Festiwal goEast: wyborne kino i prawa człowieka

Instytut Filmowy we Frankfurcie nad Menem, organizator festiwalu filmów z Europy środkowo-wschodniej, zabiegał przede wszystkim o lepsze zrozumienie dla kultury i polityki sąsiadów na Wschodzie. Tymczasem, festiwal stał się też platformą dialogu między wszystkimi kulturami w Europie środkowo-wschodniej.

W głównym konkursie festiwalu startowało jak zawsze 10 fimów fabularnych i 6 dokumentalnych. O Złotą Lilię – główną nagrodę festiwalu – walczyły obraz filmowy „Córki dancingu” Agnieszki Smoczyńskiej, która spotkała się z publicznością festiwalową.

„Czerwony pająk” Marcina Koszałki, polsko-czesko-słowacka koprodukcja otrzymała Złotą Lilię za reżyserię oraz nagrodą międzynarodowej krytyki filmowej. Wśród filmów konkursowych była też estońsko-polsko-łotewska koprodukcja „Ausma” ("Świt”) znanej reżyserki i scenarzystki Laili Pakalniny, zrealizowana z operatorem Wojciechem Staroniem. Jedną z ról gra w filmie Wiktor Zborowski.

W kategorii „Film eksperymentalny i wideo” o nagrodę ubiega się swoją poetycką wizją języka „Watery Rhymes” Agnieszka Polska. W Muzeum Wiesbadeńskim można oglądać prace konkursowe na monitorach rozwieszonych w szczególnej muzealnej scenerii.

Wielkim wydarzeniem tegorocznego goEast jest prezentacja dorobku filmowego Juliusza Machulskiego. W sekcji tematycznej „Portrety” zaplanowano projekcje etiud z lat 70-tych i filmy fabularne z lat 1981-2013 tego niezwykłego twórcy polskiej komedii. Po każdej projekcji Juliusz Machulski spotyka się z publicznością.

Jedno z festiwalowych wydarzeń specjalnych poświęcone jest Andrzejowi Wajdzie, który w marcu ukończył 90 lat. W ramach „100 lat Andrzej Wajda!” odbędą się pokazy czterech filmów reklamowanych przez organizatorów festiwalu jako jego najlepsze: „Niewinni czarodzieje”, „Panny z Wilka”, „Wszystko na sprzedaż” oraz „Ziemia obiecana”.

W sekcji tematycznej „Beyond belonging”, która w tym roku poświęcona jest dyskryminacji, ksenofobii i wykluczeniu pokazane będą trzy polskie produkcje: „Nowy Świat” Elżbiety Benkowskiej, „Mów mi Marianna” Karoliny Bielawskiej oraz „Koniec Koniec” Jadwigi Singer.

Festiwalowe sympozjum poświęcono w tym roku fenomenowi filmu kryminalnego w Europie środkowo-wschodniej po 1945 roku. Tomasz Kolankiewicz z TVP Kultura opowiadał o narodzinach polskiego teatru „Kobra”, o polskich komisarzach w milicyjnych mundurach. Przedstawiono też kryminał Wojciecha Smarzowskiego „Dom zły”.

Oprócz projekcji polskich filmów wydarzeniem na goEast jest prezentacja publikacji pt. „Nouvelle Vague Polonaise? Auf der Suche nach dem flüchtigen Phänomen der Filmgeschichte”. Jest to podsumowanie badań nad historią polskiej kinematografii lat 60-tych. Projektem kierowała kimatograf i kuratorka Małgorzata Wach.

Organizatorzy festiwalu podkreślają, że goEast oferuje nie tylko kino, ale jest też platformą dialogu o aktualnych konfliktach. Publiczność festiwalowa spotkała się m.in. z obrończynią skazanego na 20 lat więzienia w Rosji ukraińskiego filmowca Ołecha Sencowa, Swietłaną Sidorkiną z Moskwy.

Festiwal po raz drugi organizuje z Fundacją R. Boscha warsztaty na temat filmów poruszających tematy konfliktów, ksenofobii, dyskryminacji i rasizmu. W obliczu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, rosnącej wszędzie nienawiści przeciwko różnym grupom, także w Niemczech, dialog jest szczególnie ważny W tym roku zaproszono na warsztaty młodych arabskich filmowców.

Jeden z głównych sponsorów festiwalu goEast, koncern Skoda, zorganizował w ramach festiwalu kino samochodowe, udostępniając pojazdy, w których można było oglądać czarne komedie z krajów Europy środkowo-wschodniej.