دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۵ در نیویورک برگزار می‌شود
۱۳۹۲ بهمن ۷, دوشنبه
خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) به نقل از "یک منبع نزدیک به هیات مذاکره‌کننده ایران" که نامش را فاش نکرده، خبر داده است که دور بعدی مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در نیویورک برگزار خواهد شد.
این منبع افزده است که در نیویورک برای توافق نهایی، درباره دستور کار مذاکرات، سطح و نحوه ادامه آن به منظور حصول به توافق نهایی تصمیم‌گیری خواهد شد.
مذاکرات نیویورک قرار است با حضور محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و رئیس هیات مذاکره‌کننده‌ی هسته‌ای ایران و نیز کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان کشورهای عضو گروه ۱+۵ برگزار شود. منبع مورد استناد ایرنا اشاره‌ای به زمان آغاز دور جدید مذاکرات نکرده است، ولی طبق توافق ژنو باید در طول ۶ ماهی که اجرای این توافق جریان دارد، ادامه مذاکرات به جریان بیافتد.
نیویورک تا کنون به طور رسمی محل مذاکرات ایران و ۱+۵ نبوده است، ولی مذاکرات اتمی در دوران حسن روحانی بعد از آن شروع شد که محمدجواد ظریف در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر گذشته با وزرای خارجه کشورهای ۵+۱ بر سر نحوه و دستور کار مذاکرات به توافق رسید.
"تحریم بیشتر، سانتریفیوژ بیشتر"
"منبع نزدیک به هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای" در پاسخ به این پرسش ایرنا که آیا طرف مقابل می‌تواند برای ادامه یافتن تحریم‌ها یا وضع تحریمهای جدید پیرامون مسائلی مانند حقوق بشر و تروریسم به جبهه‌سازی جهانی علیه ایران دست بزند، گفته است: «اولا بعید می‌دانم آنها بتوانند برای وضع تحریمهای جدید یا ادامه تحریمهای قبلی اجماع‌سازی کنند و ثانیا این امر خلاف توافق ژنو است و مذاکرات پیش نخواهد رفت.»
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه در گفت‌وگو با روزنامه سوئیسی "نویه زوریشر تسایتونگ" تهدید کرد که شکست مذاکرات یا تشدید تحریم‌ها به معنای نصب سانتریفیوژهای بیشتر در ایران خواهد بود.
وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت: «ما امیدواریم که همه طرف‌ها فایده پیشبرد این روند و توافق را ببینند. اگر این روند به یک نتیجه مثبتی منجر نشود به معنای پایان دنیا نیست. اما این به مفهوم آن است که امریکا اعتقاد دارد قطعنامه‌های بیشتر علیه ایران می‌تواند کمک کند. در این میان این مسئله واضح است که تحریمهای بیشتر علیه تهران تنها سانتریفیوژهای بیشتر در ایران را به دنبال خواهد داشت».
مذاکراتی آسان یا دشوار؟
"منبع مطلع" طرف گفت‌وگو با ا یرنا موضوع طرح قطعنامه‌های شورای امنیت در دور آتی مذاکرات را کم‌اهمیت خوانده و گفته است که در موافقت‌نامه ژنو ادامه غنی‌سازی در ایران هم در ابتدا و هم به عنوان نتیجه قطعی مذاکرات تایید شده است.
این در حالی است که مقام‌های آمریکایی و از جمله جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده، در سخنرانی‌اش در اجلاس داووس تاکید کرده‌اند که بخش دشوار مذاکرات، از جمله به خاطر تناقض میان توافقنامه ژنو (ادامه محدود غنی‌سازی در ایران) و قطعنامه‌های شورای امنیت (تعلیق کامل غنی‌سازی) پیش رو است. در قطعنامه‌های شورای امنیت نسبت به برنامه موشکی ایران نیز ابراز نگرانی شده است.
اختلاف نظراساسی بر سر ادامه کار تاسیسات هسته‌ای اراک نیز از دیگر مشکلات عمده در دور آتی مذاکرات تلقی می‌شود.
محرمانه بودن مذاکرات میان دو طرف هم بخشی از اظهارات "منبع مطلع" در گفت‌وگو با ایرنا است. به گفته وی "هر مذاکراه جدی باید محرمانه باشد، و در آینده هم لازم باشد مذاکرات محرمامه خواهد ماند.»
در روزهای اخیر شماری از نمایندگان مجلس و چهره‌های نظامی و امنیتی و افراد تندرو نزدیک به جبهه پایداری با انتقادهای گاه تند نسبت به محرمانه بودن مذاکرات، خواهان انتشار سند توافق اجرایی موافقت‌نامه ژنو شده‌اند. برخی از این محافل به سخنان غیررسمی نسبت داده‌شده به آیت‌الله خامنه‌ای استناد کرده و گفته‌اند که او مخالف توافقنامه ژنو است.
معمای نظر آیت‌الله خامنه‌ای
این در حالی است که موافقان توافقنامه ژنو نیز همچنان آقای خامنه‌ای را در جبهه خود معرفی می‌کنند. در دو روز گذشته علاوه بر هاشمی رفسنجانی، حمید بدیعی، مسئول دفتر اجرای توافقنامه ژنو، نیز رهبر جمهوری اسلامی را در جریان زیر و بم مذاکرات ژنو معرفی کرده است.
بدیعی گفت: «این ایشان هستند که تصمیم می‌گیرند در چه مراحلی چه نکات و مواردی را به نهادهای ذی‌ربط منتقل کنند که به تیم مذاکره‌کننده برسد... نظر رهبری برای مذاکره‌کنندگان حجت است، اما ما فکر نمی‌کنیم که مناسب باشد ایشان را درمعرض موضع‌گیری قرار دهیم.»
در واقع سکوت آیت‌الله خامنه‌ای و دفتر او در برابر این اظهارات سبب شده که هر دو طرف (موافقان و مخالفان توافقنامه ژنو) او را هم‌نظر با خویش معرفی کنند. برخی صاحب‌نظران این شیوه آیت‌الله خامنه‌ای را بازی با کارت‌های مختلف می‌دانند تا به خصوص در صورت ناکامی مذاکرات، خود را از اول مخالف این مذاکرات معرفی کند و با سلب مسئولیت از خود تقصیر را به گردن دولت بیاندازد.