رقابت دو دوست دوره کودکی در انتخابات شیلی
۱۳۹۲ آبان ۲۶, یکشنبه
روز یکشنبه (۱۷ نوامبر / ۲۶ آبان) حدود ۱۳ و نیم میلیون نفر حائزان شرایط شرکت در انتخابات در شیلی فراخوانده شده‌اند تا رأی خود را به صندوق‌های رأی بیندازند. نظرسنجی‌هایی که در آستانه انتخابات انجام گرفته‌است حاکی از آن است که سیاستمدار سوسیالیست، خانم میشل باشله، شانس زیادی برای پیروزی در این انتخابات دارد.
داستانی غم‌انگیز مبارزه انتخاباتی جاری در شیلی را همراهی می‌کند: رقیب اصلی باشله، اولین ماتئی از جناح محافظه‌کار شیلی، دوست دوران کودکی او بوده است. کودتای شیلی در سال ۱۹۷۳ راه این دو دوست را از هم جدا کرد.
داستان زندگی میشل باشله که هم اکنون ۶۲ سال دارد غم‌انگیز است؛ آنقدر غم‌انگیز که این نامزد احزاب اپوزیسیون چپ و میانه دوست ندارد درباره آن در مجامع عمومی سخن بگوید. او پس از کودتا در شیلی در اوان جوانی همراه مادرش دو ماه را در شکنجه‌گاه معروف "ویلا گریمالدی" به سر برد. باشله تا امروز هم نگفته است که در آنجا چه چیزهایی را دقیقا تجربه کرده است.
اما کریستیان گوتیرز، تاریخدانی که در ویلا گریمالدی کار می‌کند، می‌تواند حدس بزند که چه ممکن است بر باشله در ویلا گریمالدی گذشته باشد. او می‌گوید: «زندان‌های مخفی‌ای مثل ویلا گریمالدی وجود دارند که در آن افراد را شکنجه می‌کنند، زندانی را کتک می‌زنند یا با شوک الکتریکی شکنجه می‌دهند.» به گفته این پژوهشگر، خود ربوده و زندانی شدن نوعی شکنجه است.
در هر یک از سلول‌های ویلا گریمالدی ۴ تا ۵ زن را حبس می‌کردند. این سلول‌ها بدون پنجره بودند و مساحت هر کدام حدود یک متر مربع بود. حدود ۵ هزار زندانی سیاسی در ویلا گریمالدی شکنجه شدند، ۲۲۹ تن از آنان بر اثر شکنجه جان خود را از دست دادند یا جزو مفقودشدگان‌اند.
گل سرخ در دست و اشک در چشم
در سپتامبر ۲۰۱۳ باشله یکی از قربانیان بسیاری بود که به مناسبت چهلمین سالگرد کودتای نظامی در شیلی، از ویلا گریمالدی دیدن کرد، با یک گل سرخ در دستش و اشک در چشمانش. او چند ساعت پس از آن در مراسمی دیگر سخنرانی کرد، اما این بار به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری.
باشله خطاب به مردم شیلی که هم عاملان جنایت‌های دوره دیکتاتوری و هم قربانیان آن جزو آن‌اند گفت: «آشتی تنها در صورتی ممکن است که بفهمیم گذشته را نمی‌توان برگرداند و جبران کرد. با این حال مردم بایست برای آینده‌ای مشترک آماده باشند. ما نمی‌گذاریم تاریخ تکرار شود.»
رقیب میشل باشله دوست دوره کودکی اوست
اما به نظر می‌رسد که گذشته باشله او را در مبارزه انتخاباتی‌اش تعقیب می‌کند. حزب محافظه‌کار حاکم در شیلی اولین ماتئی را که یکی از دوستان دوره کودکی باشله است به صحنه مبارزه انتخاباتی با او فرستاده است. این دو با هم بزرگ شده بودند، چون پدرانشان در نیروی هوایی شیلی همکار بودند.
اما رابطه دوستی پدران این دو سالها بعد بر اثر کودتای شیلی در هم شکست. آلبرتو باشله طرفدار سالوادور آلنده، رئيس جمهور منتخب مردم شیلی بود. فرناندو ماتئی اما با ژنرال پینوشه کودتاگر همراه شد. باشله را دستگیر و شکنجه کردند، آن هم در زیرزمین آکادمی نیروی هوایی شیلی. فرناندو ماتئی در آن زمان ریاست این آکادمی را بر عهده گرفته بود. آلبرتو باشله در بهار سال ۱۹۷۴ درگذشت.
خواست مردم از رئیس جمهور رشد اجتماعی است
حین مبارزه انتخاباتی کنونی در شیلی درباره تاریخچه تراژیک دو نامزد ریاست جمهوری سخنی به میان نیامده است، آن هم در حالی که مراسم گوناگونی به مناسبت چهلمین سالگرد کودتای شیلی در میانه مبارزه انتخاباتی در این کشور برگزار شد.
به گفته پاتریسیو ناویا، تحلیلگر سیاسی، گذشته دو نامزد انتخاباتی برای شهروندان شیلی چندان اهمیتی ندارد. ناویا می‌گوید: «شیلیایی‌ها در این انتخابات به گذشته نگاه نمی‌کنند. چون اگر به گذشته نگاه کنند، فقر، بیکاری و نقض حقوق بشر را می‌بینند.» از این رو به گفته ناویا، پیشینه نامزدهای انتخاباتی تاثیری بر نتیجه انتخابات ندارد، آنچه مهم است، توانایی آنان برای ساختن پله‌های ترقی اجتماعی مردم است.
به نظر می‌رسد که مردم شیلی این توانایی را بیشتر در میشل باشله می‌بینند تا در رقیب او، اولین ماتئی. باشله دانش‌آموخته رشته پزشکی و متخصص بیماری‌های کودکان است. او از سال ۲۰۰۶ تا سال ۲۰۰۹ رئیس جمهور شیلی بود و از سال ۲۰۱۱ مدیریت نهاد جدید "زنان سازمان ملل" را بر عهده گرفت.
طبق آخرین نظرسنجی‌ها، برتری باشله بر اولین ماتئی چنان آشکار است که به احتمال زیاد انتخابات به دور دوم نخواهد کشید. چنانچه این نامزد محبوب انتخابات اکثریت مطلق آرا را به دست نیاورد، بار دیگر دو دوست دوران کودکی وارد رقابت انتخاباتی خواهند شد. آنجا هم گذشته غم‌انگیز آنان نقشی بازی نخواهد کرد.