Plusy i minusy nagrody Nobla
Literacka nagroda Nobla przyznawana od 1901 r. uchodzi za najważniejszą nagrodę literacką na świecie. Co roku z napięciem oczekuje się nowego laureata. W ubiegłym roku ku zaskoczeniu wszystkich został nim Bob Dylan.
Bob Dylan nie chciał przemawiać
Bob Dylan jako pierwszy w historii muzyk otrzymał w 2016 r. literacką nagrodę Nobla. Dla świata muzyki był to wielki sukces. Jednak sam Dylan zdystansował się od nagrody i robił wrażenie niezbyt zainteresowanego. Odmówił też udziału w gali wręczenia Nobla przysyłając jedynie do odczytania swoje przemówienie. Dopiero w marcu 2017 pojawił się w Sztokholmie, by osobiście odebrać medal.
Późne wyróżnienie dla Thomasa Manna
Thomas Mann otrzymał nagrodę Nobla w 1929 r. nie za świeżo opublikowaną powieść "Czarodziejska góra" (Zauberberg), lecz za debiutancką powieść "Buddenbrookowie" (Buddenbrooks), która ukazała się 30 lat wcześniej. Ponieważ "Czarodziejska góra" wydała się członkom jurry zbyt "rozwlekła" i "przytłaczająca", wyróżnili starsze dzieło Manna, uznając je za "przełom we współczesnej literaturze".
Dla Elfriede Jelinek zbyt wiele ludzi
Podobnie jak Bob Dylan również austriacka pisarka Elfriede Jelinek nie chciała przyjechać na wręczenie nagrody w 2004 roku. Obawiała się tłumów oraz nagłej popularności. "Nie jestem psychicznie w stanie znieść takiej konfrontacji" - powiedziała pisarka. Jury nagrody musiało się z tym pogodzić. Jelinek przysłała jednak nagranie wideo swojej przemowy.
Boris Pasternak nie mógł odebrać nagrody
Radzieckiego autora powieści światowej sławy "Doktor Żywago" wyróżniono nagrodą Nobla w 1958 r. Ówczesne władze zagroziły jednak Pasternakowi, że jeśli zdecyduje się na jej odbiór, pozbawią go obywatelstwa. Pisarz poddał się naciskom i odmówił jej przyjęcia. Mimo, że został wykluczony ze Związku Pisarzy ZSRR nie opuścił kraju. Medal Nobla w Sztokholmie odebrał jego syn dopiero w 1989 roku.
Włoski satyryk Dario Fo
Kiedy włoski dramaturg Dario Fo otrzymał w 1977 nagrodę Nobla oburzone elity literackie stwierdziły, że jest tylko "interesującym sztukmistrzem słowa, ale nie autorem światowego formatu". Jako satyryk Fo odpłacił się pięknym za nadobne. Jego przemowa w Akademii Szwedzkiej nosiła tytuł: "Przeciwko szczerym sztukmistrzom", a galę wręczenia nagrody zmienił w satyryczne show.
Zamiast literatury mocne słowa Winstona Churchilla
Właściwie premier Wlk. Brytanii Winston Churchill nadawał się bardziej na kandydata do pokojowej nagrody Nobla. Dwukrotnie znalazł się też na tej liście. Tymczasem w 1953 r. otrzymał Nobla, ale w dziedzinie literatury. Jurry doceniło u Churchilla "mistrzostwo historycznej i biograficznej prezentacji" oraz "sztukę błyskotliwego przemawiania w obronie ludzkich wartości".
Jean-Paul Sartre nie chciał tytułów, a pieniędzy?
W 1964 r. literacką nagrodę Nobla miał otrzymać francuski dramaturg i filozof Jean-Paul Sartre. Ku powszechnemu zaskoczeniu odmówił jednak jej przyjęcia, uważając, że "tytuły odbierają wolność". Kursuje jednak anegdota, że wiele lat później Sartre miał ostrożnie zapytać Komitet Noblowski czy nie mógłby mimo wszystko otrzymać 273 tys. koron szwedzkich.
Najmłodszy laureat Rudyard Kipling
Pisarz Joseph Rudyard Kipling otrzymał literackiego Nobla w 1907 r. mając zaledwie 41 lat. Akademia Szwedzka uhonorowała Brytyjczyka za krótkie historie i poezje, które napisał w Indiach oraz powieść dla dzieci "Księga dżungli". Kiplling był nie tylko najmłodszym laureatem (jest nim do dziś), lecz także pierwszym w historii nagrody brytyjskim autorem.