت به خواست دیگر شورای امنیت، یعنی رفع ابهامات از اهداف و دامنه برنامه هسته‌ای‌اش نرمش نشان داد و دور جدیدی از همکاری با آژانس را در این زمینه آغاز نمود. چندین دیدار میان مسئولان آژانس و مقامات جمهوری اسلامی ، تنظیم یک جدول زمانی برای پاسخگویی به ابهامات و نیز اجازه‌ دادن به بازرسان آژانس به دیدار از نیروگاه آب سنگین اراک از پیامدهای سیاست منعطف تهران در ماه‌های اخیر بوده‌اند. این سیاست از سوی برخی از کشورها و محافل غربی به تلاش ایران برای وقت‌کشی و ایجاد شکاف در میان گروه 5+1 ( اعضای شورای امنیت به علاوه آلمان) تعبیر شده است. در همین حال اما، وزرای خارجه‌ی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در اجلاس ۷ و ۸ سپتامبر خود، موضوع پرونده‌ی هسته‌ای ایران را مسکوت گذاشتند و بر خلاف اعلام قبلی به بررسی آن نپرداختند. با وجود این، دیپلمات‌ها می‌گویند این پرونده‌ از کانون توجه اتحادیه‌ی اروپا خارج نشده و این اتحادیه در انتظار نتایج توافق اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران است.

در گزارش تازه البرادعی، ضمن انتقاد به عدم تعلیق غنی سازی اورانیوم از سوی ایران، همکاری تهران در رفع ابهامات و پرسش‌های مربوط به برنامه هسته‌ای‌اش به عنوان" گامی بزرگ رو به جلو" توصیف شده است.

مسئله اصلی همچنان غنی‌سازی اورانیوم است

از نظر کشورهای آمریکا ، فرانسه و انگلستان همکاری گسترده ایران با آژانس، مادام که با تعلیق غنی‌سازی اورانیوم تکمیل نشود، به احیای اعتماد نسبت به برنامه هسته‌ای این کشور منجر نخواهد شد و اعمال فشارها و تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی را ضروری خواهد کرد. در همین راستا، روز دوشنبه، اندکی پیش از شروع اجلاس شورای حکام آژانس، گریگوری شولته، نماینده آمریکا در این نهاد، در جمع خبرنگاران اعلام کرد: « حتی اگر ایران پاسخ های سریع و جامع به پرسش های آژانس درباره فعالیت های گذشته اش بدهد، این همکاری در تضمین عدم دستیابی ایران به ابزار ساخت بمب اتمی کافی نخواهد بود.»

در حالی که ایران انتظار دارد نتیجه اجلاس شورای حکام گامی در راستای برگرداندن پرونده هسته‌ای این کشور از شورای امنیت به آژانس باشد، هنوز معلوم نیست که اقدام بعدی کشورهای ۵+۱ چه خواهد بود و شورای امنیت در بررسی آتی پرونده هسته‌ای ایران چه تصمیمی خواهد گرفت.