نمایشگاه "سندروم آکواریومی" زیر تیغ سانسور وزارت ارشاد

"سندروم آکواریومی" نام نمایشگاه انفرادی عکس زهرا خرمی، عکاس روایی- صحنه‌آرایی است. این نمایشگاه ابتدا شامل ۸ اثر، به صورت روایی و با بهره‌گیری از عکاسی صحنه‌آرایی و یک ویدیو کلیپ بود اما از آنجا که دو اثر این نمایشگاه از سوی وزارت ارشاد ایران مجوز نگرفت، خرمی مجموعه‌ای شامل ۶ اثر و دو قاب خالی همراه ویدیو پرفورمنس را در این نمایشگاه عرضه کرده است.

زهرا خرمی دانش‌آموخته‌ کارشناسی ارشد فلسفه غرب از تهران است. او در این نمایشگاه نگاهی فلسفی داشته به گناهان مرگ‌بار (کبیره) که طبق بسیاری از ادیان ریشه تمام گناهان بشر هستند. پیروان این ادیان معتقد هستند که ارتکاب هر یک از این ۷ گناه خشم خدا و مجازات جهنم را به دنبال دارد. این گناهان عبارتند از: خشم، پرخوری، تنبلی، تکبر، شهوت، حسادت و طمع.

نمایشگاه "سندروم آکواریومی" به معرفی این اعمال نه به عنوان گناه مرگبار بلکه به عنوان میل و گرایش انسان پرداخته است. به عقیده عکاس، آن چه این امور را در زمره گناهان قرار داده و باعث بروز معضلات و مشکلات اجتماعی بسیاری شده، عدم برقراری و حفظ تعادل در پرداختن به هر یک از این امیال ۷ گانه است.

به اعتقاد زهرا خرمی، تفریط یا منع از پرداختن به این اعمال نه تنها باعث بروز سختی‌های بسیاری برای خود فرد می‌شود، بلکه بر جامعه نیز اثرات مهلکی می‌تواند داشته باشد. در چنین تفکری که بعضا ناشی از برداشت غلط از باورهای مذهبی است، فرد سعی در کشتن این امیال طبیعی در نفس خود می‌کند – یکی از عکس‌هایی که از سوی وزارت ارشاد حذف شد.

به اعتقاد عکاس نمایشگاه این موضوع تفریطی بیمارگونه به امید گرفتن پاداشی است که تنها به اندازه باز شدن یک در با آن فاصله دارد. دری که با مرگ او گشوده خواهد شد و پاداشی شاید به باور او از جنس همان امیال هفت گانه. این تلاش، نه تنها فشار روانی و جسمی زیادی برای فرد همراه دارد، بلکه آرامش افراد جامعه را نیز بر هم می‌زند. نمود بارز این تفکر را می‌توان در پیدایش معضلی مانند داعش و پدیده کیش وهابی یافت.

علت نامگذاری این نمایشگاه به "سندروم آکواریومی" شباهت بسیار جامعه بشری به آکواریوم است. ماهی‌ها به طور مستقیم و گاه غیرمستقیم متاثر از کیفیت سلامت خود و دیگر ماهی‌ها هستند. هر باکتری، بیماری و آلودگی هر ماهی می‌تواند موجب نابودی ماهی‌های دیگر شود. نکته جالب در مورد ماهی‌های آکواریومی این است که برای زنده ماندن به حفظ تعادل در میزان باکتری‌های موجود در آکواریوم نیاز دارند.

زهرا خرمی در ویدیویی شامل مصاحبه‌هایی که با افرادی با ملیت‌های مختلف انجام داده، ضرورت و طبیعی بودن پرداختن به این امیال را نشان داده است. وی با اشاره به فلسفه لکان در مورد میل، بر اهمیت و نقش امیال در حفظ و تداوم حیات و نسل بشر اشاره کرده است - عکس دیگری که از سوی وزارت ارشاد حذف شد.

او معتقد است، میل نه تنها روابط بین انسان‌ها را پدید می‌آورد بلکه جریان آن را نیز تعیین می‌کند. میل بیانگر رابطه هستی با کمبود است و به برکت آن هستی وجود دارد. این کمبود انسان را از بدو تولد تا لحظه مرگ همراهی می‌کند، زیرا انسان بر خلاف حیوان که از اول به میل غریزی و شعور فطری مجهز است، ناکامل و زودرس به دنیا می‌آید و از بدو تولد به کمک دیگران وابسته است.

زهرا خرمی می‌گوید: «میل، خمیرمایه ایجاد ارتباط با دیگران برای رسیدن به کمال می‌شود. به همین دلیل انسان باید به میل خود وفادار باشد و آن را زنده نگاه دارد چرا که میل تضمین‌کنندۀ سعادت و آرامش زندگی اوست.» این نمایشگاه از ۱۹ تا ۲۹ آذر در گالری دنا برقرار است - قاب خالی پشت عکاس برای نشان دادن اعتراض او به حذف دو عکس از نمایشگاه است.