خروج احتمالی ایران از ان‌پی‌تی در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه
۱۴۰۳ آذر ۱۴, چهارشنبه
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس روز چهارشنبه ۱۴ آذر (۴ دسامبر) از نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و کاظم غریب آبادی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه خبر داد.
تخت روانچی اخیرا با نمایندگان آلمان، بریتانیا و فرانسه معروف به ترویکای اروپایی در ژنو مذاکره کرد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از تخت روانچی و غریب‌آبادی خواست درباره نشست ژنو گزارش و به انتقادات اعضای کمیسیون امنیت ملی پاسخ دهند.
تحت روانچی در نشست با نمایندگان مجلس گفت، درباره موضوع هسته‌ای، مسائل غزه و لبنان و اوکراین صحبت شده و "گفت‌وگوهای ژنو با تروئیکا مذاکره نبوده و صرفا تبادل نظر صورت گرفته" است.
معاون سیاسی وزیر خارجه در نشست ژنو به اقدامات متقابل ایران هم اشاره کرده که در صورت احیای "اسنپ بک" یکی از گزینه‌هایی جمهوری اسلامی خروج از "ان‌پی‌تی" خواهد بود.
مقامات ایران بارها تهدید کرده‌اند که فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند جمهوری اسلامی را به سمت ساخت بمب اتمی سوق داهد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی اخیرا تهدید کرد که اگر مکانیسم ماشه فعال شود، "بحث در داخل ایران به سمت در اختیار داشتن تسلیحات هسته‌ای گرایش پیدا خواهد کرد".
با وجود این تهدیدها رویکرد ایران بیشتر برای مذاکره بوده است. تخت‌روانچی به نمایندگان مجلس گفت، جمهوری اسلامی احتمالا یک دور دیگر هم تبادل نظر با اروپا خواهد داشت اما هنوز زمانی برای آن تعیین نشده است. او در پاسخ به نگرانی‌های نمایندگان مجلس تاکید کرد که "همه گفت‌وگوها در چارچوب مقررات و نظام بوده" است.
تخت‌روانچی افزود: «ما حتما مجوز داشتیم و گفت‌وگو خلاف نظر رهبر انقلاب نیست، ما هم غرب‌گرا نیستیم.»
غریب آبادی، معاون بین‌الملل وزیر امور خارجه هم در نشست با نمایندگان مجلس گفت، "هنوز مذاکره شکل نگرفته و اکثر بحث‌ها در گفت‌وگوهای اخیر با ترویکای اروپایی در موضوع هسته‌ای و تحریم‌ها و درباره اقدامات تقابلی ایران در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه بوده است.
مکانیسم ماشه چیست؟
طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام در صورت شکایت یکی از طرف‌ها به کمیسیون مشترک حل اختلاف و حل نشدن این شکایت ظرف ۳۵ روز، شاکی می‌تواند موضوع را به عنوان تخطی از توافق به شورای امنیت ارجاع کند و این شورا باید ظرف ۳۰ روز درمورد قطعنامه‌ای برای لغو تعلیق تحریم‌ها علیه ایران رای بدهد.
همچنین بر اساس پیوست یکم برجام، مکانیسمی به منظور دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سایت‌های مشکوک ظرف ۲۴ روز از طریق کمیسیون مشترک تعیین شده که طبق آن، نتیجه همکاری نکردن ایران، به کار افتادن یک مکانیسم حل اختلاف و بازگشت بالقوه تحریم‌های سازمان ملل خواهد بود.
این دو شرط مطرح شده در برجام، مکانیسم ماشه (Trigger Mechanism) یا بازگشت خود‌به‌خودی تحریم‌ها (Snapback) خوانده می‌شوند.
فضای نشست با جلسه "مثبت" نبود
رسانه‌های ایران درباره جزئیات نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس و سیاست خارجی گزارشی منتشر نکردند. اما سخنگوی این کمیسیون گفته است که فضای جلسه مثبت نبوده و اکثریت قریب به اتفاق اعضا از مذاکره ایران با سه کشور اروپایی نگرانی‌هایی را مطرح کرده و غالب اعضای کمیسیون رویکردی انتقادی داشتند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ابراهیم رضایی گفت، نمایندگان بر این باور هستند که "این گونه نشست‌ها نتیجه‌ای نداشته و باید از برخوردهای گذشته اروپا و به ویژه اقدامات آنها در همراهی با آمریکا در تحریم‌ها درس گرفت".
این در حالی است که برخورد و رویکرد مقامات جمهوری اسلامی به درخواست‌های بین‌المللی تا کنون رضایت‌بخش نبوده و بسیاری از پرسش‌ها در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران بی‌پاسخ مانده‌اند.
کمالوندی: به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم
در این میان بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی هم به‌جای پاسخ به نگرانی‌های کشورهای غربی از پیشرفت‌های هسته‌ای و تولید "آب سنگین باکیفیت" سخن گفته است.
کمالوندی پیشتر نیز اعلام کرده بود که "غنی‌سازی با هر درصدی حق ایران است".
او بدون شفاف‌سازی پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای ایران و نگرانی از تولید بمب اتم توسط جمهوری اسلامی گفت: «بر اساس فتوای مقام معظم رهبری و مراجع عظام، به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم.»