Pod koniec II wojny światowej niemiecki dramaturg Bertold Brecht w jednej ze swoich sztuk w usta Galileusza włożył zdanie: „Nieszczęśliwy to kraj, który potrzebuje bohaterów”. Było to zdanie piętnujące przesadny kult bohaterów w zniewolonych państwach. Brecht, prześladowany przez nazistów, był głęboko przekonany, że ludzie w wolnościowym i demokratycznym kraju nie są zdani na bohaterstwo pojedynczych osób, by rozwiązać problemy. Wręcz przeciwnie, odpowiedzialność każdej jednostki była wielkim dobrem, a kult bohaterów utożsamiano ze ślepym posłuszeństwem i w pewnym stopniu nawet samodzielnym ograniczeniem własnych praw.
Wiara w lepsze życie
Przed 50 laty zamordowany został Martin Luther King. Czarny baptysta, który nie ustawał w walce z niesprawiedliwością, domagając się równych warunków życia dla czarnych i protestował przeciwko wojnie w Wietnamie. Pomimo przemocy przeciwko niemu i jego zwolennikom głosił zawsze drogę pokojowych rozwiązań. Do dziś napawa on otuchą ludzi niezadowolonych z panujących warunków i wierzących, że możliwe jest lepsze życie.
Przed kilkoma dniami w Waszyngtonie i wielu innych miastach USA na ulice wyszły setki tysięcy ludzi w proteście przeciwko wpływom lobby producentów broni. Protesty zostały zainicjowane i zorganizowane przez uczennice i uczniów z Parkland, w których szkole miała miejsce masakra. Z pełną oczywistością jako motto przejęli oni słowa Martina Luthera Kinga. 9-letnia wnuczka Kinga Jolanda Renee King wypowiedziała sławetne zdanie: I have a dream…
Dla dobra wspólnoty
Na czele protestów stanęła 18-letnia Emma Gonzalez, dziewczyna sprawiająca wrażenie młodej, współczesnej, żeńskiej wersji Kinga.
Bohaterowie tacy jak Martin Luther King nie nawołują do ślepego posłuszeństwa. Wręcz przeciwnie – dodają oni odwagi i siły jednostkom. To sprawia, że za nimi tworzą się potem społeczności, które razem silniejsze są od pojedynczych ludzi. W ten sposób słyszalny staje się ich głos i mogą wywalczyć polityczny wpływ.
Przede wszystkim jednak bohaterowie tacy jak Martin Luther King napawają nadzieją, że opłaca się powstać. Wyjść ze swojej małej strefy ochronnej i pokazać odwagę cywilną. Żeby się solidaryzować, tworzyć sieć powiązań i nie poddawać się. Wkraczać w strefę komfortu uprzywilejowanych ludzi i domagać się od nich zaangażowania. Takiej właśnie energii potrzeba Niemcom i wielu innym krajom, by nie tracić nadziei wobec złożoności tego świata i rzekomej beznadziejności wielu konfliktów. Jest to też wiara w siłę i możliwości demokratycznego państwa. Państwa, które potrzebuje zaangażowanych obywatelek i obywateli, aby sprawnie funkcjonować. I żeby nie aranżować się z rzekomym brakiem alternatyw. Na całym świecie czci się dziś pamięć Martina Luthera Kinga. Nie tylko dlatego, że dokonał wielkich rzeczy za życia, lecz dlatego, że potrzebny jest do dziś.
Ines Pohl / tł. Małgorzata Matzke