ABD yönetiminden F-16 satışına onay
27 Ocak 2024
Türkiye'nin, İsveç'in NATO'ya üyeliğini onaylamasının ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanlığı'nın da, Ankara'nın talep ettiği F-16 savaş uçağı anlaşmasına dair tebligatı Kongre'ye ilettiği açıklandı. ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye'ye 40 yeni F-16 satışını ve mevcut 79 F-16'nın da modernizasyonu öngören 23 milyar dolar değerindeki anlaşmanın onaylandığı ve onay tebligatının Kongre'ye iletildiği bildirildi. Açıklamada, Kongre'ye önerilen satış anlaşmasının, bir NATO üyesi olan Türkiye'nin hava gücünü ve operasyon yeteneğini iyileştireceği vurgulanırken, Türkiye'nin Avrupa'nın siyasi ve ekonomik istikrarındaki önemine dikkat çekildi.
Hava kuvvetlerini yenilemek isteyen Ankara, İsveç'in NATO'ya katılımına onayı ABD'den F-16 savaş uçağı satışı ve mevcutların modernizasyonuna izin verilmesine bağlamıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, terörü desteklemekle de suçladığı İsveç'in NATO'ya üyeliğinin Washington'un F-16 satışına bağlı olduğunu dile getirmişti.
İsveç'in NATO'ya üyeliği Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) geçen Salı günü onaylanmış, katılım protokolü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalandıktan sonra Resmi Gazete'de yayımlanarak Perşembe günü yürürlüğe girmişti. Türkiye, onay prosedürünün resmi olarak tamamlanması için kabul bildirim mektubunu, 1949'da NATO'nun kuruluş antlaşmasına ev sahipliği yapan ve Washington Antlaşması olarak da anılan belgeyi elinde bulunduran ABD'ye iletilmiş, onay belgesinin Washington'a ulaşmasının ardından ABD yönetimi de F-16 satışı için yeşil ışık verildiğini duyurmuştu.
Şimdi karar Kongre'de
Türkiye'ye 40 yeni F-16 satışını ve 79'unun modernizasyonunu öngören anlaşmanın resmi olarak yürürlüğe girmesi için gönderildiği Kongre'de itiraza uğramaması gerekiyor. Şimdiye kadar bazı Kongre üyeleri Türkiye'deki insan hakları ihlalleri ve komuşusu Yunanistan ile yaşadığı gerilimleri gerekçe göstererek söz konusu askeri savaş uçağı satışı konusunda endişesini dile getirmişti. Bu arada Türkiye'ye F-16 satışına onayla birlikte ABD yönetimi Cuma günü Yunanistan'a da F-35 satışına izin verildiğini de duyurdu. Kongre'nin gelen savaş uçağı onayına dair tebligatı değerlendirmek üzere 15 gün zamanı bulunuyor. Bu süre zarfında itiraz yapılmaması halinde Türkiye ile F-16 anlaşması resmiyet kazanmış olacak.
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasıyla başlayan savaş üzerine Mayıs 2022'de o zamana kadar tarafsızlık ilkesi güden İsveç, komşusu Finlandiya ile birlikte NATO'ya üye olmak amacıyla resmi başvuruda bulunmuştu. Finlandiya Nisan 2023'te üyelik için onay alırken İsveç'in başvurusu Türkiye tarafından terör örgütlerine destek verdiği ve Ankara'ya askeri ihracatta ambargo uyguladığı suçlamasıyla sürüncemede bırakılmıştı.
Türkiye dışında İsveç'in üyeliğini onaylamayan tek ülke Macaristan. Avrupalı diplomatlar, Ankara gibi Macaristan'ın İsveç'in üyeliğinin onayını başka talepleri için pazarlık konusu yaptığıeleştirisini getiriyor ve Avrupa Birliği'nin (AB), Macaristan'daki hukuk devleti ihlallerineyönelik eleştirisine misilleme olarak görülüyor.
İsveç'in NATO'ya katılım protokülünün Ankara tarafından onaylanması üzerine Kanada'nın da Türk Bayraktar TB2 SİHA'larında kullanılan optik sistemlerin ihracatına 2020'de koyduğu ambargoyu kaldırmaya hazırlandığı haber veriliyor. Reuters haber ajansının konuya yakın kaynaklara dayandırdığı bir habere göre, Türkiye ile Kanada arasında aylar süren görüşmelerin ardından Ocak ayında bir anlaşmaya varıldığı, anlaşmanın Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine onay sürecini tamamlaması sonrasında yürürlüğe girmesi konusunda mutabık kalındığı kaydedildi.
AFP / ETO,ET