یک سال دولت روحانی به روایت تصویر
در دهههای گذشته سنگهای بسیاری به درون چاه انداخته شد. آیا این انتظار که روحانی بتواند همه سنگها را یکشبه بیرون بیاورد، انتظاری واقعی است؟ نگاهی به یک سال دولت روحانی.
در دهههای گذشته و بهخصوص ۸ سال دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد، سنگهای بسیاری به درون چاه انداخته شد. آیا این انتظار که روحانی بتواند همه سنگها را یکشبه بیرون بیاورد، انتظاری واقعی است؟ اکنون یک سال از دولت او میگذرد.
در روز ۲۲ فروردین ۱۳۹۲، حسن روحانی با شعار "دولت تدبیر و امید"، و سیاست "اعتدالگرایی"، نماد کلید و رنگ بنفش برای انتخابات ریاست جمهوری رسماً اعلام نامزدی کرد.
حسن روحانی در ۱۷ اردیبهشت، با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، نام خود را برای رقابت ۲۴ خرداد ثبت کرد. او با اعلام وزارت کشور با کسب ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ رأی رسماً به عنوان هفتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد و روز ۱۲ مراد کارش را آغاز کرد.
افزایش آمار اعدامها در نیمه دوم سال ۹۲ و همزمان با آن کاهش و عدم اجرای احکام اعدام در ملاعام. رشد روند اجتماعی "بخشش" و صرفنظرکردن از قصاص محکومین.
آزادی گروهی از زندانیان سیاسی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری محمود احمدینژاد بازداشت شده بودند. ادامه بازداشتها (در آخرین مورد ۱۵ ماه زندان برای محمد رضا عالیپیام "هالو" شاعر طنز پرداز). حمله به زندانیان سیاسی بند ۳۵۰ اوین.
آغاز دور تازه گفتوگوهای هستهای با تیم جدید به ریاست محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران. "دیپلماسی لبخند"، "بازی برد، برد" واژههای جدید در سیاست خارجی ایران.
تغییر موضع آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران از "من با مذاکره مخالف نیستم، ولی نسبت به موفقیت آن بدبین هستم" به :« با مسئلهای که سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است» و « عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است اما همه این رفتارها باید در چارچوب چالش اصلی فهم و درک شود.»
بعد از اینکه اعلام شد "پرونده" حصر موسوی و کروبی برای بررسی به شورای امنیت ملی واگذار شده، علی مطهری سخنان آیتالله خامنهای در این زمنیه را منتشر کرد:« جرم اینها بزرگ است و اگر امام بودند شدیدتر برخورد میکردند. اگر اینها محاکمه شوند حکمشان خیلی سنگین خواهد بود و قطعا شما راضی نخواهید بود. ما اکنون به اینها ملاطفت کردهایم.»
رئیسجمهور ایران در سخنرانی خود در سازمان ملل طرح "جهان علیه خشونت و افراطیگری" را مطرح کرد وگفت: «به جای گزینه ناکارآمد ائتلاف برای جنگ در مناطق مختلف جهان باید به ائتلاف برای صلح پایدار در سراسر جهان اندیشید». روحانی تحریمهای قدرتهای غربی علیه جمهوری اسلامی را "غیرعادلانه و جلوهای از خشونت" خواند و گفت این تحریمها "مردمان عادی را قربانی دعواهای سیاسی میکنند."
روز جمعه (۵ مهر) حسن روحانی در مسیر خود به سمت فرودگاه نیویورک با باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تماسی تلفنی برقرار و به مدت مدت ۱۵ دقیقه گفتوگو کرد. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا عصر همان روز گفت: «من اکنون با پرزیدنت روحانی تلفنی صحبت کردم.» گفتوگوی مستقیم بین رئیسان جمهور ایران و آمریکا از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به بعد بیسابقه است.
ادامه پرداخت نقدی یارانه به "چشم اسفندیار" اقتصاد ایران تبدیل شده است. دولت روحانی در آستانه اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانهها از افرادی که نیازی به یارانه ندارند خواست که برای کمک به حل مشکلات اقتصادی از ثبتنام برای ادامه دریافت یارانه خودداری کنند. با این حال تنها درصد کمی از دریافت یارانه انصراف دادند.
از صبح یکشنبه ۱۳ بهمن سبد کالای مواد غذایی بین مشمولان کمدرآمد توزیع شد، ولی ۸۷ درصد بازنشستگان و ۱۳ میلیون کارگر از دریافت این سبد محروم شدند. حسن روحانی با بیان اینکه: "مردم در دریافت سبد یارانه به زحمت افتادند" افزود: «من به عنوان رئیس جمهور عذرخواهی میکنم؛ این دولت اگر نقصی داشته باشد به مردم میگوید و از مردم عذرخواهی میکند، و تلاشمان این است که نقصها را برطرف کنیم.»
اولین سفر استانی حسن روحانی به خوزستان به دلیل آنچه که "تقلید از حرکتهای احمدی نژاد" نامیده شد مورد انتقاد شدید محافل سیاسی و رسانههای ایرانی قرار گرفت. انتشار تصاویری از دویدن مردم در پی خودروی حامل روحانی در کنار تعطیلی مدارس، ادارات و سایر ارگانها دلیل این انتقادها بود. دومین سفر استانی حسن روحانی به مقصد هرمزگان نیز بدون هیچ تفاوتی با سفر اول برگزار شد.
دیگر قرار است واحد مسکونی جدیدی در قالب مسکن مهر ساخته نشود، اما به گفته حسن روحانی طبق محاسبات بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و وزارت مسکن، حدود ۴۰ درصد از تورم مربوط به نحوه اجرای طرحهای مسکن مهر است.
داستان خانهی سینمای ایران پس از ۲۰ ماه کش و قوس به سرانجامی خوش برای هنرمندان ایرانی رسید. همزمان با روز ملی سینمای ایران با دستور علی جنتی، وزیر ارشاد حسن روحانی این نهاد صنفی بازگشایی شد.
در حالی که شبکه اجتماعی فیس بوک میزبان اعضای دولت روحانی است، این شبکه همچنان در ایران فیلتر است. از سوی دیگر جدال میان دولت و قوه قضائیه بر سر فیلتر کردن اپلیکیشن پیامرسانی "واتساپ" ادامه یافت. سخنگوی قوه قضائیه خودداری وزارت ارتباطات از فیلتر کردن واتساپ به دستور رئیسجمهور را اقدامی غیرقانونی خواند.
مطابق گزارش مرکز آمار ایران میزان تورم نقطه به نقطه که خرداد ۹۲ به بیش از ۴۱ درصد افزایش یافته بود، در ماههای بعد روندی معکوس به خود گرفت و از تیرماه به شکل محسوسی رو به کاهش گذاشت و در ماه آذر به اندکی کمتر از ۲۹ درصد رسید. با این حال ایران همچنان از بیکاری و عدم رشد اقتصادی در رنج است.
ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه و سانسور پخش مستقیم رویدادهای ورزشی از موضوعات آزار دهندهای رقابتهای والیبال لیگ جهانی و جام جهانی فوتبال برای ایرانیان بوده است. (عکس: زن ایرانی با تغییر لباس و کمک خانوادههای برزیلی وارد استادیوم شد و به تماشای والیبال نشست)
خوشبینی بازار نسبت به مذاکرات هستهای، آزاد شدن بخشی از داراییهای بلوکه شده و کاهش تقاضا از مهمترینعلتهای ادامه روند نزولی بهای ارزهای خارجی عنوان میشود. روز یکشنبه (۱۵ تیر) بهای دلار به کمترین میزان در دو ماه و نیم گذشته رسید. طی سه هفته قیمت هر دلار آزاد از بیش از ۳۲۰۰ تومان به کمتر از ۳۱۰۰ تومان رسید. (عکس: جشمید بسمالله متهم به اختلال در بازار ارز در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد شد.)
برای چهارمین بار از زمان شروع کار دولت حسن روحانی یک زن به فرمانداری یک شهرستان ایران منصوب شد. حکم انتصاب عزت کمالزاده عباسی در روز نهم اردیبهشت (۲۹ آوریل) به عنوان فرماندار شهرستان قشم از سوی وزیر کشور صادر شده است. (عکس: مرجان نازقلیچی، اولین فرماندار زن ترکمن در ایران)
«اینقدر در زندگی مردم مداخله نکنید، ولو به خاطر دلسوزی؛ بگذاریم مردم خودشان راه بهشت را انتخاب کنند، نمیتوان با زور و شلاق مردم را به بهشت برد.» این جمله روحانی خشم محافلی را برانگیخت.
با باقی ماندن برخی شکافها و اختلافات در مذاکرات سرنوشتساز هستهای میان ایران و ۱+۵ و نزدیک شدن به مهلت از پیش تعیین شده (یکشنبه ۲۹ تیر) برای دستیابی به توافق نهایی٬ دو طرف روز جمعه (۲۷ تیر٬ ۱۷ ژوئن) توافق کردند که این گفتوگوها برای چهار ماه دیگر هم تمدید شود.
حسن روحانی از وزارتخانههای اطلاعات و امور خارجه خواست کمیتهای برای تسهیل بازگشت ایرانیان مقیم خارج تشکیل دهند. منصور حقیقتپور، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی گفت: «نمیتوان ایرانیان را به صرف امضای یک بیانیه و اظهارنظر سیاسی از رفت و آمد به کشورشان محروم کرد». سراجالدین میردامادی روزنامهنگار اصلاح طلب و چند نفر دیگر که به ایران بازگشتند، بازداشت شدند.
محل سفارت سابق آمریکا در تهران مرکز تجمع کسانی شد که درباره مذاکرات اتمی ایران و توافقنامه ژنو، اظهار دلواپسی کردند. این گروه که بیشتر آنان اعضای جبهه پایداری و از طرفداران دولت احمدینژاد و هواداران نامزدی جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری بودند، در نشست خود خواستار "به رسمیت شناختن حق غنیسازی" و "بهرهمندی کامل از تمام حقوق هستهای" برای ایران شدند.
با حذف بنزین پتروشیمی و توزیع سوخت استاندارد برای خودروها، هوای تهران از وضعیت خطرناک دور شده. یوسف رشیدی، رئیس مرکز هوا و اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست ایران به گفت که از ابتدای سال جاری تاکنون هوای تهران ۶ روز در شرایط پاک و بقیه روزها سالم بوده و روز ناسالمی گزارش نشده است.
بر دامنه بحران خزنده زیست محیطی همچنان افزوده شد. کمبود آب، خشک شدن دریاچه ارومیه، کشتار حیات وحش، آتش سوزی در جنگلها و زباله همچنان محیط زیست ایرانیان را تهدید میکند.