وقتی هنر به نجات محیط زیست می‌آید

با نگاهی دقیق به این ماهی عظیم، واقع در ساحل ایالت اورگان در آمریکا می‌توان دید که اجزای تشکیل‌دهنده‌اش مسواک‌، قطعات اسباب‌بازی‌، پیچ و مهره، صندل و دمپایی‌های پلاستیکی است که در یک چیز با هم اشتراک دارند: همه آنها توسط آب به ساحل آورده شده‌اند. هسلتاین پوزی، هنرمند آمریکایی به همراه چند هنرمند دیگر جنبشی را برای آگاه‌سازی افکار عمومی نسبت به افزایش زباله‌های پلاستیکی به راه انداخته‌اند.

نیک وود، هنرمند بریتانیایی با استفاده از ۱۵ هزار بطری پلاستیکی این اتاق منحصربه‌فرد را ساخته است. در بریتانیا در هر دقیقه حدودا همین تعداد بطری پلاستیکی آب روانه سطل‌های زباله می‌شود. این هنرمند بریتانیایی با این روش خواسته مضرات پلاستیک برای محیط زیست را به مردم نشان دهد. او این اثر را در ماه مه در باغ وحش لندن به نمایش گذاشت.

اتحادیه اروپا برای حل معضل زباله‌های پلاستیکی اهمیت زیادی قائل است. طبق قانونی جدید از این پس شماری از محصولات پلاستیکی پرمصرف نظیر ظروف یکبارمصرف، نی‌های نوشیدنی یا حتی گوش‌پاک‌کن‌ها از سطح فروشگاه‌ها در اتحادیه اروپا جمع‌آوری خواهند شد. "د میها آرتناک" هنرمند اهل اسلونی در سال ۲۰۱۱ در مقابل مقر اتحادیه اروپا در بروکسل این غول را که از ۴۰ هزار شیء پلاستیکی تهیه شده، به نمایش گذاشت.

اد فرانکلین، هنرمند اهل غنا، نیز دست به دامن سنتی دیرینه برای نشان دادن فرهنگ "یکبار مصرف" شده که در قاره آفریقا نیز رواج دارد. در آفریقا هنر درست کردن ماسک قدمتی طولانی دارد. فرانکلین با استفاده از زباله‌هایی که در خیابان پیدا می‌کند یا دیگران به او می‌دهند، ماسک‌هایی تماشایی خلق می‌کند. او با جمع‌آوری کمک‌های خیریه اقدام به پاکسازی سواحل آکرا، پایتخت غنا، از زباله‌ می‌کند.

رابرت بزو، هنرمند کانادایی نیز با ساختن این خانه سعی داشت نشان دهد، از زباله‌های پلاستیکی می‌توان به خوبی استفاده کرد. در جزیره کوچک ایسلا کولون با مساحت ۶۲ کیلومتر مربع که به کشور پاناما تعلق دارد، سالانه یک و نیم میلیون بطری‌ پلاستیکی تولید می‌شوند. بزو با جمع‌آوری بخشی از این بطری‌ها در ملک شخصی‌‌اش سازه‌هایی مثل این قلعه‌ می‌سازد. او حتی یک مدرسه، با استفاده از مواد ساختمانی یکبار مصرف ساخت.

هانس یورگن شولت، هنرمند آلمانی که با نام "ها شولت" شهرت دارد، سازنده "آدمک‌های زباله‌ای" است. او این آدمک‌ها را در سراسر جهان به نمایش گذاشته، از دیوار چین گرفته تا میدان سرخ مسکو و اهرام ثلاثه جیزه در مصر. شولت در وبسایتش از این آدمک‌ها با عنوان "پناهجویان جامعه مصرف‌کننده" نام برده است.

خوان میرو، هنرمند اسپانیایی، در کودکی عادت به جمع‌آوری اشیای دور ریخته‌شده در ساحل داشت. او بعد از ۸۰ سالگی از همه اشیای به جامانده از آن دوران مجسمه‌هایی به غایت خلاقانه ساخت. البته به سختی می‌توان گفت که آیا میرو از ساختن این آدمک‌های فانتزی اهداف زیست‌محیطی داشته یا تنها به تخیلش پر و بال داده است. هر چه باشد، در دوران حیات میرو معضل زباله‌های پلاستیکی در اقیانوس‌ها به جدیت امروز نبود.