Wbrew twierdzeniom AfD. Dlaczego Hitler nie był komunistą?
14 stycznia 2025
Najbogatszy człowiek na świecie i kandydatka na kanclerza Niemiec z ramienia prawicowo-populistycznej, a pod niektórymi względami skrajnie prawicowej partii Alternatywa dla Niemiec (AfD), przeprowadzili w czwartek (09.01.2025) dyskusję na różne tematy na platformie X. Elon Musk i Alice Weidel przedstawili w niej wiele twierdzeń, które zespół ekspertów DW już zweryfikował.
Jedno twierdzenie, dotyczące narodowego socjalizmu i II wojny światowej, ma szczególnie dużą wagę: Alice Weidel twierdzi, że Adolf Hitler „nie był żadnym prawicowcem, tylko komunistą”. To historyczne twierdzenie rewizjonistyczne, a w rzeczywistości próba reinterpretacji historii w odniesieniu do narodowego socjalizmu, nie jest niczym nowym i jest stale badane.
DW sprawdza fakty
Weidel powiedziała: „Narodowi socjaliści znacjonalizowali cały przemysł. (...) Największym sukcesem po tej strasznej erze w naszej historii było nazwanie Adolfa Hitlera prawicowcem i konserwatystą. On był jednak tego dokładnym przeciwieństwem. Nie był konserwatystą. Był typem socjalisty-komunisty”. W wywiadzie dla niemieckiego prywatnego nadawcy ntv Weidel ponownie podkreśliła, że „Adolf Hitler był lewicowcem”.
Historycy poproszeni przez DW o opinię podkreślają:To nieprawda
Twierdzenie to jest fałszywe i bagatelizuje okrucieństwa popełnione w czasach narodowego socjalizmu pod przywództwem Adolfa Hitlera w latach 1933-1945. AfD, stale próbuje zdystansować się od nazistów, a wpływowi amerykańscy politycy, tacy jak wiceprezydent-elekt JD Vance, również rozpowszechniają fałszywe stwierdzenia na temat nazistowskiej historii Niemiec.
Hitler nie był komunistą
„To, co mówi pani Weidel, to czysty nonsens, z którym nie zamierzam poważnie polemizować” – napisał niemiecki historyk Thomas Sandkuehler w odpowiedzi na prośbę DW o wywiad. Tymczasem wielu użytkowników Internetu zdaje się wierzyć lub podzielać twierdzeniaAlice Weidel.
Historyk Michael Wildt, który specjalizuje się w problematyce narodowego socjalizmu, także uważa wypowiedź Alice Weidel za „absolutną bzdurę”. „Hitler od samego początku zaciekle i brutalnie zwalczał marksizm, a pierwszymi ofiarami, które zostały uwięzione i były torturowane i zabijane w obozach koncentracyjnych w 1933 roku, byli lewicowcy, komuniści, socjaldemokraci i socjaliści” – wyjaśnił w wywiadzie dla DW. Hitler nie był również lewicowcem z ekonomicznego punktu widzenia. „NSDAP nie dotykała stosunków własności” – zaznacza ten historyk.
– Zwłaszcza z ekonomicznego punktu widzenia Hitler nie był komunistą – potwierdził w rozmowie z DW Thomas Weber, historyk i autor książki „Becoming Hitler: The Making of a Nazi”. – Z ekonomicznego punktu widzenia komunizm ma na celu przezwyciężenie własności prywatnej, gospodarki zorientowanej na zysk i przeniesienie najważniejszych środków produkcji (np. kopalń i fabryk) oraz zasobów naturalnych na własność publiczną – mówi Thomas Weber. – Hitler to wszystko odrzucał – dodaje.
Hitler był antysemitą i rasistą
Co więcej, Hitlera nie można nazwać komunistą, „ponieważ był on antysemitą i rasistą. A to nie ma nic wspólnego z ideą społeczeństwa komunistycznego, w którym ludzie są równi, chociaż w rzeczywistości jest dokładnie odwrotnie”, jak mówi Wildt.
Ruch polityczny narodowego socjalizmu nie był socjalizmem. Nie pojawił dopiero w czasach Hitlera, ale już po I wojnie światowej. Podczas II wojny światowej stawał się coraz bardziej ugruntowany i radykalny.
Brandenburskie Centrum Edukacji Politycznej opisuje tę ideologię w następujący sposób: „Narodowy socjalizm był skrajnie nacjonalistyczny, antydemokratyczny, antypluralistyczny, antysemicki, rasistowski, imperialistyczny i antykomunistyczny”. Ponadto główną rolę odgrywała w nim rasistowska marginalizacja mniejszości, aż do ludobójstwa włącznie.
NSDAP i skrzydło społeczno-rewolucyjne
Narodowy socjalizm korzystał z niektórych idei socjalizmu i terminów takich, jak „socjalistyczny” i „partia robotnicza”, aby zdobyć głosy klasy robotniczej i dojść do władzy w 1933 roku. Jednak nazistowskie ustawodawstwo pracy i ustawodawstwo socjalne po dojściu nazistów do władzy doprowadziło do ucisku, prześladowań i morderstw komunistów, socjaldemokratów i związkowców.
Thomas Weber podkreśla: „Zasadniczą kwestią jest to, że z punktu widzenia Hitlera i wielu narodowych socjalistów 'socjalizm' w nazwie partii NSDAP nie był pustą formułą ani jakąś sztuczką. Określał on raczej to, jak Hitler postrzegał siebie i jak chciał zmienić świat. Hitler podkreślał to wielokrotnie prywatnie i publicznie”.
We wczesnym okresie działalności NSDAP w tej partii istniało samozwańcze skrzydło socjalistyczne, ale zostało wyeliminowane przed jej dojściem do władzy w 1933 roku. Czołowa postać tego skrzydła, Gregor Strasser, polecił zabić Hitlera w czerwcu 1934 roku, wraz z innymi swoimi przeciwnikami w partii. Według historyka Michaela Wildta to tak zwane skrzydło Strassera chciało narodowego socjalizmu na rzecz niemieckiej klasy robotniczej, ale było tak samo rasistowskie i antysemickie jak reszta NSDAP.
Dlatego większość historyków od dawna zgadza się, że narodowy socjalizm nie może być utożsamiany z socjalizmem. Jak jednak twierdzi Thomas Weber, wielu ludzi próbuje to uczynić z powodów politycznych: „Kwestia ta jest zwykle omawiana zbyt wąsko i sprowadza się do pytania, czy Hitler był lewicowy czy prawicowy? A następnie albo strona prawicowa próbuje przedstawić Hitlera jako klasycznego socjalistę i lewicowca, co nie ma sensu, albo próbuje się sprowadzić używanie terminu 'socjalizm' przez Hitlera i narodowych socjalistów do jednego z ich chwytów w walce wyborczej. To również nie ma sensu, ponieważ ignoruje to, jak Hitler i narodowi socjaliści sami siebie definiowali, jak postrzegali świat i jak próbowali go zmienić”.
Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.