Opuszczone kościoły w Europie

Okazałe albo skromne - Francis Meslet ukazuje na zdjęciach nieznane skarby. Ten mały barokowy kościół klasztorny z XVII - XIX wieku został opuszczony przez mnichów po nawiedzeniu okolicy przez trzęsienie ziemi. Ławki są zmurszałe, dachówki spadły na podłogę. Barokowemu wnętrzu, wraz z ołtarzem i figurami świętych, grozi popadnięcie w ruinę.

Ostatnia wieczerza w tej krypcie w Ligurii odbyła się dawno temu. Francuski fotograf Francis Meslet od 2012 do 2019 roku odwiedzał opuszczone kościoły, utrwalając je na zdjęciach dla potomności. W swoim albumie "Opuszczone kościoły" celowo nie podał ich adresów, chroniąc je w ten sposób przed wandalami i złodziejami.

W całej Europie kościoły wymierają. Niektóre z nich zostały sprzedane i przekształcone w mieszkania, studia fitnesu albo w hotele. Tylko we Francji - gdzie znajduje się kaplica wybrana przez Meslet na okładkę albumu - od 2000 roku każdego roku burzony jest jeden kościół. Ponad 100 budowli religijnych straciło w roku 2019 swoją pierwotną funkcję z braku wystarczającej liczby wiernych.

To krematorium z początku XX wieku Francis Meslet odkrył i sfotografował w Saksonii. Mogłoby posłużyć za plan filmu grozy. Znajduje się na jednym z cmentarzy w Dessau i było kiedyś jednym z najnowocześniejszych krematoriów w Niemczech. Od lat 90. ubiegłego wieku nie jest już używane i powoli ulega dewastacji, chociaż znajduje się na liście zabytków.

Trudno tu dopatrzyć się cech miejsca kultu religijnego. "Ta mała kaplica, jako jedyny budynek w okolicy, nie padła ofiarą znajdującego się w pobliżu wielkiego kamieniołomu", napisał o niej Meslet. Fotografując ją, przeksztalcił w miejsce pamięci.

"Wskutek ograniczonego budżetu wiele małych gmin nie ma wystarczających środków na utrzymanie kościołów. A gdy trzeba podjąć decyzję, czy należy wydać na nie pieniądze, częściej przeznacza się je na remont dachu miejscowej szkoły", przypuszcza Francis Meslet. Dlatego jego podróż po Europie w poszukiwaniu opuszczonych kościołów daleka jest jeszcze od zakończenia.

Także ta zachwycająca, mała kaplica z XIX wieku przy jednej z katolickich szkół w Dolinie Loary, najlepsze lata ma już najwyraźniej za sobą. Podobnie jak w przypadku wielu innych budowli sakralnych w całej Europie, wierni ją opuścili. Wielka szkoda. Wspaniały ołtarz ulega stopniowemu zniszczeniu, freski na ścianach bledną. Temu miejscu grozi ruina.

Francis Meslet sfotografował wiele miejsc kultu religijnego skazanych na stopniowe niszczenie. Sporo znajduje się w Burgundii, która powoli się wyludnia i brakuje tam wiernych. Ta mała gotycka katedra pokrywa się kurzem, ale rzeźba Matki Boskiej wciąż lśni i zachwyca każdego, kto na nią patrzy.

Francis Meslet poprosił autorów, naukowców, historyków, kompozytorów, tłumaczy i artystów o opatrzenie jego zdjęć krótkimi opisami. "To zdjęcie widziałem już raz we śnie. Może akurat nie to, ale podobne", napisał muzyk z Tuluzy Michel Cloup o fotografii tej krypty jednego z klasztorów w Lizbonie.

"Kościoły wycofują się, aby umrzeć", pisze Meslet. Te, które odwiedza, nie są imponującymi budowlami, tylko cichymi miejscami pamięci, zadumy i refleksji. Zachwycony ich urokiem postanowił je uwiecznić, aby całkowicie nie popadły w zapomnienie. Jego album zdjęciowy "Opuszczone kościoły - miejsca kultu w upadku" ukazał się nakładem wydawnictwa Jonglez-Verlag.