İsrail’in gemi baskınını BM soruşturacak

BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon, Gazze'ye yardım götüren Mavi Marmara gemisine yapılan İsrail askeri baskınını soruşturmak üzere uluslararası kurul görevlendirdi.

Yeni Zelanda eski Başbakanı Geoffrey Palmer'ın başkanlığını yapacağı 4 kişilik komisyonda, birer Türk ve İsrailli yetkili de olacak. Komisyonun dördüncü üyesi ise 7 Ağustos'ta görev süresi sona erecek olan Kolombiya Devlet Başkanı Alvaro Uribe.

BM'den yapılan açıklamada, soruşturma kurulunun 10 Ağustos'ta göreve başlayacağı ve ilk raporunu Eylül ayı ortasında sunacağı kaydedildi.

Türkiye, 9 Türk vatandaşının öldüğü 31 Mayıs’taki gemi baskını sonrasında İsrail'le ilişkileri gözden geçirme kararı almış, ilişkilerin normalleştirilmesi için de “uluslararası soruşturma”, “tazminat” ve “İsrail’den özür” koşullarını öne sürmüştü.

ABD’den BM soruşturmasına destek

İsrail ile Türkiye arasında gerilimin aşılması için uzun süredir çaba gösteren ABD, uluslararası soruşturma kurulunun oluşturulmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı. Washington yönetimi, İsrail ve Türkiye’nin kurul için görevlendirme yapmasını beklediğini duyurdu.

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Susan E. Rice yaptığı açıklamada, "Her iki ülke hükümetine de yapıcı tutum içerisinde olmalarından ve gösterdikleri işbirliğinden ötürü, BM Genel Sekreterine de liderlik ve kararlılık göstermesinden ötürü teşekkür ediyoruz" denildi.

Açıklamada, Kurul'un çalışmaları konusunda da, "Hem İsrail, hem de Türkiye tarafından desteklenen Kurul, her iki ülke hükümetlerinin ulusal soruşturmalarına ilişkin raporlarını alarak inceleyecek ve bu tür olaylardan gelecekte nasıl kaçınılabileceğine ilişkin önerilerini oluşturacak" denildi.

Ulusal soruşturmaların üzerinde değil

Açıklamada ayrıca, "Bu kurul, bu ulusal soruşturmaların üzerinde olmayacak. Ulusal soruşturmaları tamamlayıcı olacak, İsrail ve Türkiye'nin, kendi yaptıkları ulusal soruşturmaların sonuçlarını uluslararası topluma sunabilmeleri için bir fırsat oluşturacak. Kurul geleceğe, bu tür olayların tekrarlanmasının önlenmesine odaklanacak" ifadelerine yer verildi.

ABD'nin, Kurul'un şeffaf ve güvenilir bir çalışma yürüteceğinden emin olduğunun belirtildiği açıklamada, Kurul'un çalışmalarının, 31 Mayıs'taki olayın incelenmesinde uluslararası toplum için yol gösterici olacağı, uluslararası soruşturmaya duyulan ihtiyacı gidereceği ifade edildi.

Ankara: Genel Sekreter’e güvenimiz tam

Türkiye, BM Genel Sekreteri’nin soruşturma için uluslararası kurul görevlendirmesini memnuniyetle karşıladı. Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, şu görüşlere yer verildi:

“Kurul’un çalışmalarının etkin bir şekilde yürütüleceğine ve tüm üyelerinin üzerlerine düşen tarafsızlık ve sorumlulukla hareket edeceklerine inanıyoruz. Soruşturmanın varacağı sonuçların bölgenin ihtiyaç duyduğu huzur ve barış kadar, uluslararası hukuka saygının yerleşmesine ve benzer ihlallerin tekrarının önlenmesine önemli katkılarda bulunacağını temenni ediyoruz. Bu çalışmaların etkin bir şekilde yürütülmesi bakımından Genel Sekreter’e güvenimiz tamdır ve ülkemizin gereken katkılarda bulunacağı da tabiidir.”

İsrail: Saklayacak bir şeyimiz yok

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, önerilen soruşturma kurulunun “adil” ve “dengeli” bir şekilde oluşmasını sağlayacak diplomatik görüşmelerin ardından, İsrail hükümetinin bunu kabul ettiği kaydedildi. Netanyahu açıklamasında “İsrail’in saklayacak hiçbir şeyi yok. Tam tersine bu olay hakkında gerçeklerin ortaya çıkarılması ve tüm dünyaya gösterilmesi, İsrail’in çıkarınadır” dedi.

İsrail hükümeti, Mavi Marmara gemisinde bulunan “şiddet yanlısı” bir grubun demir sopalarla ve kesici aletlerle İsrail askerlerine saldırdığını, bunun üzerine İsrail askerlerinin silah kullandığını öne sürüyor.

Türk hükümeti ise yalnızca sivillerin bulunduğu yardım gemisine uluslararası sularda düzenlenen askeri baskının uluslararası hukuka aykırı olduğunu, sorumluların yargı önünde hesap vermesi gerektiğini savunuyor. Ankara, ölen ve yaralananlar için tazminat talep ediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/AP/Reuters, AŞ/BK