ترکیه در تب و تاب یک انتخابات سرنوشت‌ساز
۱۳۹۳ فروردین ۶, چهارشنبه
در انتخابات محلی ترکیه به دلیل فساد مالی دولت اردوغان، افشا و پخش شنود‌های تلفنی وی و محدودیت فعالیت‌‌های اینترنتی، رقابتی شدید بین حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم و احزاب مخالف دولت در جریان است.
کارشناسان امکان پیروزی مخالفین و کاهش آرای حزب حاکم را پیش‌بینی می‌کنند. انتخابات آزمونی برای حیات سیاسی اردوغان و مشروعیت دولتش به حساب می‌آید. خود اردوغان سرنوشتش را به نتایج آرای صندوق‌ها وابسته دانسته است.
در انتخابات محلی پیشین که در سال ۲۰۰۷ برگزار شد حزب عدالت و توسعه با کسب ۳۹ درصد بیشترین رای را کسب کرد، حزب جمهوری‌خواه خلق با کسب ۲۳ درصد آراء دوم شد و حزب حرکت ملی ۱۶ درصد آرای مردم را کسب کرد.
احزاب مدافع کردها نیز با کسب ۶ درصد از کل آراء رتبه چهارم را به‌دست آورد. در انتخابات کنونی (۱۰ فروردین/۳۰ مارس) شهرداران، اعضای انجمن شهر و شوراهای محلی انتخاب خواهند شد.
۷۸ حزب در ترکیه به ثبت رسیده‌اند
جمشید تفریشی فارغ التحصیل از دانشگاه "بوغاز ایچی"، که درباره مسائل ترکیه تحقیق می‌کند، به دویچه وله می‌گوید در ترکیه ۷۸ حزب ثبت شده فعالیت می‌کنند. از این ۷۸ حزب در انتخابات اخیر ۲۷ حزب شرکت خواهند کرد.
در انتخابات محلی، به جز ۴ حزب بزرگی که در مجلس ترکیه حضور دارند، احزاب دیگری چون حزب دموکرات، حزب دموکراتیک چپ، حزب راه مستقیم، حزب کار، حزب جوان، حزب حق و مساوات، حزب رهایی خلق، حزب دموکراتیک خلق، حزب کارگر، حزب لیبرال دموکرات، حزب ملت، حزب آزادی و همبستگی، حزب سعادت و حزب کمونیست ترکیه شرکت خواهند کرد.
تعرفه‌های رأی به طول یک و نیم متر
جمشید تفریشی که مسائل انتخابات ترکیه را به دقت دنبال می‌کند، می‌گوید: «تعرفه‌های رأی برای انتخابات شهرداری یک متر و نیم طول دارد، احزاب شرکت‌کننده با آرم‌ها و اسامی اختصاری شرکت می‌کنند وهمه این‌ها شماره‌گذاری شده است: از شماره یک تا ۱۰ حزب عدالت و توسعه، شماره ۱۷ حزب سعادت، شماره ۲۰ حزب صلح و دمکراسی کردها، شماره ۲۴ حزب جمهوری‌خلق و شماره ۲۶ حزب ملی‌گرایان دولت باقچه‌‌لی است.»
به نظر تفریشی ۳ شهر بزرگ ترکیه استانبول، آنکارا و ازمیر سرنوشت انتخابات محلی را تعیین خواهند کرد. وی پیش‌بینی می‌کند در استانبول نامزد حزب عدالت و توسعه پیشی خواهد گرفت ولی در ازمیر و آنکارا پیروزی با احزاب مخالف خواهد بود.
وی در این رابطه همچنین تاکید می‌کند: «آنکارا قلب سیاست ترکیه است و پیروزی مخالفان در این شهر می‌تواند سرنوشت ساز باشد. شهرداری‌ها رابطه مستقیمی با مردم دارند و می‌توانند به نفع حزبشان تبلیغ کنند و بر انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری آتی تاثیر بگذارند.»
مسائل خارجی در رقابت‌های انتخاباتی
عثمان فاروق لوغ اوغلو، معاون دبیرکل حزب جمهوری خلق، بزرگ‌ترین حزب مخالف دولت اردوغان در گفت‌وگو با دویچه وله انتقاد می‌کند که حزب حاکم ترکیه "از اموال عمومی برای تبلیغات انتخابات استفاده کرده" است.
وی ضمن به نقد کشیدن سیاست خارجی حزب حاکم می‌گوید:« سیاست حزب عدالت و توسعه در سوریه، ایران، مصر، عراق و اسرائیل اشتباه است و این سیاست به نفع اقتصاد و مردم ترکیه نیست وباید تغییر کند. اپوزسیون این موضوع را هم در انتخابات طرح کرد و فکر می‌کند که رای‌دهندگان به این مسئله اهمیت خواهند داد.»
کارشناسان به دویچه وله می‌گویند در حوزه‌های رای‌گیری احزاب مخالف دولت نیز دقیق بر امور انتخابات نظارت خواهند کرد. ناظران خارجی نیز بر انتخابات محلی ترکیه نظارت خواهند کرد. اردوغان و حزب عدالت و توسعه نیز پیش از این اعلام کردند با حضور ناظران خارجی مخالفتی ندارند.
دکتر یاشار آیدین، کارشناس "بنیاد علم و سیاست" در برلین، که درباره مسائل ترکیه تحقیق می‌کند، می‌گوید: «انتخابات ترکیه آزاد و دمکراتیک است و ناظران بین‌المللی و به‌ویژه اروپائی بر روند آن نظارت خواهند کرد. این انتخابات رفراندومی برای اردوغان است. من فکر می‌کنم که حزب عدالت و توسعه با اختلاف کمی در انتخابات پیروز می‌شود و این به معنای تائید سیاست‌های اردوغان خواهد بود.»
این کارشناس نتیجه می‌گیرد که در صورت پیروزی حزب عدالت و توسعه اردوغان "سیاست‌های خشن" خود را ادامه خواهد داد.
این نظر آیدین را کارشناسان دیگر نمی‌پذیرند و پیش‌بینی می‌کنند که در آنکارا و ازمیر شهرداری‌ها به دست مخالفین خواهد افتاد. جمشید تفریشی که این نظر را دارد، بر این باور است که آرای مخالفین نسبت به دور قبل اکنون بیشتر شده است.
وی تاکید می‌کند فساد و رشوه‌خواری و محدود شدن دسترسی کاربران به اینترنت و شبکه اجتماعی توئیتر سبب کاهش محبوبیت نخست وزیر این کشور شده است.
مشروعیت ادامه سیاست اردوغان
به گفته عارف کسگین کارشناس مرکز تحقیقات استراتژیک ترکیه در آنکارا هم احزاب سیاسی می‌توانند آزادنه در انتخابات محلی، مجلس و ریاست جمهوری شرکت کنند اما با توجه به فشار دولت بر رسانه‌ها این احزاب نمی‌توانند مثل حزب حاکم از امکانات گسترده‌‌ی دولتی استفاده کنند.
به نظر کسگین انتخابات کنونی محلی از نقطه نظر تاریخی حتی با انتخابات آتی پارلمان ترکیه هم قابل مقایسه نیست. وی تاکید می‌کند: «برای تائید مشروعیت دولت اردوغان این انتخابات اهمیت دارد. اردوغان بجای حل مشکلات پیش آمده، صندوق رای را نشان داد و گفت مردم درباره او و دولتش تصمیم خواهند گرفت، در نتیجه این انتخابات در تاریخ ترکیه ویژگی خاصی دارد. اگر این بار اردوغان بیشتر از ۴۰ درصد رای بیاورد، حاکمیتش بیشتر تثبیت خواهد شد.»
ادامه تظاهرات مخالفین دولت بعد از انتخابات
جمشید تفریشی، کارشناس امور ترکیه ضمن پیش‌بینی پیروزی مخالفان در شهرهای ازمیر و آنکارا، تاکید می‌کند که بعد از انتخابات تظاهرات مخالفین دولت ادامه پیدا خواهد کرد.
اکثر کارشناسان مقیم ترکیه احتمال می‌دهند که در بسیاری از شهرهای ترکیه پس از اعلام نتایج انتخابات، راه‌پیمایی مخالفین دولت برگزار شود. بنابراین با شکست یا پیروزی اردوغان و حزب توسعه و عدالت "پرونده انتخابات" در ترکیه بسته نخواهد شد.
در اوت ۲۰۱۴ انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار خواهد شد و برای نخستین بار مردم ترکیه مستقیما به نامزدهای ریاست جمهوری رای خواهند داد.
در حال حاضر مرد شماره یک سیاست ترکیه نه اردوغان، بلکه عبدالله گل رئیس‌جمهور این کشور است. کارشناسان نامزدی عبدالله گل رئیس جمهور کنونی ترکیه را هم در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌بینی می‌کنند.