Kayıp Rumlar davası sonuçlandı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kıbrıs'taki kayıp şahıslar konusunda gündemine taşınmış ilk dava grubuyla ilgili nihai kararını açıkladı.

Mahkemenin 17 yargıçtan oluşan Büyük Dairesi, aynı davada AİHM’nin 7 yargıçlı küçük dairesi tarafından Ocak 2008’de açıklanan ilk kararda olduğu gibi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Temmuz 1974’te Kıbrıs’ın kuzeyine düzenlediği askeri harekat döneminde kaybolan 9 Kıbrıslı Rum hakkında “yeterli soruşturma yürütmeyen” Ankara’nın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yaşama hakkıyla ilgili 2’inci ve etkin soruşturmayla ilgili 5’inci maddelerini ihlal ettiği sonucuna vardı.

180 bin euro tazminat

AİHM, Ankara’nın, kayıp Rumların yakınlarının çektikleri acılara “sessiz kalmış” olması nedeniyle, Avrupa İnsan Hakları Sözleşemesi’nin kötü muameleyle ilgili 3’üncü maddesinin ihlal edildiğine de hükmetti.

Karar, 16’ya karşı 1 oyla alındı. Karşıt oy Kıbrıslı Türk yargıç Gönül Erönen’den geldi. Karar gereği, Ankara’nın davacı Rumlara üç ay içinde 108 bin Euro manevi tazminat, 72 bin Euro da mahkeme masrafı ödemesi gerekiyor.

Ne anlama geliyor?

Mahkeme, kararında, not edilmeye değer birkaç unsur var. Mahkeme, yaşama hakkıyla ilgili ihlali usulden verdi. Bir diğer deyişle, kayıp olduğu söylenen kişilerin ölümlerinden Türkiye'yi sorumlu tutmuyor.

AİHM, Kıbrıs’taki Kayıp Şahıslar Komitesi’nin (KŞK) kayıplar hakkında etkin soruşturma yürütülebilmesi için yeterli bir mekanizma olmadığını söylüyor. AİHM’ye göre KŞK’nın bu konuda spesifik bir misyonu bulunmuyor. Mahkeme etkin soruşturma konusunda Kuzey İrlanda örneğini adres gösteriyor.

Mahkeme davacı Rumların milyon euroluk tazminat taleplerine de olumlu yanıt vermedi. AİHM, davacı Rumların, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin diğer birçok maddesini de temel alarak yaptıkları şikayetleri deincelemeye gerek görmedi.

Kıbrıs'taki son resmi kayıtlar 1963-1974 yılları arasında 502 Kıbrıslı Türk'ün, 1974 yılında ise 1468 Kıbrıslı Rum'un kaybolduğunu gösteriyor.

Kayhan Karaca (Deutsche Welle / Strasbourg )

Editör: Ayhan Şimşek