سمینار "برنامه‌ی هسته‌ای ایران و گزارش البرادعی"
۱۳۸۶ آذر ۲, جمعه
این سمینار با حضور جمع کوچکی از صاحب‌نظران ایرانی و خارجی، و با شرکت سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی برگزار شد. سمینار یاد شده، گرچه بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها نداشت، اما نمونه‌ای از تلاش جمهوری اسلامی برای فعال‌تر شدن در عرصه‌ی سیاست خارجی است.
نشست یک روزه‌ی "برنامه‌ی هسته‌ای ایران و گزارش البرادعی" با سخنان دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی، سعید جلیلی آغاز شد که در ادامه به پرسش‌های حاضران نیز پاسخ گفت. یکی از شرکت‌کنندگان در این نشست، حمید مولانا استاد دانشگاه واشنگتن بود که بر رساله‌ی دکترای سعید جلیلی نیز مقدمه نوشته. این رساله "سیاست خارجی اسلامی" نام دارد و به زبان عربی ترجمه و در لبنان منتشر شده است.
پیام البرادعی و "بی توجهی جامعه‌ی جهانی"
مولانا با بیان این که "گزارش البرادعی می‌تواند تاثیر بسیار مهمی بر آینده موضوع هسته‌ای ایران داشته باشد"، می‌افزاید «اما مسئله این است که البرادعی فرصت نکرد راجع به گزارش خود تفسیر و تبیینی ارائه دهد و این نشست‌ها و رسانه‌ها هستند که می‌توانند در مورد گزارش البرادعی تفسیر ارائه کنند.» همین نکته ظاهرا انگیزه‌ی اصلی برگزاری این سمینار بوده است.
علی خرم که به عنوان کارشناس حقوق بین‌الملل در این سمینار حضور داشت، معتقد است پیام گزارش البرادعی مورد بی‌توجهی جامعه‌ی جهانی قرار گرفته. او این پیام را عدم وجود انحراف نظامی در برنامه‌ی هسته‌ای و شفاف عمل کردن ایران عنوان می‌کند.
در همین ارتباط رئیس بخش خلع سلاح موسسه اقتصادی جهانی آکادمی علوم روسیه، الکساندر پیکایف، می‌گوید: «اگر ایران در نشست جاری شورای حکام بتواند سایر کشورها را قانع کند که گزارش مثبت است، به پایان دادن فرآیند جنجال برانگیز در شورای امنیت و پرهیز از قطعنامه جدید علیه ایران کمک می‌کند.» [مهر، ۱ آذر]
یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، الهام امین‌زاده در این سمینار گفته است «انتظار داشتیم البرادعی با صراحت بیشتری راجع به حسن نیت ایران صحبت می‌كرد.» با این همه رئیس دانشكده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، حمید غروی، گزارش البرادعی را واقع‌بینانه خوانده و برکناری او به خاطر این گزارش را محتمل می‌داند.
تأکید بر همکاری ایران با آژانس
تاکید شرکت‌کنندگان ایرانی این سمینار همکاری با آژانس و پایبندی به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بود. شرکت‌کننده‌ی روسی و رئیس سابق كمیته ملی مشورتی خلع سلاح نیوزیلند، رابرت جیمز ریگ، در این سمینار از ایران خواستند بار دیگر اجرای داوطلبانه‌ی پروتکل الحاقی را بپذیرد. بازرسی‌های وسیع ناظران آژانس و توقف موقت غنی‌سازی، به منظور شفاف‌سازی و جلب اعتماد جامعه‌ی جهانی نسبت به صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله مفاد این پروتکل است.
سعید جلیلی در واکنش به این توصیه‌ها می‌گوید، ایران برای رفع نگرانی دو سال پروتکل الحاقی را اجرا و غنی‌سازی را متوقف کرد اما نتیجه‌ای نگرفت. به رغم این جلیلی تاکید می‌کند ایران به دلیل اعتماد به رفتار خود با شفاف‌سازی مشکلی ندارد. دبیر شورای عالی امنیت ملی همچنین در مورد پیشنهاد غنی‌سازی مشترک در یک کشور بی طرف با بیان این که «ایده تشكیل كنسرسیوم اولین بار توسط رئیس جمهور ما در سازمان ملل مطرح شد»، می‌افزاید: «ما از هر ایده‌ای استقبال می‌كنیم.»
سمینار "برنامه‌ی هسته‌ای ایران و گزارش البرادعی" برخلاف انتظار برگزارکنندگانش بازتاب وسیعی در رسانه‌ها نداشت. این مسئله گذشته از همزمانی آن با ارایه‌ی رسمی گزارش البرادعی به شورای حکام که همه‌ی اخبار مربوط به این مسئله را تحت الشعاع قرار داده، ظاهرا به تعداد محدود و ترکیب شرکت‌کنندگان نیز مربوط می‌شد.
خبرگزاری فارس در گزارشی مدعی است، «جمعی از كارشناسان خارجی كه برای این سمینار اعلام آمادگی كرده بودند به دلیل ممانعت دولت‌هایشان موفق به حضور در این سمینار نشدند.» در این گزارش از منبع این خبر و دولت‌هایی که مانع حضور کارشناسان شده‌اند نامی برده نشده است.