تغییر در صورت مسئله پرونده هسته‌ای ایران!
۱۳۸۶ آذر ۱۶, جمعه
دکتر احمد شیرزاد، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اتمی، در مصاحبه با دویچه‌وله، انتشار این گزارش را تغییری در صورت مسئله پرونده اتمی ایران می‌داند.
دویچه‌وله: به گفته برخی ناظران از جمله آقای یزدی، دیپلماسی خردمندانه ایجاب می‌کند در صورت بروز موارد تغییر در مناسبات جهانی به نفع ایران، با هنرمندی از آن استفاده شود. نظر شما در باره تبلیغ پیروزی ایران در مناقشه هسته‌ای توسط دولت چیست؟
من با این نظر موافقم. متاسفانه دستگاه دیپلماسی دولت فعلی دنبال این است که از هر موضوعی یک سوژه برای تبلیغات داخلی به دست آورد. حال آنکه شاید در ظرف دوسه سال گذشته، موقعیت به این مناسبی برای ایران فراهم نشده باشد. دیپلمات موفق کسی است که بتواند به بهترین شکل از فرصت‌ها استفاده کند. این موقعیت بسیارخوب که معلوم نیست تا کی دوام داشته باشد، کمک خواهد کرد که ایران به بازسازی موقعیت خود دربین کشورهای غربی دست بزند.
اما انتساب این "دستاورد و پیروزی" تنها به جریان اصولگرا و دولت نهم باز نمی‌گردد و اصلاح‌طلبان هم آن را به دوره خود نسبت می‌دهند...
بله قطعا این درست نیست. به هرحال آنچه این گزارش می‌گوید این است که از سال ۲۰۰۳ تغییراتی در سیاست هسته‌ای ایران روی داده است. مبنای این گزارش هرچه باشد، به اقدام خاص این دولت برنمی گردد و بهتر است به جای مصادره آن و اینکه چه بهره‌گیری تبلیغاتی از آن می‌توان کرد، به فکر آن باشند که از فرصت بهره برداری معقول کنند.
آیا احساس اعتماد به نفس ناشی از این گزارش می‌تواند منجر به برخورد از بالای مسئولان جمهوری اسلامی به فراخوان‌های بین المللی در مناقشه هسته‌ای شود؟
این برخورد بسیار ساده‌لوحانه‌ای به مسئله خواهد بود که بگوییم ایران دیگر مشکلی ندارد یا به قول آقای احمدی نژاد پرونده مختومه شده است. پرونده اساسا به این زودی مختومه نخواهد شد. حسن کار این است که شکل مسئله عوض شده است. پیش ازاین گزارش، ایران از سوی اسراییل و نومحافظه‌کاران آمریکایی به عنوان یک خطر جدی و فوری معرفی می‌شد که در آینده بسیار نزدیک به سلاح هسته‌ای دست می‌یابد. این گزارش نشان می‌دهد که ایران خطر جدی و عاجل برای غرب نیست. طبیعی است که سوءتفاهم‌ها و اختلاف‌ها بر سر این که نیت برنامه ایران در گذشته چه بوده، سرجای خود می‌ماند. این دو وضعیت خیلی با هم فرق می‌کند. در وضعیت جدید، اقدام نظامی و خشن علیه ایران به بهانه این که چند تخلف داشته، دیگر توجیهی ندارد. می‌توان گفت، پرونده به جای خود باقی خواهد ماند و حتی ممکن است اقدام‌های تنبیهی دیگری هم وضع شود. هر چند من فکر می‌کنم احتمال آن نسبت به گذشته خیلی پایین‌تر است و امکان موفقیت آمریکا در جلب آرای شورای امنیت دشوارتر شده است.
به نظر برخی، این گزارش از جهاتی کار ایران را سخت‌تر می‌کند چون اگر بخواهد تکیه کند روی این که از سال ۲۰۰۳ طرح‌هایش متوقف شده، پذیرفته که تا آن موقع درگیر این پروژه بوده و از کجا معلوم که در آینده نیز دنبال این کار را نگیرد؟
آنچه برای شورای امنیت می‌تواند ملاک باشد، گزارش‌های رسمی آژانس و دبیرکل آن، تا این لحظه بر نظامی بودن آن دلالت نمی‌‌کند. البته گزارش‌های آنها می‌گوید که موارد ابهام در طرح‌های ایران هست. ایران تلاش کرده این ابهام‌ها را پاسخ دهد اما هنوز واکنش دبیر کل آژانس و قضاوت شورای حکام در قبال پاسخ های ایران مشخص نیست. اصولا آژانس در این مورد هنوز وارد شور نشده است.
مصاحبه‌گر: مهیندخت مصباح