روز زمین پاک

زمین دست و دلباز بود. آنقدر دست و دلباز که خاک و آب و دشت و کوه و هر چه را که در دل داشت به انسانها بخشید. بیچاره فکر میکرد که آدمها دوستش دارند. چشم که باز کرد، دید بد جوری تنش درد میکند. دید چنگ انداخته‌اند توی سینه‌اش و هر چه را که دارد بیرون میکشند. دید روی تنش پر از زخم است و چاله‌چوله. دید زیر چاقوی جراحی آدمها دارد از پا درمی‌آید: از روی گونه‌اش خاک برمیداشتند پیوند می‌زدند به پیشانی‌اش، آب‌های نیلگونش را که با خون دل جمع کرده بود خشک میکردند، درختانش را بغل بغل میبریدند و میبردند. آینه گرفت پیش رویش دید دیگر خودش را هم نمی‌شناسد. همه‌جایش درد میکرد. به خود آمد گفت عصیان می‌کنم. گفت بس است. و آدم‌هایی که گمان می‌کردند زمین ارثی است که از پدرشان آدم به او رسیده، فهمیدند که این راهش نیست.

دسته‌ای از این آدمها که دلشان برای زمین و مهمتر از همه برای خودشان سوخته بود تصمیم گرفتند روزی را به نام زمین بخوانند و در این روز به یاد همه ساکنان زمین بیندازند که این میزبان این همه بی‌مهری را برنمی‌تابد. و به این ترتیب بیست‌و دوم ماه آوریل به نام "روز زمین پاک" نامگذاری شد.

در این روز تلاش میشود تا با برپایی همایش‌ها و سمینارهای گوناگون سطح آگاهی انسان‌ها در باره‌ی منابع طبیعی، محیط زیست و منابع تخریب‌کننده و آلوده‌کننده‌ی زمین افزایش یابد و چاره‌ای برای دردهای زمین پیدا شود.

درحالی که در کشورهای اروپایی زنگ خطر سالهاست که به صدا درآمده و تدابیر ویژه‌ای برای جلوگیری و رویارویی با آلودگی و تخریب زمین اندیشیده شده‌است، ایران هنوز در ابتدای راه است.

تخریب محیط زیست در ایران

ابعاد آلودگی و تخریب زمین در ایران بسیار گسترده است. فاضلاب‌های شهری، پساب‌های صنعتی، آلاینده‌های شیمیایی که با سخاوت کامل خاک و آبهای سطحی و زیرزمینی را آلوده میکنند، زباله‌های بیمارستانی، جمع‌آوری غلط و بازیافت ناقص و نبود فرهنگ جداسازی زباله‌های خانگی در ایران، قطع درختان، تخریب تالاب‌ها، فرسایش خاک، تخریب خُرداقلیم‌ها که همه و همه تخریب زمین را به دنبال دارند، نمونه‌هایی است از ظلمی که بر زمین میرود.

قطع بی‌رویه‌ی درختان، خاک را در مقابل بارش‌های جوی بی‌دفاع کرده و فرسایش بی‌رویه‌ی آن را به دنبال دارد. فرسایش خاک و روانه شدن آن به سوی آب‌های جاری سبب میشود که خاکِ فقیر دیگر بستری مناسب برای رشد گیاهان نباشد. از سوی دیگر انباشته‌شدن خاک در بستر آبهای جاری سبب تغییر مسیر این آب‌ها به مرور زمان و تخریب اراضی دیگر با قابلیت‌های دیگر را در پی دارد. آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که ارزش یک سانتیمتر مکعب خاک چه‌قدر است که برای تشکیل آن هزاران هزار سال زمان لازم است و ما با برداشتن پوشش‌های طبیعی خاک با دست‌و دلبازی تمام این ثروت را به دست آب میسپاریم تا از مرزهای کشور خارج کند.

از زباله‌ها آغاز کردند

نظارت و حفاظت از این سرمایه‌ها به عهده‌ی سازمان حفاظت کشور است و به نظر میرسد که این سازمان خطر تخریب محیط زیست را در ایران هنوز جدی نگرفته‌است. اما یک خبر خوب، امسال در روز زمین پاک در کنار حرکت‌های نمادین مانند برگزاری همایش‌ها و سمینارها گامهای دیگری هم برداشته شده است: برنامه‌های ارائه شده برای تفکیک زباله‌های خانگی و جمع‌آوری و بازیافت زباله‌های بیمارستانی و مجهز کردن بیمارستانها با دستگاههای زباله‌سوز از برنامه‌های مثبتی است که قرار است آرام آرام یکی از دردهای زمین را چاره کند.

هنوز در ابتدای راهیم.

ناله‌های زمین را جدی بگیریم.