سرنوشت توافقنامه ادلب بعد از حملات هوایی روسیه
۱۳۹۷ آذر ۵, دوشنبه
"سانا" خبرگزاری دولتی سوریه روز یکشنبه ۴آذر (۲۵ نوامبر) گزارش داد که به منطقه الخالدیه حلب که در کنترل نیروهای دولتی است حمله شیمیایی صورت گرفته و بیش از ۱۰۰ غیرنظامی زخمی شده‌اند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
سخنگوی وزارت دفاع روسیه هم اعلام کرد که این حمله با استفاده از گاز کلر، از منطقه تحت کنترل گروه‌های سوری انجام گرفته است. جنگنده‌های روسی شامگاه یکشنبه منطقه کاهش تنش مورد توافق میان روسیه و ترکیه را بمباران کردند.
اگرچه مقامات ترکیه رسما درباره‌ی این تحولات موضع گیری نکرده‌اند اما خبرگزاری آناتولی در گزارشی از "سناریوی حمله شیمیایی روسیه و رژیم اسد" خبر داد که با نقض آتش بس قصد دارند به منطقه کاهش تنش حمله کنند و بدین منظور سناریوی حمله شیمیایی مخالفان را تهیه می‌کنند.
نگرانی ترکیه و روسیه
در ادامه تحولات ادلب خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه و سرگئی شویگو، همتای او بلافاصله درباره تحولات ادلب به صورت تلفنی گفتگو کردند و درباره "مقابله با اقدامات تحریک‌‌آمیز جهت آسیب رساندن به توافق سوچی" به تبادل نظر پرداختند.
آن گونه که از منطقه ادلب گزارش می‌رسد تنش دوباره به ادلب بازگشته است. جنگنده‌های روسی پروازهای خود را بر سر منطقه عاری از تنش از سرگرفتند. اما آیا شروع این بمباران‌ها را می‌توان یک نقطه عطف در تحولات ادلب دانست؟
افشار سلیمانی کارشناس مسائل منطقه و سفیر سابق ایران در باکو و کیف در پاسخ به این پرسش دویچه وله فارسی گفت که روسیه قصد دخالت گسترده در سوریه را ندارد. هم شرایط داخلی و هم شرایط بین‌المللی به روسیه این اجازه را نمی‌دهد که روسیه حملات گسترده‌ای را انجام دهد. آقای سلیمانی بر این باور است که تحرکات فروکش خواهند کرد.
او همچنین می‌گوید: «حملات ادلب به شکل گسترده نخواهد بود و احتمالا توافقات پشت‌پرده‌ای هم وجود دارد چون ترکیه از دست آمریکا سر قضیه دیده‌بانی بین مرز سوریه و ترکیه ناراضی است، چون ترکیه این را به نوعی حمایت آمریکا از گروه‌های کردی سوری "ی پ گ" و "پ ی د" دانسته است.»
اما آیا مفاد توافقنامه ادلب اجرا شده است؟
به گفته سلیمانی نباید انتظار داشت که همه مفاد توافقنامه ادلب اجرایی شود. او تاکید می‌کند: «تحولاتی که به وقوع می پیوندند و اتفاقاتی که می‌افتند، صحنه بازی را عوض می‌کنند و تصمیم بازیگران را هم تغییر می‌دهند. چون ثباتی در این قضیه وجود ندارد که هر چیزی نوشته شده عمل شود.»
آقای سلیمانی در ادامه گفت که روند اتفاقاتی که افتاده نشان می‌دهد که نه نشست تهران که در آن روحانی، اردوغان و پوتین شرکت کرده بودند و نه نشست اردوغان با پوتین در سوچی نتواسته است بحران ادلب را حل کند.
او تاکید کرد که بحران سوریه را نمی‌توان فقط با "نشستن دور یک میز" حل کرد.
این کارشناس امور منطقه خاطرنشان می‌کند: «تا زمانی که همه بازیگران به ویژه روسیه، ایران، ترکیه، آمریکا و دیگر کشورهایی که حضور ضعیفی دارند مثل عربستان، اردن، به یک مخرج مشترکی در بحران سوریه و به یک جمع بندی مشترک نرسند و مسئله بحران سوریه را نخواهند وارد فاز سیاسی بکنند، مشکلات سوریه حل نخواهد شد.»
قرار است یازدهمین نشست صلح سوریه در ۲۸ و ۲۹ نوامبر (۷ و ۸ آذر۹۷) در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شود.
غیرت عبدالرحمانف، وزیر امور خارجه قزاقستان گفت که ترکیه، روسیه و ایران به عنوان تضمین کننده آتش‌بس در سوریه در خصوص برگزاری یازدهمین دور نشست آستانه درباره سوریه در قزاقستان به توافق رسیدند. او ادامه داد هیئت‌هایی از حکومت سوریه و مخالفان نیز در این مذاکرات شرکت می‌کنند.
با توجه به تحولات جدید به ویژه نقض آتش بس در ادلب این نشست اهمیت زیادی پیدا کرده است.
اما افشار سلیمانی کارشناس امور منطقه در این باره می‌گوید، ممکن است توافقات مشکل را مقطعی حل بکند ولی در درازمدت تا زمانی که توافقات همه جانبه و کلان انجام نگیرد بحران سوریه لاینحل باقی خواهد ماند.