تصویرسازی شب پایانی زندگی یک دختر محکوم به اعدام

نمایشگاه عکسی از زهرا خرمی، عکاس جوان ساکن هلند، به تازگی در گالری دنا در تهران برگزار شد که بر موضوع متفاوتی دست گذاشته است. زهرا خرمی در این نمایشگاه با یک فضاسازی ویژه، برداشت شخصی خود را از لحظات خاص حکمفرما بر شب پایانی زندگی یک دختر جوان محکوم به اعدام به تصویر کشیده است.

عنوان نمایشگاه زهرا خرمی "اسکیزوفرنی در هشت ساعت" است. او در این‌باره به دویچه‌وله می‌گوید: «این مجموعه برداشتی شخصی از لحظات خاص حکمفرما بر شب پایانی زندگی یک دختر جوان محکوم به اعدام است. لحظاتی وصف‌ناشدنی، سخت و سرشار از دلهره که کمتر مورد توجه جامعه قرار گرفته است.»

عکاس این مجموعه ادامه می‌دهد: «من هشت ساعت پیش از اجرای حکم که شمارش معکوس آن با برآمدن ظلمت آخرین شب زندگی این دختر آغاز می‌شود را تصویرسازی کردم. ساعت‌هایی که در انتظار قطع نفس‌هایش لحظه‌شماری می‌کنند. آن چه بر او می‌گذرد را تنها خودش می‌داند و احتمالا مجالی برای توصیف آن برای دیگران نخواهد یافت.»

زهرا خرمی در توصیف سوژه‌ای که موضوع عکاسی او بوده، می‌گوید: «مطمئنا خاطراتش از کودکی چون فیلمی از جلوی چشمانش خواهد گذشت. فانتزی‌هایی که در کودکی برای آینده‌اش متصور بوده و این فیلم چون نگاتیو بریده شده در زمان حال متوقف می‌شود و چند بار آن را مرور خواهد کرد و هر بار آینده چند قدم جلوتر، بی جان به زمین می‌افتد و محو می‌شود: دو بار، سه بار و ...»

«این تجربه ذهنی که حاکی از تلاطم و فشار فیزیکی و روانی وارد بر فرد است، هر چند به مانند کف جمع شده روی آب دریا، موقت و بی تاثیر است اما تنها شانس تصورِ آینده‌ای می‌شود که هیچگاه نخواهد آمد.»

عکاس در این تصویرسازی، این فرد را مانند یک بیمار اسکیزوفرنی نشان می‌دهد که دچار توهماتی ورای واقعیت تاریک است. او در این مجموعه تصویری از شوق‌ها و آرزوها، حسرت‌هایی گاه خیلی معمولی‌تر و روزمره‌تر از آن که بتوان برچسب "آرزو" بر آنها نهاد را با دوربینش ثبت کرده است.

زهرا خرمی در همراه شدن با لحظات آخرین شب زندگی یک دختر محکوم به اعدام، ذهن او را چنان پرواز می‌دهد که گویی در جدال واقعیت و وهم، جای این دو عوض شده و سوژه زندگی کردن در تک تک لحظات خوش را باور می‌کند.

زهرا خرمی به دویچه‌وله می‌گوید: «دختر محکوم به اعدام با آنکه می‌داند فردایی وجود ندارد اما در شب آخر، آینده‌اش را به یاد می‌آورد و زندگی می کند اما تنها در هشت ساعت!»

زهرا خرمی، عکاس این مجموعه متولد ۱۳۶۴ در تهران است. او تحصیلات خود را در رشته فلسفه غرب در مقطع کارشناسی ارشد در تهران به پایان رساند و اکنون ساکن هلند است.

زهرا خرمی در اکثر مجموعه‌هایی که تا کنون ارائه داده، سعی کرده عکس‌ها را به صورت روایی باز (Open-narrative) به مخاطب عرضه کند.

به همین منظور، زهرا خرمی با بهره‌گیری از عکاسی صحنه‌آرا (Staged Photography) سعی در آفرینش مجموعه‌هایش در فضایی همگام و متناسب با داستان و موضوع مورد نظرش پرداخته است.

زهرا خرمی را می توان عکاسی دانست که با خلق و کارگردانی صحنه‌های مجموعه‌هایش، داستانی پیوسته را روایت می‌کند، به گونه‌ای که هر عکس با حفظ استقلال نسبی از سایر عکس‌ها، حکم فصلی از یک داستان را دارد.

این نمایشگاه در روز ۳۰ بهمن/ ۱۹ فوریه در گالری دنا در تهران افتتاح شد.

نمایشگاه گروهی "فرهنگ" در آمریکا، "تهران شهر بی‌دفاع" و "پروجریا" در ایران و "هنر معاصر ایران در یک نگاه" در آلمان، نمایشگاه‌های دیگری از زهرا خرمی هستند که پیش از این برگزار شده بودند.

نمایشگاه "اسکیزوفرنی در هشت ساعت" روز چهارشنبه ۴ اسفند/۲۴ فوریه به کار خود پایان داد.