BM Iraklı kadınlar konusunda endişeli
15 Ağustos 2005
BM yetkililerine göre, yeni taslak ülkenin hukuk sistemini şeriat hukukuna dayandırıyor. Buna bağlı olarak parlamentodaki % 25’lik kadın kotası da kaldırılıyor. BM Kadın Hakları Kuruluşu UNIFEM, yeni anayasa ile Irak’ta kadınların haklarında önemli kısıtlamalar olacağı uyarısında bulundu. Aslında bu konuda ilk uyarı, Saddam Hüseyin’in devrilmesinden hemen sonra BM Genel Sekreteri Kofi Annan’dan gelmiş, Annan “Irak’ta görece özgür yaşayan kadınların bu konumlarını yitirmemeleri için elimizden gelen herşeyi yapmalıyız” çağrısında bulumuştu.
UNIFEM yetkilisi Nanette Brauen, Irak’ta nüfusun % 60’ını kadınların oluşturduğunu, ama yeni anayasa ile haklarının kısıtlandığını söylüyor. “Irak’ta geçerli olacak hukuk yapısında İslam hukukunun hangi rolü oynayacağının önemli olduğunu” vurgulayan Braun, şu anda taslakta “hukuk sisteminin temelini şeriatın oluşturduğunu, şimdiye kadar ise şeriatın, hukuk sisteminin kaynaklarından sadece biri olarak kabul edildiğini” belirtiyor.
Kadınlar haklarını yitiriyor
Hukuk sisteminin şeriata dayanması ile birçok uygulama yoruma açık hale gelecek. Üstelik kadınlar açasından şu anda geçerli olan anayasadan geriye adım atılmış olacak. Geçiş dönemi anayasası, parlamentoda % 25’lik kadın kotasını öngörüyor. Aslında Iraklı kadınların bu kotaya ihtiyacı yok, son seçimlerde parlamentodaki sandalyelerin % 31’ini elde ettiler.
Irak’ın yeni anayasa taslağı, kadınlar için uluslararası anlaşmaların ve eşitlik haklarının sadece şeriatın izin verdiği ölçüde geçerli olmasını öngörüyor. Aile hukukunun düzenlendiği medeni yasa, şeriat koşullarına uyduruluyor. Kadınlar boşanma durumunda tüm haklarını yitiriyorlar, erkek çocuklar iki, kız çocuklar ise yedi yaşına kadar anneye verilebiliyor.
Eşitlik ortadan kalkıyor
UNIFEM yetkilisi Braun, yeni anayasa taslağı ile kadınların ikinci sınıf vatandaş durumuna düşürüldüklerini vurguluyor. “Kadın - erkek eşitliğinin anayasada yer almasının önemini” hatırlatan Braun, Irak hükümetininin BM’nin temel ilkelerine uyma sözü verdiğini de hatırlatıyor. Irak’ın kadın hakları konusunda kabul ettiği uluslararası anlaşmalar var, ama anayasa taslağındaki değişiklikler, bu anlaşmaların parlamentodan geçirilmesi ve uygulanmasının zor olduğunu gösteriyor.