د «تيانانمن» ميدان د عام وژني ۲۴ کليزه

د « تیانانمن میندو» د «امیدونه له منځه ځې، شک او تردید ډیږي» تر عنوان لاندي د چین د کمونیست ګوند پر رهبرۍ او نوي مشر شي جین پینګ، باندي سخت انتقاد کړی دی.

د تیانانمن په میدان کې، د وژل شوو کسانو خپلوانو، په یوه سر خلاصې لیک کې د دغي پيښي چې د چین رهبري يې په اړه چپ پاته ده د تحقیق او څېړني غوښتنه کړې ده.

د۱۹۸۹ کال په جون میاشت کې په زرونو تنه ځوانان چې اکثره يې محصلین ول، سړکونو ته راووتل او د خپل هیواد په سیاسي نظام کې د اصلاحاتو غوښتونکي شول.

دغه دیموکراتیک پاڅون د همدې کال په جون میاشت کې پای ته ورسید. د چین د آزادۍ بخښونکي ملي پوځ سرتیرو پر لاریون کوونکو فيرونه وکړل. د بشري حقونو د خپلواکو سازمانونو د راپورونو پر اساس په دغه يرغل کي نزدې۲۴۰۰ انسانان په دغه ورځ ووژل شول. د دې برعکس د چین حکومت بیا د ۲۴۱ تنو د وژل کیدو خبر ورکړ.

د چین د بهرنیو چارو وزارت ویادند هونګ لای د دغې پيښې د څیړنۍ په اړه د امریکا متحده ایالاتو د غوښتني په ځواب کې وویل:

«د چین رهبري د اتیایمې پيړۍ د وروستۍ لسیزي د سیاسي ناکراریو په اړه پخوا لا خپله نتیجه ګیري اعلانه کړې ده.»
د «تیانانمن» په میدان کې د قتل عام په یاد د خلکو راټولیدل او د غونډو جوړول منع شوي دي او په انټرنټ کې د دغي وژونکې پیښي په اړه مطالب سانسوریږي.

د چین له رهبرۍ سره محاسبه

د قربانیانو د کورنیو سازمان چې د «تیانانمن د مېندو» په نامه سره یادیږي له ۱۹۹۵ کال راهیسي تر اوسه ۳۶ سرخلاصي لیکونه د ګوند او دولت رهبرۍ او همدارنګه د ملي کنګرې په عنوان استولي دي، چې په هغوې کې یي د دغې پيښې د څیړلو او د قربانیانو ورثه وو ته يي د جبران خسارې غوښتنه ګړې ده، خو تر اوسه يي هیڅ جواب نه دې ترلاسه کړی.

په وروستي سرخلاصي لیک کې چې هغه د بشر د حقونو سازمان هم د روان کال په می میاشت کې خپور کړې دی د قربانیانو مور و پلار د چین له نوی رهبرۍ څخه د عدالت غوښتنه کړې ده.

په دې لیک کې لیکل شوې دي«د چین لوې سیاستوال هیڅ کله هم اصلاح غوښتونکي نه ول، نه جیانګ زمین، نه هوجینتاو، او نه هم نوی ولسمشر شې جین پینګ.»

په دې لیک کي همدارنګه راغلي« شي، نه خو د مايو د زمانې پر تیروتنو نیوکه کوي او نه هم هغه اقتصادي اصلاحات تر پوښتني لاندي راولي چې شیایوپینګ، په دې وروستیو ۳۰ کلونو کې عملي کړې دي.»