انتخاب سه حقوقدان و ابقای سه فقیه شورای نگهبان
۱۳۹۵ تیر ۲۴, پنجشنبه
رهبر جمهوری اسلامی با صدور احکامی سه فقیه شورای نگهبان را برای یک دوره دیگر در سمت‌های خود ابقا کرد. روز پیش نمایندگان مجلس از میان گزینه‌های پیشنهادی رئیس قوه قضائیه سه حقوقدان این شورا را انتخاب کردند.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای چهارشنبه ۲۴ تیر با صدور سه حکم مشابه، عضویت احمد جنتی، مهدی شب‌زنده‌دار و محمدرضا مدرسی یزدی در شورای نگهبان را برای یک دوره دیگر تمدید کرد.
مطابق اصل ۹۱ قانون اساسی شورای نگهبان از شش فقیه و شش حقوقدان تشکیل می‌شود. فقیهان این شورا منصوبان رهبر جمهوری اسلامی هستند و حقوق‌دان‌ها از میان افرادی که رئیس قوه قضائیه به مجلس پیشنهاد می‌کند انتخاب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: احمد جنتی رئیس پنجمین دوره مجلس خبرگان شد
بیشترین رأی برای کدخدایی
در اصل ۹۲ قانون اساسی آمده است: «اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند ولی در نخستین دوره پس از گذشتن سه سال، نیمی از اعضای هر گروه به قید قرعه تغییر مییابند و اعضای تازهای بهجای آنها انتخاب می‌شوند.»
بر همین اساس هر سه سال نیمی از اعضای شورای نگهبان تغییر می‌کنند یا در سمت خود ابقا می‌شوند. هفتمین دوره فعالیت این شورا ۲۵ تیر ۹۵ آغاز و در سال ۱۴۰۱ خورشیدی به پایان می‌رسد.
رئیس قوه قضائیه، صادق لاریجانی که خود منصوب خامنه‌ای است، دو هفته پیش ۵ نفر را به عنوان گزینه‌های پپیشنهادی برای عضویت در شورای نگهبان به هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی معرفی کرد.
در نشست علنی روز چهارشنبه، ۲۳ تیر ماه مجلس، عباسعلی کدخدایی با ۲۰۳ رای، محمدرضا علیزاده با ۱۷۸ رای و فضل‌الله موسوی با ۱۴۲ به‌عنوان حقوقدان شورای نگهبان انتخاب شدند.
بیشتر بخوانید: روحانی: روحانی: شورای نگهبان ناظر انتخابات است نه مجری
امیدواری به رعایت قانون توسط شورای نگهبان
کدخدایی در دوره پنجم و نیمه اول دوره ششم عضو شورای نگهبان بود و سخنگویی این نهاد را بر عهده داشت. علیزاده نیز در دو دوره قبلی عضو حقوقدان شورای نگهبان بوده است.
یکی از وظایف شورای نگهبان بررسی انطباق مصوبات مجلس با موازین شرعی و اصول قانون اساسی است. نظارت بر انتخابات مجلس و ریاست جمهوری و تشخیص صلاحیت داوطلبان نامزدی در انتخابات نیز بر عهده این شورا گذاشته شده که یکی از مناقشه‌برانگیزترین عملکردهای این نهاد محسوب می‌شود.
علی لاریجانی، رئیس مجلس پس از رأی‌گیری روز چهارشنبه ابراز امیدواری کرد که منتخبان "در ایجاد فضایی بهتر برای همکاری مجلس و شورای نگهبان موفق باشند".
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس لاریجانی همچنین گفت: «امیدوارم [اعضای شورا] با دقت نظر، طرح‌ها و لوایحی که در مجلس تصویب می‌شود را مورد مداقه قرار دهند و در مسائل انتخابات هم مر قانون را رعایت کنند چرا که جایگاه شورای نگهبان همین است.»
بیشتر بخوانید: شورای نگهبان و مبنای موافقت و مخالفت با نظارت استصوابی
ابهام درباره نظر فراکسیون‌ها
ظاهرا در دو فراکسیون اصلی مجلس دهم (فراکسیون امید متشکل از اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان و فراکسیون ولایت شامل اصول‌گرایان) وحدت نظری درباره گزینه‌های پیشنهادی قوه قضائیه وجود نداشته است.
محمد قمی، از عضو فراکسیون امید به خبرگزاری "آنا" گفته است که اعضای این فراکسیون درباره انتخاب سه حقوقدان شورای نگهبان به جمع‌بندی نرسیده‌اند.
او افزود در این فراکسیون بر سر حمایت از علیزاده اتفاق نظر وجود دارد و انتخاب دو نفر دیگر به خود اعضا سپرده شده است.
پیش از رأی‌گیری روز چهارشنبه حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو فراکسیون ولایت به خبرگزاری آنا گفته بود که اصول‌گرایان به کدخدایی، موسوی و محمد هادی صادقی رای خواهند داد، اما یک عضو دیگر این فراکسیون گفت که در این باره توافقی حاصل نشده است.
احمد بیگی حبیب‌آبادی یکی دیگر از حقوق‌دان‌های پیشنهادی قوه قضائیه به مجلس بود که مطابق برخی گزارش‌ها فراکسیون امید به او تمایل داشت.
در رأی‌گیری برای انتخاب سه حقوقدان شورای نگهبان حبیب‌آبادی ۱۰۹ و صادقی ۱۰۵ رأی بیشتر به دست نیاوردند.
احمد مازنی، عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید به توافق نرسیدن اعضای این فراکسیون برای انتخاب حقوق‌دان‌ها را رد کرده و به روزنامه "وقایع اتفاقیه" گفت: «[فراکسیون] برای حمایت از آقایان علیزاده و کدخدایی و یکی دیگر از نامزدها به جمع‌بندی رسید که تنها یک مورد از سه نفر مورد نظر فراکسیون امید رأی نیاورد.»