نشست شورای امنیت پیرامون اقدامات زن‌ستیز طالبان در افغانستان
۱۴۰۳ آذر ۲۳, جمعه
شورای امنیت سازمان ملل متحد در نشست روز پنجشنبه ۱۲ دسامبر پیرامون محدودیت‌ها و قوانینی بحث کرد حکومت طالبان با وضع آنها علیه زنان، عملا ثبات و سلامت مردم، به‌ویژه زنان این کشور را به خطر انداخته است.
سخنرانان به دستور جدید طالبان مبنی بر ممنوعیت حضور زنان و دختران در موسسات پزشکی عمومی و خصوصی افغانستان و "آپارتاید جنسیتی" در این کشور اشاره کردند و از طالبان خواستند تا این تصمیم را لغو کنند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
روزا اوتونبایوا، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان و رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (UNAMA) گفت که او صریحا از مقام‌های طالبان خواسته است تا در محدودیت‌های جدید که پیامدهای مرگباری برای زنان و دختران خواهد داشت، تجدیدنظر کنند.
او اشاره کرد که این اقدام بخشی از تلاش طالبان برای تحقق یک سیستم اسلامی در افغان است که ویژه‌گی آن "حذف تدریجی زنان از تقریبا تمام جنبه‌های زندگی" است. اوتونبایوا از قانون"امر به معروف و نهی از منکر" و سایر اقدامات سرکوبگرانه‌ای انتقاد کرد که شامل حال مردان نیز می‌شود؛ از جمله اجرای سختگیرانه مقرراتی در مورد ریش مردان و مدل‌های موی غربی که منجر به بسته شدن آرایشگاه‌ها شده است.
حکومت طالبان ۱۰ روز پیش تحصیل دختران در موسسات علوم پزشکی را ممنوع کرد. این تصمیم با اعتراض دانشجویان دختر در افغانستان و همچنین در سطح بین‌المللی روبرو شد. پس از محروم شدن دختران از تحصیلات دانشگاهی تنها رشته‌هایی که آنها می‌توانستند در آن هنوز به تحصیل ادامه دهند مامایی، داروسازی، دندان‌پزشکی، پرستاری و علوم آزمایشگاهی بود. با قانون جدید زنان از این حوزه‌ها نیز حذف شدند.
فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل همچنین به گزارشی از ماه نوامبر اشاره کرد که می‌گوید محدودیت‌های رسانه‌ای در حال گسترش است. او گفت که تصمیم‌های سیاسی حکومت طالبان به طور فزاینده‌ای غیرشفاف شده است.
او درباره تعامل دفترش با طالبان در مسائل حقوق بشر، دسترسی به بازداشت‌شدگان و همچنین مبارزه با مواد مخدر تاکید کرد: «تعامل به معنای عادی‌سازی یا شناسایی نیست.» اوتونبایوا افزود این تعامل به منظور جلوگیری از انزوای افغانستان یا بدتر از آن، احتمال بازگشت به جنگ است.
خسارت یک میلیارد دلاری
رویا محبوب، مدیر اجرایی و از بنیان‌گذاران "صندوق شهروند دیجیتال" در این نشست گزارش داد: «کشور ما از بحران اقلیمی، خشکسالی‌ها و زلزله رنج می‌برد و از اقتصادی که تحت سلطه گروهی از مردانی است که به جای رسیدگی به گرسنگی و بی‌خانمانی مردم، نگران این هستند که آیا زنان باید به پارک بروند یا سالن زیبایی داشته باشند.»
او با اشاره به تجربه خود پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ که زنان افغانستان دوباره حق کار و تحصیل را یافتند و گفت: «آنها به پزشک، مهندس، سیاست‌مدار و کارآفرین تبدیل شدند... من یکی از آنها بودم و تیم رباتیک رهبری می‌کردم که دستگاه‌های تهویه و سیستم‌های ضدعفونی فرابنفش را در دوران پاندمی ساختیم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به گفته او محدودیت‌های اعمال‌شده در سال ۲۰۲۳ بر معیشت زنان تا یک میلیارد دلار به افغانستان خسارت زده است. محبوک گفت که سیاست‌های طالبان به "آپارتاید جنسیتی منتهی شده که منجر به از دست دادن شغل‌ها توسط تقریبا نیمی از زنان شاغل افغانستان و افزایش ۲۵ درصدی ازدواج‌های کودکان و ۵۰ درصدی مرگ‌ومیر مادران شده است".
رویا محبوب از شورای امنیت خواست که تعامل با طالبان را مشروط به پیشرفت‌های ملموس در حقوق زنان کند، از جمله مشارکت واقعی و نه نمادین زنان افغان و جامعه مدنی در مجامع سیاست‌گذاری شود. رویا محبوک خواستار ایجاد یک دادگاه ویژه برای تحقیق در مورد جنایات طالبان شد.
بحران انسانی افغانستان، بحرانی‌ترین کشور جهان پس از سودان
تام فلچر، معاون دبیرکل در امور بشردوستانه و هماهنگ کننده امداد اضطراری در سازمان ملل گفت: «اگرچه اکنون افغانستان کمتر در تیتر اخبار قرار می‌گیرد، اما همچنان درگیر یک بحران انسانی بی‌سابقه است.» او وضعیت اقتصادی أفغانستان را بسیار شکننده توصیف کرد و گفت نیمی از جمعیت در فقر زندگی می‌کنند.
به گفته او بیش از ۳۳ درصد افغان‌ها به خدمات بهداشتی دسترسی ندارند و سوءتغذیه در میان شهروندان به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. او همچنین به شرایط آب و هوایی شدید اشاره کرد که باعث نابودی محصولات و دام‌ها شده است و افزود که یک میلیون افغان از کشورهای همسایه به افغانستان بازگشته‌اند. فلچر تاکید کرد که نیمی از جمعیت نیاز به کمک دارند و "افغانستان دومین بحران بشردوستانه بزرگ جهان پس از سودان است".
ممنوعیت فعالیت پزشکی زنان؛ افزایش تلفات مادران و کودکان
او همچنین اشاره کرد که دستور جدید مبنی بر ممنوعیت حضور زنان افغان در موسسات پزشکی عمومی و خصوصی احتمالا منجر به افزایش شدید نرخ مرگ‌ومیر زنان در دوران بارداری و نوزادان خواهد شد. تصمیم جدید طالبان مانع از ورود بیش از ۳۶ هزار ماما و ۲۸۰۰ پرستار به نیروی کار در سال‌های آینده می‌شود.
اگرچه سازمان ملل و شرکای آن در سال ۲۰۲۴ به ۱۸ میلیون نفر در سراسر کشور کمک‌های انسان‌دوستانه ارائه دادند، کمبود منابع مالی به شدت مانع از ارائه کمک‌های مورد نیاز شد که منجر به کاهش اندازه سهمیه‌ها و بسته شدن صدها مرکز پزشکی شده است.
اعدام، شلاق، بازداشت خودسرانه و سانسور
آندرس مونتالفو سوسا، رئیس کمیته تحریم ملل متحد گزارش داد که محدودیت‌های اعمال‌شده بر دسترسی زنان و دختران به تحصیل و اشتغال، سیستم اقتصادی افغانستان را تضعیف کرده است. او همچنین به اعدام‌های خارج از چارچوب، بازداشت‌های خودسرانه، شلاق‌زدن‌های عمومی و سانسور رسانه‌ها اشاره و نگرانی خود را از ادامه حوادث خشونت‌آمیز منتسب به داعش خراسان و گروه‌های مسلح دیگر ابراز کرد.
سوسا خواستار فرآیند گفت‌وگوی ملی شد که شامل تمام بخش‌های اجتماعی و سیاسی، به ویژه زنان افغان باشد و تاکید کرد که باید برگزاری نشست جدید دوحه را پیگیری کرد.
تقریبا تمام کشورهای عضو نگرانی خود را درباره فرمان جدید طالبان در مورد زنان ابراز کردند و خواستار لغو فوری آن شدند. نماینده فرانسه اشاره کرد که این اقدام دسترسی زنان و دختران به مراقبت‌های بهداشتی را محدود خواهد کرد، زیرا کارکنان پزشکی مرد از درمان زنان بدون همراهی یک عضو از خانواده‌شان منع می‌شوند.
او تاکید کرد: «با جلوگیری از تحصیل زنان در رشته پزشکی، طالبان حکم مرگ بسیاری از زنان افغان را امضا کرده‌اند.» به گفته نماینده فرانسه این تصمیم پیامدهای ویرانگری برای آینده افغانستان و ثبات آن خواهد داشت.
نماینده سوئیس گفت: «وقتی نیمی از جمعیت از تحصیل و زندگی عمومی و اقتصادی محروم می‌شود، پیامدهای آن در سراسر کشور احساس خواهد شد. فقر بیشتر می‌شود. جوامع بی‌ثبات می‌شوند.»
نماینده ایالات متحده نیز گفت که این محدودیت "دلیل و منطق ندارد" و تاکید کرد: «این نه فرهنگی است و نه مذهبی. این غیرقابل درک است. این بیماری است. بی‌رحمانه است. این یعنی طالبان دارند مادرانی را که آنها را به دنیا آورده‌اند، خواهرانشان، همسرانشان و دختران خود را به مرگ محکوم می‌کنند اگر بیمار شوند.»
تمجید چین و روسیه
با این حال، دو عضو شورای امنیت از "تحولات مثبت" در افغانستان تمجید کردند و شرایط اعمال‌شده توسط غرب را مورد انتقاد قرار دادند. نماینده چین به وضعیت امنیتی پایدار، بهبود تدریجی اقتصاد و همکاری‌های منطقه‌ای قوی‌تر اشاره کرد و گفت "کمک‌های بشردوستانه به منافع حیاتی تمام مردم افغان مربوط می‌شود و نباید به عنوان ابزار فشار سیاسی مورد استفاده قرار گیرد." او از ایالات متحده خواست تا دارایی‌های خارجی متعلق به مردم افغانستان را آزاد کند و کشورهای ذی‌ربط نیز باد تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی علیه افغانستان را لغو کنند.
نماینده روسیه نیز تلاش‌های مقامات طالبان برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بازسازی قابلیت‌های اقتصادی و اجتماعی را ستود. او تاکید کرد که باید گفت‌وگوی صبورانه با مقام‌های طالبان ادامه یابد.
اما نماینده مالتا در مخالفت گفت: «تعامل با طالبان نباید به زیان حقوق زنان تمام شود.» این موضع از سوی نماینده کره جنوبی نیز مورد تاکید قرار گرفت.
نماینده جمهوری اسلامی نیز تاکید کرد که کشورش بار غیرمنصفانه‌ای از بحران افغانستان را به ویژه پس از خروج آمریکا در سال ۲۰۲۱ تحمل کرده است. او گفت که کشورهای میزبان نیاز به کمک مستمر دارند.
نماینده هند گفت که کشورش با همکاری سازمان‌های بین‌المللی برای ارائه کمک به مردم افغانستان در زمینه‌های بهداشت، امنیت غذایی، آموزش، مبارزه با مواد مخدر و دیگر بخش‌ها فعال است، از جمله از طریق ۵۰۰ پروژه در سراسر کشور و طرح‌های بورسیه که از سال ۲۰۲۳ به ۲۰۰۰ دانشجوی افغان که تقریبا ۶۰۰ نفرشان دختر هستند.