نرگس محمدی در مصاحبه با "ال": هرگز مبارزه را رها نخواهم کرد
۱۴۰۳ دی ۱۳, پنجشنبه
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح موفق شد از مقامات جمهوری اسلامی مرخصی پزشکی سه هفته‌ای بگیرد. مجله فرانسوی "ال" (Elle) از این "فرصت کوتاه و گران‌بها" بهره گرفت و نوشت خانم محمدی به‌رغم خطرآفرین بودن یک مصاحبه، درباره شرایط زندان، مبارزاتش و امیدهایش با این نشریه سخن گفته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به گزارش مجله فرانسوی "ال"، هر کلمه‌ای که نرگس محمدی بر زبان می‌آورد می‌تواند لحظاتی از آزادی‌اش را هزینه کند. با صحبت کردن، او خطر افزایش محکومیت خود به چندین ماه یا حتی سال را به جان می‌پذیرد. با این حال، او بلافاصله پس از آزادی موقت خود از زندان به دلیل مسائل پزشکی در ۴ دسامبر، تصمیم گرفت سخن بگوید. اقدامی شجاعانه، زیرا جمهوری اسلامی این فعال ۵۲ ساله حقوق زنان، برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ را دشمن شماره یک خود می‌داند.
مجله "ال" متذکر شده که برای مصاحبه با او، سوالاتی به زبان فارسی ارسال شد که خانم محمدی به صورت مکتوب و صوتی به آنها پاسخ داد. این مصاحبه برای انتشار در ۲ ژانویه برنامه‌ریزی شده بود و انتظار می‌رفت که او تا کریسمس به زندان بازگردد.
۲۶ سال مبارزه و حبس‌های مکرر
نرگس محمدی طی ۲۶ سال گذشته به دلیل مخالفت با مجازات اعدام و همچنین مبارزه با حجاب اجباری، بارها به زندان محکوم شده است. او در نوامبر ۲۰۲۱ بار دیگر محکوم شد و اکنون در حال گذراندن محکومیت ۱۳ ساله خود در زندان اوین است. در ژانویه ۲۰۲۴ نیز ۱۵ ماه حبس دیگر به دلیل "تبلیغ علیه نظام" به محکومیت او افزوده شد، و این در حالی است که وضعیت سلامتی او به شدت رو به وخامت گذاشته است.
بیشتر بخوانید: بیانیه ائتلاف "آزادی نرگس" پیش از نشست مجمع عمومی سازمان ملل
خانم محمدی می‌گوید، چندین بار قلب او از تپش ایستاد و در ۱۴ نوامبر یک تومور از پای او برداشته شد. پس از آن، نیاز به انجام معاینات پزشکی در خارج از زندان داشته است.
او اکنون در یک آپارتمان خصوصی تحت نظارت شدید، دوران نقاهت خود را می‌گذراند و می‌گوید: «بدنم به شدت ضعیف شده، اما روحیه‌ام همچنان قوی است.»
او در اولین شب آزادی موقت، با فرزندانش علی و کیانا تماس گرفته، تا پس از دو سال دوباره صدای آنها را بشنود.
شرایط زندان‌های جمهوری اسلامی
خانم محمدی در این مصاحبه می‌گوید: «در زندان‌های سیاسی ایران، هیچ نشانی از عادی بودن نیست. حبس‌های طولانی در سلول‌های انفرادی یکی از ابزارهای رایج شکنجه است. اینجا جایی است که زندانیان سیاسی جان می‌دهند. من شخصاً مواردی از شکنجه و خشونت جنسی جدی علیه زندانیان زن را ثبت کرده‌ام. با این حال، برای ما مهم است که نشان دهیم نمی‌توانند ما را بشکنند.»
بیشتر بخوانید: امتناع پنج زندانی زن از حضور در دادسرای اوین
او می‌افزاید: «من ۶۴ روز در انزوا (سلول انفرادی) بودم، بدون هیچ بازجویی یا دسترسی به تلفن و ملاقات. پس از آن، در دادگاه انقلاب، بدون وکیل و دسترسی به پرونده‌ام، محاکمه و به ۸ سال و ۳ ماه زندان و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شدم.»
حجاب اجباری و شعار "زن، زندگی، آزادی"
این فعال حقوق بشر می‌گوید، اصرار داشته که بدون حجاب از زندان خارج شود و در نهایت مقامات مجبور به پذیرش شدند و در ۴ دسامبر به او ۲۱ روزمرخصی دادند: «وقتی از ون پیاده شدم، احساس گناه می‌کردم و بخشی از وجودم هنوز در زندان بود. اما وقتی خیابان را چنان پر جنب و جوش دیدم، این همه زن بدون روسری که موهایشان را به رخ می‌کشیدند، در خود احساس کردم آزادی یعنی چه، آزاد بودن برای حرکت، بدون اسکورت دائمی توسط نگهبانان، بدون قفل و درهای بسته؛ دیدم جنبش "زن، زندگی، آزادی" هنوز زنده است. در اعماق قلب و جانم آرزوی آزادی واقعی، یعنی پایان دادن به ظلم و استبداد مذهبی را دارم.»
او در مورد حرکت آهو دریایی، دانشجوی ۳۰ ساله‌ای که در دانشگاه آزاد تهران لباس‌هایش را درآورد، گفت: «اعتراض او علیه حجاب اجباری بازتابی جهانی داشت. زنان ایران، مانند سایر نقاط جهان، از روش‌های مختلفی برای مقابله با نقض حقوق‌شان استفاده می‌کنند.»
بیشتر بخوانید: گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا از اوضاع وخیم حقوق بشر در ایران
خانم محمدی می‌افزاید: «رژیم اسلامی تسلیم شدن زن را ابزاری استراتژیک برای تثبیت قدرت و تداوم سلطه خود نه تنها بر زنان، بلکه بر کل بدنه اجتماع می‌داند. زیرا با تحمیل حجاب اجباری، نه تنها می‌خواهد بدن زنان را کنترل کند، بلکه کل جامعه، ولایت شوهر و پسر را نیز تحکیم سازد.»
او می‌گوید که هدف زنان تسلیم نشدن و دستیابی به حقوق خود و هم‌زمان مقابله با استبداد است: «اگر موفق شویم این سلطه را از بین ببریم، استبداد سرنگون خواهد شد.»
درخواست جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی
این برنده جایزه نوبل صلح و فعال حقوق بشر می‌گوید: «به نظر من وظیفه ما به عنوان مدافعان حقوق بشر این است که صدای مردم ایران در مبارزه آنها برای آزادی، برابری و دموکراسی باشیم. ما برندگان جایزه نوبل از سراسر جهان و در مورد من از خاورمیانه، باید صدای زنان تحت ستم در این کشورها باشیم. من فکر می‌کنم مهم‌ترین ماموریت ما تلاش برای جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی [جایگاه پست‌تر زنان در قوانین] در سازمان ملل است.»
بیشتر بخوانید: نرگس محمدی در سالگرد دریافت جایزه نوبل صلح: از جنگ بیزارم
خانم محمدی می‌گوید: «این رژیم‌ها و حکومت‌هایی که حقوق زنان را نادیده گرفته و پایمال می‌کنند، زندگی زنان را غیرممکن می‌سازند و برای ماندن خود در قدرت، زنان را در معرض خطر قرار می‌دهند ، ما باید با آنها مبارزه کنیم. جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی یکی از راه‌های رسیدن به این هدف است. من این را به صورت کتبی در نامه‌ای خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد درخواست کرده‌ام.»
انتشار زندگینامه و گزارش آزارهای جنسیتی
نرگس محمدی ضمن اشاره به اینکه کتاب زندگینامه خود را تمام کرده و قصد انتشار آن را دارد، می‌گوید: «در حال نگارش کتاب دیگری درباره تجاوز جنسی و آزار و اذیت زنان زندانی در ایران هستم. امیدوارم به زودی منتشر شود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
"رژیم بارها پیشنهاد عفو داد، اما نپذیرفتم"
مجله "ال" از خانم محمدی پرسید که جمهوری اسلامی به او پیشنهاد داده، به شرط خروج از کشور او را آزاد کند، اما او نپذیرفته و بهای گزافی پرداخته است؛ آیا سازش با مبارزه ناسازگار است؟
این فعال حقوق زنان می‌گوید: «رژیم بارها به من پیشنهاد عفو داده است مشروط بر اینکه از همه دعواهایم دست بکشم که من همیشه از پذیرش این عفو امتناع کرده‌ام، زیرا بر سر آزادی نمی‌توان سازش کرد. این خیانت به ارزش‌های من خواهد بود. زمانی که فرزندانم هنوز کوچک بودند، سرویس‌های امنیتی به من پیشنهاد دادند در ازای "آزادی"، به همراه شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل از مبارزه علیه مجازات اعدام دست برداریم. بدیهی است که نپذیرفتم و بعداً دوباره به خاطر فعالیت‌هایم محکوم شدم. بار دیگر، قبل از اینکه فرزندانم برای حفظ امنیت‌شان مجبور به ترک کشور شوند، رژیم به من فرصت خروج غیرقانونی را داد. با وجود تمام عشقی که به آنها دارم، همیشه می‌گفتم جای من در ایران و مبارزه با رژیم است. من مجبور نیستم چیزی را پنهان کنم.»
پیام به جهانیان
نرگس محمدی در پایان پیامی به مردم جهان فرستاد و گفت: « به نظر من وظیفه و رسالت ما در این است که مبارزات مردم ایران را به گوش جهانیان برسانیم و از آنها انتظار داشته باشیم که در مبارزه برای دموکراسی، آزادی و برابری، از ما حمایت کنند. بگذارید جهانیان صدای ایرانیان باشند و آنها را تنها نگذارند. برای این امر، من آماده هستم تا تمام خطرات را بپذیرم.»