۵۰ سالگی شاهرخ خان، سلطان بالیوود
در یک دهه گذشته شاهرخ خان معروفترین چهره سینمای بالیوود بوده است. تقریبا تمامی فیلمهای او موفقیت کسب کردهاند و خود او نیز در سراسر جهان طرفداران بیشماری دارد. "سلطان بالیوود" حال نیم قرن از عمرش میگذرد.
شاهرخ خان چهرهای است که در هند او را خداگونه میپرستند. کارشناسان و منتقدان او را سفیر و نماینده سینمای بالیوود در جهان میدانند. روز ۲ نوامبر سال ۲۰۱۵ نیمقرن از عمر این بازیگر محبوب میگذرد.
از دید رسانههای هند شاهرخ خان "سلطان بالیوود" است. او چهرهای است که به عنوان بازیگر، تهیهکننده، ستاره تبلیغات و همچنین مجری شوهای تلویزیونی فعالیت میکند و تا کنون جوایز بیشماری را به خود اختصاص داده و از لحاظ درآمد و ثروت نیز گوی سبقت را از بسیاری بازیگران سینما در جهان ربوده است.
شاهرخ خان در روز ۲ نوامبر ۱۹۶۵ در دهلی نو به دنیا آمد. پس از گذراندن دوران مدرسه نخست به تحصیل در رشته علوم اقتصادی پرداخت، اما پس از مدتی به تئاتر و بازیگری در فیلمهای تلویزیونی روی آورد. ایفای نقش اصلی در سریال "فاوجی" در سال ۱۹۸۸ نام او را بر سر زبانها انداخت و سبب شد که توجه فیلمسازان و تهیهکنندگان به او جلب شود و در فیلمهای متعددی حضور یابد. تصویر: شاهرخ هان در نمایی از فیلم "آشوکا".
او حول و حوش ۲۷ سالگی در نخستین فیلم رمانتیکش حضور یافت؛ فیلمی به نامه "دیوانه". نقشآفرینی در این فیلم برای او جایزه "فیر" برای بهترین بازیگر مرد تازهوارد را به ارمغان آورد. این جایزه سینمایی قدیمیترین و مهمترین جایزه سینمای هند محسوب میشود. او امروز از چهرههای ثابت جشنوارههای سینمای هند است. شاهرخ خان (راست) در کنار آمیتاب باچان (چپ) اسطوره سینمای هند در مراسم افتتاحیه فسیتوال فیلم کلکلته.
یکی از نخستین فیلمهای معروف شاهرخ خان "دلشکستهی شجاع عروس را میبرد" (تصویر) نام دارد. او برای نقشآفرینی در این فیلم جایزه "فیر" برای بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد. این فیلم ترکیبی از ماجرای عاشقانه، کمدی، اکشن و پر از صحنههای آواز و رقص است. سینمای مارتا مندیر در بمبئی از ۲۰ سال پیش تا کنون پیوسته این فیلم را اکران میکند و برخی از طرفداران شاهرخ خان تا به حال ۵۰ بار این فیلم را دیدهاند.
شاهرخ خان سپس نقشهایی متفاوت و گاه منفی در فیلمهایی مانند "دار"، "بازیگر" و "انجام" تجربه کرد تا اینکه دوباره به فلیمهای عشقی و رمانتیک روی آورد. فیلمهای "چه در خوشی چه در غم"، "شاید فردایی نباشد" و "ام شانتی ام" از جمله فیلمهای بسیار محبوب شاهرخ خان هستند که در آلمان هم طرفداران زیادی دارند.
به ویژه فیلم معروف "چه در خوشی چه در غم" که در آن معروفترین چهرههای بالیوود نقشآفرینی کردهاند، در آلمان هم طرفداران بالیوود را به سینما کشاند و چندین بار در یکی از کانالهای خصوصی تلویزیونی در آلمان نمایش داده شد. (شاهرخ خان در کنار کاجول در نمایی از فیلم "چه در خوشی چه در غم")
شاهرخ خان در طی یک دهه گذشته چند بار پا به فرش قرمز جشنواره برلین گذاشته و در پی استقبال چشمگیر دوستداران بالیوود، هر بار به نوعی غافلگیر شده است.
برای نمونه در سال ۲۰۰۸ انتظار چندین ساعته صدها تن از طرفدارانش که در سرمای زیر صفر برلین به استقبال او آمده بودند، او را سخت شگفتزده کرد.
استقبال چشمگیر از فیلمهای شاهرخ خان در برلیناله نیز برای او کمی غیرمنتظره بود. شاهرخ خان در گفتوگویی خبری در طی جشنواره برلیناله اظهار داشته بود: «وقتى به من گفتند که ظرف بیست دقیقه تمام بلیتهای فیلم من به فروش رفته، فکر کردم نکند اسم فیلم را اشتباهى گرفتهاند! اما وقتی میبینم که آلمانىها تا این اندازه به فیلمهاى من علاقه دارند، واقعا تحت تاثیر قرار میگیرم.»
شاهرخ خان در نمایی از فیلم "دان"، از جمله فیلمهای سلطان بالیوود که در برلیناله به نمایش درآمدهاند.
شاهرخ خان و کاجول از زوجهای هنری محبوب در بالیوود محسوب میشوند و تا کنون در چندین فیلم در کنار هم نقشآفرینی کردهاند، از جمله در فیلم "نام من خان است" که در جشنواره فیلم برلین نیز به نمایش درآمد. (شاهرخ خان به همراه کاجول بر فرش قرمز جشنواره برلیناله)
"نام من خان است"، داستان پسری مسلمان به نام رضوان خان (با بازیگری شاهرخ خان) از منطقهای بندری در بمبئی است که با دختری هندو به نام مندیرا (با بازیگری کارن کاجول) در سانفرانسیسکو ازدواج میکند، اما پس از رویدادهای یازده سپتامبر ۲۰۰۱ به اشتباه بهعنوان تروریست تحت پیگرد قرار میگیرد. (شاهرخ خان در نمایی از فیلم "نام من خان است")
ظهور در نقش قهرمانی شکستخورده، مردی عاشق یا پدر خانواده؛ این نقشها با زندگی واقعی شاهرخ خان پیوند خوردهاند و به همین خاطر است که طرفدارانش این نقشها را باور میکنند. او تا کنون در حدود ۸۰ فیلم نقشآفرینی کرده است. (شاهرخ خان در کنار رانی موکرجی در نمایی از فیلم "معما")
شاهرخ خان سالها پیش با گوری خان، عشق دوران جوانیاش ازدواج کرد. تصویری از این زوج محبوب در سال ۲۰۱۳.
شوبرا گوپتا، از منتقدان سینمایی هند، شاهرخ خان (چپ) را جذابترین بازیگر سینمای این کشور میداند که قادر است انسانها را در سراسر جهان مجذوب کند و در عین حال در دسترس آنان باشد. او میگوید: «شاهرخ خان امروزه وجهه مثبت دارد و او را به عنوان انسانی خانوادهدوست میشناسند. او پدر است و همسر. شاهرخ خان بارها تاکید کرده که میخواهد فقط در فیلمهایی حضور یابد که فرزندانش نیز از آنها خوششان میآید.»
شاهرخ خان پدیدهای جهانی است که نه تنها دل بسیاری از فیلمدوستان در کشورهای آسیایی را تسخیر کرده، بلکه محبوبیت زیادی هم در کشورهای اروپایی از جمله آلمان کسب کرده است. در سالهای گذشته کتابهای زیادی درباره بالیوود و به ویژه شاهرخ خان زینتبخش پیشخوان کتابفروشیها در آلمان شده، از جمله کتابی با نام "شاهرخ خان، سلطان بالیوود" که در واقع بیوگرافى این هنرپیشه هندى است.
شاهرخ خان را میتوان سفیر سینماى هند دانست که میکوشد به بالیوود وجه و اعتبار تازهای ببخشد. او میگوید: «من مىخواستم فیلمى براى تماشاچیان غربى بسازم، آنهایى که به فیلمهاى هندى مىخندند و به آنها بگویم که نگاه کنید من خودم هم به این فیلمها مىخندم. فکر نکنید که شما بهتر هستید.» تصویری از شاهرخ خان (وسط) در کنار آمیتاب باچان (چپ) و هرتیک روشن (راست)، چهرههای صحبنام بالیوود.
سلطان بالیوود میافزاید: «مىگویید فیلمهاى هندى پر سر و صدا هستند یا اینکه اینها همیشه شلوارهاى گشاد مىپوشند با جلیقه. نه اینطور هم نیست، ما خودمان هم به این واسطه با خودمان شوخى مىکنیم، به فیلمهایمان مىخندیم، مىدانیم که هنرى نیستند یا پر سرو صدا هستند اما مىدانید ما به آنها افتخار مىکنیم. ملتى که نتواند به خودش بخندد، سقوط مىکند.» (شاهرخ خان در نمایی از فیلم "تا وقتی که زندهام")
بنا بر آمار مجله تایم، شاهرخ خان در آسیا سه میلیارد طرفدار دارد که این رقم برابر نصف جمعیت کره زمین است!