روسیه: نیروگاه بوشهر آسیب ندیده است
۱۳۹۲ خرداد ۱۵, چهارشنبهروز سهشنبه (۴ ژوئن) دو دیپلمات در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتد پرس فاش کردند که در جریان چند زلزلهی اخیر در جنوب ایران، حداقل در یک دیوارهی ساختمان نیروگاه اتمی بوشهر ترکهای بزرگی پدید آمده است.
به گفتهی آنان اطلاعاتی که به صورت محرمانه و با دقت فراهم آمده، نشان میدهد که بدنهی نیروگاه بوشهر در جریان دو یا سه زمینلرزهی اخیر آسیب دیده است. در ماههای آوریل و مه (نیمه دوم فروردین امسال) سه زمینلرزهی شدید در حوالی استان بوشهر روی داد.
این دو دیپلمات به خبرگزاری آسوشیتد پرس گفتهاند که حداقل در یک طرف ساختمان رآکتور، ترکهای بلندی ایجاد شده است، اما به نظر نمیرسد که خطر نشت سوخت اتمی یا مواد رادیواکتیو وجود داشته باشد. با این حال گفته شده که این اطلاعات محدود است و ممکن است به جای دیگری از نیروگاه نیز آسیب رسیده باشد.
دو دیپلمات مزبور تبعه کشورهای عضو "آژانس اتمی" هستند و به خاطر جنبه محرمانهی اطلاعاتی که ارائه دادهاند، خواستهاند که نام آنها فاش نشود. آنها حاضر نشدهاند دربارهی اطلاعات گرد آمده، توضیح بیشتری به خبرگزاری بدهند.
سکوت ایران و تکذیب روسیه
علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به گزارش خبرگزاری آسوشیتد پرس گفته است: «من درباره بوشهر هیچ چیز نمیدانم». این در حالی است که مقامهای روسی شرکت اتم استروی اکسپورت به این خبر واکنش نشان داده و آن را تکذیب کردهاند.
یک منبع آگاه در این شرکت به خبرگزاری ریانوستی روسیه گفته است: «ادعای بیان شده هیچ پایه و اساسی ندارد و همه چیز در نیروگاه عادی است، بهطوری که نیروگاه دوباره در حال آماده شدن برای فعالیت است».
او همچنین تائید کرده است که هماکنون دستگاههای فنی نیروگاه در مرحله آزمون قرار دارند.
بعد از وقوع زمینلرزه ۶.۳ ریشتری در منطقه بوشهر در ۲۰ فروردین ماه، که بیش از ۳۰ کشته و هزار زخمی بر جای گذاشت، مقامات ایرانی اعلام کردند که به نیروگاه اتمی آسیبی نرسیده و فعالیت آن به صورت عادی ادامه دارد. مسئولان ایرانی همچنین تأکید کردند که نیروگاه میتواند در برابر شدیدترین زلزلهها مقاومت کند.
شرکت روسی اتماسترویاکسپورت، پیمانکار ساخت نیروگاه اتمی بوشهر، نیز اعلام کرد که نیروگاه در زمان وقوع زلزله کاملا غیرفعال بوده و به آن هیچ آسیبی نرسیده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه فوریه و مه سال جاری میلادی گزارش داد که مقامات ایرانی به این نهاد اطلاع دادهاند که فعالیت در نیروگاه بوشهر متوقف شده، اما دلیل آن را ذکر نکردهاند.
نگرانی از فاجعه هستهای در خاورمیانه
فعالیت نیروگاه هستهای بوشهر هیچ تهدیدی برای صلح به شمار نمیرود، اما کشورهای همسایه از میزان امنیت آن مطمئن نیستند.
آنها میگویند که فلات ایران منطقهای زلزلهخیز است و همواره احتمال تکرار زلزلههای شدید وجود دارد. این نگرانیها به ویژه پس از تخریب نیروگاه اتمی فوکوشیما در جریان زلزله و سونامی ژاپن در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است.
به دنبال وقوع زلزله در جنوب ایران، کویت و سایر کشورهای عربی ساحل جنوبی خلیج فارس که تنها چند صد کیلومتر با محل نیروگاه بوشهر فاصله دارند، نسبت به خطر احتمالی انتشار تشعشعات هستهای از این نیروگاه، ابراز نگرانی کردند. همزمان با نگرانی برخی از کشورهای غربی، اعضای "شورای همکاری خلیج فارس" روز ۲۵ فروردین ماه از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواستند که هیئتی را برای بازرسی نیروگاه بوشهر اعزام کند.
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز شنبه، ۲۱ اردیبهشت ماه، اعلام کرده بود: «به نظر من بهتر است کارشناسانی به ایران فرستاده شوند تا امنیت رآکتور اتمی بوشهر را بررسی کنند». اکنون یک دیپلمات وابسته به آژانس تصریح میکند که یک چنین بازرسی هرگز انجام نگرفته است.
روز سهشنبه (۴ ژوئن) عربستان سعودی در نشست آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین، بر نگرانی خود نسبت به ناامن بودن نیروگاه بوشهر تأکید کرد.
فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی
ایران تنها کشوری است که با وجود برخورداری از انرژی هستهای، هنوز توافقنامهی "ایمنی هستهای" را امضا نکرده است.
توافقنامهی یادشده بعد از فاجعه اتمی چرنوبيل در سال ۱۹۸۶ تصویب شد و ۷۵ کشور دارندهی انرژی هستهای آن را امضا کردند. در جریان انفجار نیروگاه اتمی چرنوبیل مناطق وسیعی در اطراف نيروگاه به مواد رادیواکتیو آلوده شد که پیامدهای تلخ آن تا امروز ادامه دارد.
جمهوری اسلامی به خاطر اصرار به ادامهی برنامهی هستهای با تحریمهای شدیدی روبرو شده است. قدرتهای بزرگ غربی عقیده دارند که جمهوری اسلامی در خفا به دنبال تولید سلاح هستهای است. جمهوری اسلامی همواره این نظر را رد کرده و گفته است که برنامه هستهای ایران تنها اهداف صلحآمیز را دنبال میکند.
در ۱۷ ماه گذشته نمایندگان شش قدرت جهانی موسوم به گروه ۱+۵ و ایران ده بار با یکدیگر دیدار کردند که این مذاکرات تا کنون نتیجه مشخصی نداشتهاند.
نیروگاه اتمی بوشهر شهریورماه ۱۳۹۰ رسما راهاندازی شد، اما پس از آن چندینبار تعطیل شد و فعالیت آن هرگز به صورت کامل نبوده است. بعد از زلزله بوشهر، روسیه اعلام کرد که نیروگاه مدتی قبل از این حادثه بهخاطر تعمیرات توربینها خاموش بوده است و اردیبهشت ماه دوباره راهاندازی خواهد شد. اما با گذشت نیمی از ماه خرداد، رآکتور نیروگاه هنوز خاموش است.