ایران، گربه‌ای که بیمار است

همه هشدارهای زیست محیطی را "سیاه‌نمایی رسانه‌‌های معاند" خواندند. حالا طبیعت ایران که بر روی نقشه شبیه یک گربه است بیمار شده. آب بدنش دارد خشک می‌شود، آتش به جان ریه‌های سبز‌ش افتاده و غبار نمک برچشمانش نشسته‌است.

با اوج گرفتن بحران خشک شدن دریاچه ارومیه، مشخص شد که طی ۲۵ سال گذشته بیش از ۲۲ هزار حلقه چاه عمیق برای آبیاری باغ‌ها و مصرف آب شهرها حفر شده‌است. مهندس مرتضی حقوقی، عضو هیات‌رئیسه جامعه مهندسین مشاور و رئیس کمیته محیط زیست این جامعه می‌گوید: «در سی سال اخیر سطح کشت اراضی پیرامون دریاچه ارومیه، از ۱۵۰هزار هکتار به ۴۱۵هزار هکتار افزایش یافته است.» (به قسمت‌های سبز تصویر در سال ۱۳۷۴ توجه کنید)

«اگر بزودی راهکار عملی دیگری پیدا نشود، دریاچه ارومیه از نقشه جغرافیا حذف می‌شود و به تاریخ می‌پیوندد. اما به تاریخ پیوستن دریاچه ارومیه با یک فاجعه زیست‌محیطی تاریخی نیز همراه خواهد بود. با خشک شدن دریاچه، میلیاردها متر مکعب نمک از طریق باد تا کیلومتر‌ها پراکنده می‌شود، زمین‌های تمام منطقه غیر قابل استفاده می‌شود و زندگی ۱۳ میلیون نفر بطور مستقیم تحت تاثیر این فاجعه زیست‌محیطی قرار می‌گیرد.»

حالا شاهد اولین توفان نمک هستیم.

جنگل‌های هیرکانی یکی از منحصربه‌فردترین نوع جنگل‌ها در دنیا هستند که همچون نوار سبزی سواحل جنوبی دریای خزر را می‌پوشاند. این ناحیه از حوالی تالش در جمهوری آذربایجان تا حوالی گرگان در شمال شرقی ایران ادامه می‌یابد. این جنگل‌ها که از دوران ژوراسیک به جای مانده‌اند، ۳ میلیون و ۷۰۰ هکتار پوشش جنگلی ایران را تشکیل می‌داده‌اند که هم اکنون به ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار تقلیل یافته‌اند.

براساس اسناد و مدارک موجود، ایران از زمان باستان تا آغاز قرن هیجدهم دارای جنگل‌های بسیار و گوناگون بود. پهنه جنگل‌های موجود در ایران با مرزهای کنونی در زمان هخامنشیان به بیش از ۱۶ میلیون هکتار می‌رسید.

هر روز گوشه‌ای از این جنگل‌ها "سوزانده" می‌شود.

رودخانه‌ها نقش بسیار مهمی در اکوسیستم دارند. وقتی بر روی رودی پرآب سدی ساخته می‌شود، حوزه پایین دستی آن سد به طور حتم با مشکل کم آبی روبرو می‌شود و اکوسیستم آن منطقه به مرور زمان تغییر می‌کند. علاوه بر این، یکی از منابع مهم تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی نیز رودخانه‌ها هستند که با بستن سد، جلوی روند تغذیه سفره‌های آبی گرفته می‌شود.

در سال‌های گذشته برای مدیریت نیاز روزافزون آب، ساده‌ترین راه یعنی سد سازی را انتخاب کردند. برابر اطلاعات منتشر شده توسط شرکت مدیریت منابع آب ایران (وابسته به وزارت نیرو)، تا کنون در ایران ۵۹۰ سد به بهره‌برداری رسیده‌، ۱۳۵ سد دیگر در دست ساخت و ۵۴۶ سد نیز در دست مطالعه هستند که در صورت اتمام ساخت تمام سدها، تعداد کل سدهای کشور به یک هزار و ۲۷۱ واحد خواهد رسید.

حالا دریاچه‌ها و تالاب‌ها یکی، یکی خشک می‌شوند.

این چشمه‌ها در ارتفاع ۱۸۴۰ متری واقع شده‌اند. این باداب، شامل دو چشمه با آب‌های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ، بو، مزه و حجم است. چشمهٔ پر آب دارای آب بسیار شور و دارای استخری با قطر حدود ۱۵ متر و عمق زیاد است. چشمهٔ دوم که در بالادست و شمال غربی این چشمه قرار دارد، ترش مزه و دارای آبی به رنگ قرمز و نارنجی است، در اطراف چشمه کمی رسوب آهن نشسته‌است.

این‌جا باداب سورت بود.

کدام سیستم بهداشتی می‌تواند جوابگوی میلیون‌ها بیماری باشد که این هوای آلوده تولید می‌کند؟

ریزگردها بر روی برگ درختان. وضعیت دستگاه تنفسی ایرانیان چگونه است؟

به گفته کارشناسان، نجات ایران از فاجعه زیست‌محیطی در وهله نخست نیاز به عزم ملی دارد. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد برای جبران برخی خسارت‌های وارده، ایران نیاز به کمک‌های تخصصی و حتی مالی بین‌المللی داشته باشد.