BM'de ABD - İran gerginliği

BM Genel Kurulu’nun 63. dönem toplantılarına İran’ın nükleer programına ilişkin tartışmaların damga vurması bekleniyor. New York’ta bir hafta boyunca devam edecek olan toplantılarda, İran krizi masaya yatırılacak. Bu nedenle gözler BM’nin genel kurul kürsüsünden İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve ABD Başkanı George Bush’a çevrilmiş durumda.

Ancak İran tartışmaları, BM Genel Kurulu açılmadan başladı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, toplantılar öncesinde yaptığı açıklamada İran’a yönelik eleştirilerde bulundu. “İran uluslararası tecrit yolunda ilerliyor” diyen McCormack, Tahran’ın BM Güvenlik Konseyi kararları doğrultusunda hareket etmediğini ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile işbirliği yapmadığını söyledi.

Gerginlik tırmanıyor

ABD ve İran arasındaki gerilim giderek tırmanıyor. Washington, Tahran’ın nükleer programı konusunda BM Güvenlik Konseyi kararlarına uymamayı sürdürmesi halinde, İsrail’in İran’ın nükleer santrallerine yönelik olası saldırısı için Kudüs’e askeri teçhizat takviyesini sürdüreceği mesajını veriyor. Bush yönetimi bu yıl içinde İsrail’e bin Boeing tipi tahrip gücü yüksek bomba sevk edecek.

Washington yönetimi, İsrail’le söz konusu askeri işbirliği kararının bu ay içinde Kongre’den de geçeceğine inanıyor. Ancak Amerikan hükümeti son dönemde Rusya ile de gerilen ilişkiler yüzünden BM Güvenlik Konseyi’nden Tahran’a yönelik yeni yaptırımlar çıkabileceğine ihtimal vermiyor.

Tahran ise kendisine 1979 devriminden bu yana uygulanan en sert yaptırımlara rağmen, ABD’nin, nükleer programına müdahalesini reddediyor ve Washington’un iddialarının aksine, nükleer faaliyetlerinin sadece barışçıl amaçlar taşıdığında diretiyor.

ABD'nin baskısı artıyor

Amerikan yönetimi ise İran üzerindeki baskıyı arttırıyor. Başkan Bush Tahran’la yaşanan soruna diplomatik çözüm bulmaktan yana olduğunu belirtirken, “ancak tüm olasılıklar masada” diyerek de gerektiğinde askeri müdahale seçeneğini kullanabileceklerini söylüyor.

Bu arada Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun İran’la ilgili görüşmelerine katılan Amerikan Büyükelçisi de Tahran’ın orta menzilli Şahab 3 füzelerine gizlice nükleer başlık yerleştirme denemesinde bulunduğunu iddia etti. ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice da, İran’dan kaynaklanan yegâne tehlikenin nükleer programı olmadığını belirtiyor. Rice, “Füze geliştirme konusunda da çalışıyorlar ve bu da oldukça tehlikeli bir girişim” diyor.

ABD, İran bankalarının ABD’deki hesaplarını dondurmakla kalmayıp, İran ordusunun bir bölümünü de terör örgütü olarak ilan etti. Washington ayrıca İran’ın yük gemilerinin uluslararası karasularına çıkmasını da engellemeye çalışıyor. Zira Amerikan yönetiminin son iddiası İran bandıralı yük gemilerinin sahte irsaliyelerle nükleer silah yapımında kullanılan malzemeleri gizlice ülkeye sokmaya çalıştığı yönünde.