Kırgızistan’da tansiyon yeniden yükseldi

Kırgistan’da Askar Akayev’in devrilmesinin üzerinden geçen üç ayın ardından, ülkede şimdi de iktidar kavgası sokaklara taştı. Ülkede 10 Temmuz'da yapılacak devlet başkanlığı seçimleri için adaylığı reddedilen Urmat Barüktabasov taraftarları devlet başkanlığını işgal etme girişiminde bulundu. Ancak Barüktabasov’un devlet başkanlığını seçimlerine katılmasını isteyen göstericilere polisin müdahale etmesi sonucu, işgal girişimi sonuçsuz kaldı.

Barüktabasov taraftarlarını önce binadan, ardından başkanlık sarayının bahçesinden çıkaran güvenlik güçleri, eylemcileri saraydan uzaklaştırdı. Polisin gaz kullanarak dağıttığı göstericiler arasında gazdan etkilenenler hastaneye kaldırıldı. Güvenlik güçleri ile göstericiler arasındaki gergin bekleyişin halen sürdüğü bildiriliyor.

Kırgızistan’da sivil darbe

Kırgızistan'da yaşanan gerginlikler yeni değil. Askar Akayev'in devrilmesi ve Kurmanbek Bakıyev'in Geçici Devlet Başkanlığı'na gelmesi sonrasında ülkede huzur sağlanabilmiş değildi. Kırgızistan’da 27 Şubat ve 13 Mart tarihlerindeki seçim turlarının ardından Kırgız Parlamentosu’nun neredeyse tamamı iktidar partisinin eline geçmişti. Ayrıca devrik Devlet Başkanı Asker Akayev’in kızıyla oğlu da milletvekilliğine seçilmişti. Oylamalara hile karıştığı yolundaki iddia ve söylemlerin artması üzerine 15 Mart’ta Talas kentinde iki devlet görevlisini rehine alan muhalifler, böylece seçim sonuçlarının yargı organlarınca incelenmesini sağlamak istediler.

Bu arada 20 Mart’ta Celalabad kentinde bir polis karakoluna düzenlenen kanlı saldırı ise muhalefet güçlerine mal edilmişti. Bunu izleyen üç günde halkın güney illerinden başlayan protesto eylemleri saman alevi gibi ülke çapına yayıldı ve Kırgızistan Cumhuriyeti’ndeki durum, Akayev’in devrilmesine dek ulaştı.

Akayev 15 yıl iktidarda kalmıştı

Başkanlığı son bulan Askar Akayev, Kırgızistan’da 15 yıl iktidar koltuğunda oturdu. Aynı zamanda eski bir Fizik Profesörü olan Akayev, iktidarının ilk döneminde reformcu ve demokrat bir siyasetçi olarak işe başladı. Ancak daha sonra, Kırgızistan’da özelleştirmeler başladığı sırada, önemli ve kar getiren işletmelerin başına ailesi ve yakınlarını getirdi. O zamandan bu yana ülkenin enerji sektörü, mobil iletişim ağı ve gıda endüstrisi sektörü Akayev ailesinin denetimi altında bulunuyor.

Yakın çevresi ile akrabalarına ait bu ekonomik gücün korunması için iktidarına sıkı sıkıya bağlı kaldı. Bu yüzden Akayev hükümetinin birçok üyesi kabineyi terk ederek, ya muhalefete ya da bilim dünyasına geri döndüler.

Yolsuzluklar ve komşuluk ilişkileri

Akayev döneminde Kırgızistan’da yolsuzluklar da zirveye tırmanmıştı. Bu nedenle geçici Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev de yolsuzluklarla mücadelenin yeni hükümetin başlıca görevlerinden biri olacağını vurguluyordu. Bunun ötesinde, Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan arasındaki Fergana Vadisi’ne ilişkin olarak bu üç devlet arasında sürekli görüş ayrılıkları başgöstermekte.

Vadi’nin Kırgızistan tarafında daha yoksul olan Özbekler yaşıyor. Burada işsizliğin yüksek olduğu, bu yüzden gençlerin aşırı İslamcı akımların propaganda tuzaklarına düştüklerine dikkat çekiliyor. Bu bölgede Usame bin Ladin taraftarı çok kişinin bulunduğu ve faaliyetlerini uyuşturucu ticaretinden sağladıkları belirtiliyor. Bu sorunlarla mücadalenin de yeni hükümetin öncelikli görevleri arasında olduğu vurgulanıyor.