Kawa – pobudzająca dla ludzi, szkodliwa dla środowiska

Piwo nie jest najbardziej preferowanym przez Niemców napojem. Nie! Jest nim kawa. Każdy Niemiec wypija przeciętnie 149 litrów kawy rocznie, średnio trzy filiżanki dziennie. Na drugim miejscu po kawie jest woda. Konsumpcja piwa spada z roku na rok, obecnie spożycie wynosi około sto litrów na głowę rocznie.

Kawa zawiera kofeinę, która zwiększa częstotliwość uderzeń serca, rozszerza naczynia krwionośne w naszym ciele, ale zwęża naczynia krwionośne w mózgu. Kofeina stymuluje, zwiększa zdolność koncentracji, pomaga nie zasnąć. Ale kawa może też uzależnić, objawami są bóle głowy przy kawowej abstynencji.

Kawa w żadnym wypadku nie jest niezdrowa. Cztery filiżanki dziennie albo i więcej wyświadczają naszemu ciału przysługę, uważa Niemieckie Zielony Krzyż, organizacja zajmująca się profilaktyką zdrowotną. Kawa pobudza wiele organów, dzięki temu zmniejsza ryzyko zachorowania m.in. na marskość wątroby, Alzheimera, czy Parkinsona.

Swoje początki kawa wzięła we wschodnioafrykańskiej Etiopii. Pochodzą stamtąd krzewy sięgające do czterech metrów wysokości. Owoce dojrzewając zmieniają kolor z zielonego na żółty i czerwony. Każdy owoc zawiera dwa ziarna.

Owoce kawowca zbierane są zazwyczaj ręcznie i potem suszone. Na kilka tygodni rozkłada się je w tym celu na słońcu i regularnie obraca. Innym sposobem jest oczyszczenie owoców w wodzie, sparzenie i usunięcie miąższu. Po obróbce zostają już tylko ziarna kawy.

Po wysuszeniu ziarna muszą jeszcze zostać pozbawione skórki. Oczyszczone praży się i w końcu mieli. Gatunki kawy zależą od gatunków krzewów kawowca: arabika, czyli kawa arabska pochodzi od krzewu coffea-arabica, kawa kongijska - robusta od gatunku canephora.

Uprawa kawy wymaga odpowiednich warunków klimatycznych, bez skoków temperatury, bez przymrozków lub ekstremalnych upałów. Kawa uprawiana jest przede wszystkim w państwach równikowych. Największym producentem kawy jest Brazylia, po niej Wietnam i Kolumbia.

Każdego roku zbiera się około osiem milionów ton kawy. Większość ziarn idzie na eksport. Gros światowego importu kawy przewija się przez port w Hamburgu. Stamtąd kawa trafia do Niemiec, krajów skandynawskich i rynek wschodnioeuropejski.

Krzewy kawowca sadzone są tradycyjnie w cieniu większych drzew, dzięki czemu zachowany zostaje biotop niezbędny dla różnorodności gatunków. Na całym świecie jednak konsumpcja kawy rośnie. Większość właścicieli plantacji uprawia więc monokultury, co jest zagrożeniem dla bioróżnorodności. Szczególnie cierpią ptaki, które w takich monokulturach nie znajdują dla siebie miejsca.

W wielu krajach lasy tropikalne muszą ustąpić miejsca plantacjom kawowym. Pestycydy i herbicydy stosowane do usuwania chwastów i szkodników szkodzą środowisku. Przyjazną dla środowiska alternatywą są uprawy ekologiczne. Udział ekologicznej kawy jest jednak jeszcze na światowym rynku znikomy.

Kawę uprawia się na całym świecie. Jak na ironię natomiast, w swojej pierwotnej ojczyźnie – Etiopii, dziko rosnące krzewy kawy zagrożone są wyginięciem. Powodem jest postępujące wykarczowywanie lasów w regionie Kaffa. Specjalnie uruchomione programy mają ratować dziko rosnące krzewy i ich przestrzeń życiową.

Jeden z najdroższych gatunków kawy pochodzi z Tajlandii.: Black Ivory Coffee, czarna kość słoniowa. Ziarna kawy wędrują przed prażeniem przez jelita słonia. Nadtrawione w żołądku ziarna, które dzięki temu tracą gorzkawy smak, o ile przetrwają podróż przez jelita są potem wydłubywane z kału słonia. Kawa jest ponoć wspaniała!