واکنشهای متضاد احزاب آلمان به کاهش تعهدات برجامی ایران
۱۳۹۸ آبان ۱۵, چهارشنبهرسانههای داخلی ایران روز چهارشنبه ۱۵ آبان (۶ نوامبر) خبر دادند که گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران خبر دادند. جمهوری اسلامی مرحله اول کاهش تعهدات هستهای خود را روز ۱۸ اردیبهشت ماه در نخستین سالگرد خروج آمریکا از برجام آغاز کرده بود.
محافل سیاسی آلمان این اقدامات چندمرحلهای و گامبهگام ایران در راه کاهش تعهدات برجامی را با نگرانی دنبال کرده و میکنند.
در تازهترین واکنشها امید نوریپور، کارشناس سیاستخارجی فراکسیون حزب سبزها در پارلمان آلمان دولت این کشور را فراخواند تا همچنان در حفظ توافق هستهای با جمهوری اسلامی تلاش ورزد.
نوریپور روز چهارشنبه ۱۵ آبان (۶ نوامبر) در گفتوگو با دویچه وله تصریح کرد، توافق هستهای در پی سیاستهای کارشکنانهی ایالات متحده معنی خود را از دست میدهد. با وجود این اشتباه است اگر ایران از این توافق که مهمترین مانع در راه هستهای شدن خاورمیانه است، قدم به قدم خارج شود.»
او همچنین تأکید ورزید که دولت آلمان باید از هر فرصتی برای نجات توافق هستهای استفاده کند، آنهم تا آخرین لحظه.
این در حالی است که یورگن هارت، مسئول سیاست خارجی فراکسیون سوسیال مسیحی در پارلمان آلمان موضعی دیگر اتخاذ کرده و مسئله وضع تحریمهایی اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را مطرح ساخته است.
او روز چهارشنبه ۱۵ آبان در مصاحبه با دویچه وله گفت: «ما باید در گفتوگوهایی با مقامات ایران به وضوح روشن کنیم که ما این نقض توافق را نمیپذیریم. در غیر این صورت باید شریکان اروپایی ما گامهایی بردارند که برای ایران پیامد دارد. محدود کردن روابط اقتصادی از جمله اقداماتی است که باید در باره آن تأمل کرد».
مسئول سیاست خارجی فراکسیون سوسیال مسیحی در این گفتوگو همچنین اظهار داشت: «توافق هستهای روز به روز از هدف اصلی خود دورتر میشود، یعنی جلوگیری از تولید سلاحهای هستهای توسط ایران. از این مسئله نمیتوان بیاعتنا گذشت».
کاهش گام به گام تعهدات هستهای
جمهوری اسلامی در اردیبهشت ماه امسال در نخستین مرحله از کاهش تعهدات هستهای اعلام کرد که فروش اورانیوم غنیشده و آب سنگین ایران متوقف میشود. دو ماه بعد گام دوم برداشته شد و جمهوری اسلامی اعلام کرد از میزان تعیینشده ۳.۶۷ درصدی غنیسازی اورانیوم در برجام عبور خواهد کرد.
در گام سوم کاهش تعهدات برجامی که از اواسط شهریور ماه آغاز شد، ایران محدودیتهای منظورشده در برجام را کنار گذاشت و تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژها و سانتریفیوژهای جدید را آغاز کرد.
جمهوری اسلامی به اعضای باقیمانده در برجام، بهویژه کشورهای اروپایی، تا روز گذشته (سهشنبه ۱۴ آبان) فرصت داده بود تا "تعهدات بانکی و نفتی" خود را در قبال تهران انجام دهند و برای تسهیل مبادلات بانکی و فروش نفت ایران "گامهای عملی" بردارند.
مقامهای ایران تهدید کرده بودند که در غیر این صورت، جمهوری اسلامی گام چهارم خود در کاهش تعهدات هستهایاش را روز ۱۵ آبانماه برمیدارند. این گام نیز تحت نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی آغاز شده است.
خبرگزاری فارس روز چهارشنبه ۱۵ آبان گزارش داد، "مخزن دو هزار و ۸۰۰ کیلویی حاوی حدود دو هزار کیلوگرم گاز هگزافلوراید اورانیوم UF6 تحت نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از انتقال از نطنز به فردو، در سالن خوراکدهی مجتمع شهید علیمحمدی فردو قرار گرفت."
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در این ارتباط اعلام کرد که "تا روز شنبه (۱۸ آبان) که مجددا بازرسان آژانس خواهند آمد، ما به مرحلهای میرسیم که حدود چهار و نیم درصد غنی سازی خواهیم داشت".
کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام بارها در مورد اقدامات ایران در کاهش تعهدات هستهایاش هشدار دادهاند. فرانسه، بریتانیا و آلمان بارها خواستار توقف این اقدامات از سوی ایران شده و "بهویژه" تهدید ایران به افزایش سطح غنیسازی اورانیوم را "نگرانکننده" خواندهاند. برخی منابع هم از تهدید کشورهای اروپایی به خروج از برجام خبر دادهاند.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان روز دوشنبه ۱۳ آبان (۴ نوامبر) از اقدام ایران به تسریع و افزایش غنیسازی اورانیوم انتقاد کرده و آن را خطری برای توافق هستهای خوانده بود. پیش از آن نیز اتحادیه اروپا جمهوری اسلامی را فرا خوانده بود، به تعهدات خود در قبال برجام پایبند بماند.