Avrupa basınından özetler

Sağ liberal İspanyol gazetesi El Mundo, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ülkedeki protesto dalgasına gösterdiği tepki konusunda şunları yazıyor:

“İstanbul/Taksim Meydanı’ndaki protesto gösterilerinin şiddet yoluyla bastırılması ertesinde mevcut huzursuzlukların tüm ülkeye yayılma tehlikesi bulunuyor. Erdoğan, sosyal kriz üzerindeki kontrolünü kaybetti. Feci kriz yönetimi ise ülkede büyük bir yarılmaya yol açtı. Hükümet başkanı Türkiye'de radikal İslamcılığın ilerlemesinden endişe eden vatandaşlarının sorunlarına kulak kabartmalıdır. Sorunun çözümü ne baskıların sürdürülmesinde, ne de yabancı basının Türkiye hakkında yalan haberler yaydığı iddialarında yatıyor.”

Bugünkü Avrupa basınında İran’da hafta sonu yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde -sürpriz biçimde- reformcu politikacı olarak algılanan Hasan Ruhani’nin seçilmesi geniş yer tutuyor. Sol liberal Fransız gazetesi Liberation, seçim sonucuna ilişkin olarak şunları yazıyor:

"Bundan daha birkaç hafta önce Hasan Ruhani gibi ılımlı bir siyasetçiye kimse şans tanımazdı. Onun seçilmesi bir sürprizdir ve biz bu sonucu memnuniyetle karşılıyoruz. 8 yıl süren kuşku uyandırıcı tavırlar ve dış politikadaki kışkırtmalardan sonra İran’ın şimdi yeniden uluslararası topluluk ile diyaloga geçme fırsatı doğmuştur. Ve İran bu fırsatı kullanmalıdır. Ama Ruhani’nin önündeki bekleyen belki de asıl önemli görev, 2009 yılında yeşil devrim hareketini başlatan ve yeşerttikleri ümitleri vahşi bir şiddetle bastırılan genç neslin beklentilerine yanıt vermektir."

Sol eğilimli Macar gazetesi Nepszava'nın, “Ruhani’nin ne kadar hareket serbestisi var” başlıklı yorumunda ise şu satırları okuyoruz:

“Ne ölçüde, gerçekten ne kadar devlet başkanı olabilecektir? Ya da her şey eskisi gibi kalacak, (dinî lider) Ayetullah Ali Hamaney İran’ın iç ve dış politikasını belirlemeye devam mı edecektir? İslam Cumhuriyeti’nin dikte ettiği mantığa göre böyle olması gerekir. Olsa olsa belki en fazla müstakbel İran Cumhurbaşkanı’nın BM Genel Kurul toplantılarında soytarılık yapması değişecektir. Öte yandan ülkenin nükleer programı devam edecek, İranlıların uluslararası yaptırımlar altında ezilmesi sürecektir. Bunu hayat gösterecek. Ruhani'nin rengini anlayabilmek için aslında epeyce sebep de mevcut. Örneğin Tahran, Esad rejiminin savunulması için 4 bin askerini Suriye’ye gönderdi. Bunun kararı o seçilmeden önce verilmişti ama bu konuda bir şekilde bir an önce açıklamada bulunması gerekiyor. Tıpkı İsrail ve (İran’ın) nükleer programı gibi konulara değinmeden geçemeyeceği gibi…”

İsviçre gazetesi Neue Zürcher Zeitung, İran’da Hasan Ruhani’nin cumhurbaşkanlığına seçilmesine aşırı ümit bağlanmaması gerektiğini vurguluyor:

“(Aynı zamanda) ruhani bir lider olan Hasan Ruhani’nin devrimci değişimler getirme gibi bir niyeti yok. Onun vaatleri farklı; daha sağduyulu olunmasını, akılcılığı ve taktiksel ustalıkları ön plana çıkartmak istiyor ki bunlar, Ruhani’nin çatışmacı karakterdeki selefi Ahmedinejad'da pek fazla olmayan vasıflardı. Öte yandan Ruhani’nin ülkesinin nükleer programı nedeniyle Batı ile devam eden anlaşmazlığı gidereceği ve ülkesini yaptırım boyunduruğundan kurtaracağı gibi bir beklentinin hiçbir dayanağı yok. Ruhani, nükleer politikaların mimarlarından sayılıyor. Bu politikaların ülkeye hatırı sayılır malî yük getirmiş olmasına rağmen bu siyasi rotaya açıkça sahip çıkıyor. Ruhani, İran İslam Cumhuriyeti'nin sempatik görünüşüne katkıda bulunmaya, Ahmedinejad'dan çok daha fazla uygun bir cumhurbaşkanı olabilir. Ama onun seçilmiş olması, ülkede değişimin başlayacağı anlamına gelmiyor.”

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen Çelik Akpınar

Editör: Ercan Coşkun

"DW Türkçe'yi Facebook (https://www.facebook.com/dwturkce), Twitter (https://twitter.com/dw_turkce) ve Youtube (http://www.youtube.com/deutschewelleturkish) üzerinden de takip edin!"