Afrika Kusini kujitoa katika mahakama ya ICC

Umuzi huo umetolewa baada ya mkwaruzano na mahamaka hiyo ilioko mjini The Hague kufuatia Afrika Kusini, kushindwa kumkamata rais wa Sudan Omar al Bashir alipowasili nchini humo mwezi Juni mwaka huu alipohudhuria mkutano wa Umoja wa Afrika.

Bashir anasakwa na mahakama ya ICC kujibu mashtaka ya uhalifu wa kivita unaohusishwa na mgogoro wa Darfur nchini Sudan.

"Baraza la kitaifa la Afrika Kusini limeamua kuwa Afrika Kusini inapaswa kujitoa katika Mahakama ya ICC lakini hilo litafanyika tu baada ya sisi kufuata hatua kadhaa," alisema Obed Bapela, anayeongoza tume ya mahusiano ya Kimataifa ndani ya chama tawala.

Hata hivyo chama hicho African National Congress ANC kinasema bado inaamini kanuni zilizoundwa na ICC kwa mfano kuzuwiya mauaji ya halaiki na kukomesha ukiukwaji wa haki za binaadamu na kwamba kanuni hizo ndizo zilizoifanya Afrika kusini kujiingiza katika mkataba wa Roma unaounda mahakama hiyo ya Kimataifa, Lakini Bapela amesema mahakama hiyo kwa sasa imekosa muelekeo.

Afrika Kusini ilikuwa miongoni mwa nchi za kwanza za Afrika kutia saini mkataba na ICC mwaka wa 2002. Aidha chama tawala cha ANC kimesema kuna mataifa mengine ambayo sio mwanachama wa mahakama hiyo lakini wanaonekanakuwa na mamlaka ya kupeleka mambo katika mahakama hiyo. Marekani ni moja ya nchi ambayo haikutia saini mkataba w aroma unaounda mahakama ya ICC.

Bapela ameongeza kuwa sababu ya hatua iliyochukuliwa na Afrika Kusini ni lazima iwasilishwe kwa mataifa mengine barani Afrika.

Mahakama ya ICC yasema Ombi la Umoja wa Afrika litasaidia

Wakati hayo yakijiri mahakama hiyo ya ICC imeupa Umoja wa Afrika wiki moja kuwasilisha maombi yalio na utata kuridhia ushahidi uliokuwa umekataliwa. Ibara hiyo ya 68 ilitumika kuridhia ushahidi uliobadilishwa katika kesi dhidi ya makamu wa rais wa Kenya William Ruto.

Lakini katika uamuzi kama huo jaji wa mahakama ya rufaa ya ICC Piotr Hofmanski ilikataa ombi la Kenya Uganda na Namibia, zilizoiandikia mahakama hiyo juu ya namna inavyoitumia ibara hiyo ya 68, kitu ambacho kimesababisha hisia tofauti miongoni mwa nchi wanachama wa Umoja wa Afrika. ICC imeupa Umoja huo wa Afrika wiki moja kuwasilisha ombi juu ya takwa lake kuhusiana na suala hilo.

Kwa upande wake Jaji Hofmanski ameridhika kwamba ombi la Umoja wa Afrika kuwasilisha maombi kama rafiki wa mahakama hiyo katika kesi dhidi ya William Ruto na muandishi habari Joshua Arap Sanga itasaidia.

Jaji huyo amesema maombi hayo yatasaidia mahakaa ya rufaa kuona iwapo majaji wanaoendesha kesi hiyo wanaitumia ibara hiyo kama inavyotakiwa na mahakama ya ICC.

Mwandishi: Amina Abubakar/AFP/Daily Nation

Mhariri: Mohammed Abdul-Rahman