Geleceğin organik ışığı: OLED

Geleceğin ışığı, Profesör Karl Leo’nun Dresden kentindeki laboratuvarında dört köşeli bir cam levhanın içinde şimdiden yanıyor. Teknolojik yeniliklere öncülük eden Alman Frauenhofer Enstitüsü’nün fotonik mikro sistemler konusunda araştırma yapan biriminin başkanı Karl Leo’nun çalışma masasında, kısaca OLED denilen bir “organik ışık yayan diyot” bulunuyor. Profesör Leo, elektrik akımı verince kenarları 4’er cm olan kare cam levha, etrafı aydınlatmaya başlıyor.

Aynı zamanda Dresden Teknik Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan 51 yaşındaki fizikçi, OLED’lerin mimarlara ve aydınlatma tasarımcılarına, gelecekte birçok yeni olanak sunacağını belirtiyor ve şunları ekliyor: “En büyük hayalimiz, OLED’lerin bir duvar kağıdı gibi binaların çatılarına yapıştırılması ve oradan ışık yayması. Hatta eğer pencereler, bu şekilde işleyen bir folyo ile kaplanırsa, o zaman pencere camları aynı zamanda bir aydınlatma aracı veya güneş pili gibi kullanılabilir.”

OLED'ler şimdilik çok pahalı

Profesör Karl Leo’ya göre 6 ila 7 yıl içerisinde OLED’ler günlük hayatımızda yerini alacak. Bilim insanları bu hayalin gerçekleşmesi için Dresden’deki Frauenhofer Enstitüsü’nde yaklaşık 10 yıldır yoğun bir şekilde çalışıyor. Ancak güneş ışığını elektrik enerjisine çevirmek için kullanılan fotovoltaik yöntem henüz çok pahalı bir teknoloji. O nedenle 4 santimetreye 4 santimetre OLED’lerin fiyatı hâlihazırda 100 euroya kadar çıkabiliyor.

OLED’ler değişik tabakalardan oluşan cam levhalardaki elektronların hareketi sayesinde parıldıyarak ışık yayıyor. Profesör Leo, elektonların değişik tabakalardaki organik maddelerin içinde ve arasında hareket ettiğini söylüyor. Leo, “Bunlar aslında hidrokarbonlar. Biz bu maddeleri cam levhanın üzerine yapıştırıyoruz. Buharlaştırma sayesinde elde ettiğimiz boya tozlarını da kullanıyoruz. Bunlar nanometrelik ölçülerde ince tabakalardan oluşuyor, yani bir insan saçının binde biri inceliğinde” diye konuşuyor.

Proje uzun süre ciddiye alınmamış

Aslında bu buluşta kullanılan boya maddeleri hâlihazırda giyim sanayiinde, otomobil cilasında ya da fotokopi makinelerinde de kullanılıyor. Hidrokarbonların normalde enerji iletim gücü oldukça zayıf. Ancak Dresden’deki araştırmacılar bu maddelere çok az oranda yabancı moleküller karıştırarak hidrokarbonların elektrik akımını mükemmel bir şekilde iletmesini sağladılar. Yüzde bir oranında karıştırılan bu yabancı molükeller, hidrokarbonların elektrik iletim gücünü bir milyon kat artırılabiliyor.

İşte bu teoriyi organik elektronik alanına taşımak isteyen iki doktora öğrencisinden biri olan fizikçi Karl Leo, 2000’li yıllara gelene kadar ortağıyla birlikte meslektaşları tarafından ciddiye alınmadığını kaydediyor. Ancak projeye olan inançları onları haksız çıkartmamış. İki bilim insanı da yeni buluşlarının patentini alıp kendi şirketlerini kurmuş ve 2003 yılından bu yana lamba üreticileri ile elektrik şirketlerine OLED’lerin üretim yöntemleri konusunda geliştirdikleri teknikleri satıyor.

Alman Gelecek Ödülü

Almanya’nın en önemli araştırma ödüllerden biri olan Alman Gelecek Ödülü’nün sahibi 14 Aralık akşamı belli oluyor. OLED projesi de ödüle aday gösterilen 3 araştırma projesinden biri. Ödül 15 yılı aşkın bir süredir Federal Cumhurbaşkanlığı tarafından, teknolojik ve ekonomik açıdan gelecek vaat eden araştırma projeleri için veriliyor. Kazanan, 250 bin euro değerindeki ödülünü, Berlin’de yapılacak bir törenle Almanya Cumhurbaşkanı Christian Wulff’un elinden alacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Richard Fuchs / Çeviren: Başak Demir

Editör: Ercan Coşkun