Kırgızistan'daki sivil darbede ABD parmağı

Yeni Kırgız yönetiminde, Rusya’ya kaçan devrik lider Aksar Akayev’e karşı alınacak siyasi tavır konusunda görüş ayrılıkları yaşanıyor. Parlamento Başkanı Omurbek Tekebayev, Akayev’in resmen istifasını sunması için Kırgızistan’a dönmesi yönünde görüş bildirirken, geçici Devlet Başkanı ve Başbakan Kurmanbek Bakiyev, Akayev’den ülkeye dönmemesini istedi. Öte yandan bazı Amerikan kuruluşlarının Kırgızistan’da muhalefet oluşturmak üzere, ülkedeki sivil toplum örgütlerini destekledikleri ve bunları cesaretlendirdikleri yönünde haberler ortaya çıktı.

ABD’nin Kırgızistan’daki darbe hareketini sadece seyretmekle yetinmediğine ilişkin haberler şu sıralarda gittikçe artıyor. Amerikan, Hollandalı ve İngiliz kuruluşların, Kırgızistan’daki sivil toplum örgütlerini muhalefet oluşturmak üzere destekledikleri ve bunları cesaretlendirdikleri ortaya çıktı.

“Freedom House” adlı Ukrayna’da da aktif faaliyet gösteren Amerikan kuruluşunun, Kırgızistan için 12 milyon dolarlık mali bir fon oluşturduğu öğrenildi. Bu fona “Radio Free Europe” ya da “Radio Liberty” gibi kuruluşların Kırgızca bölgesel programlarına ayrılan paranın dahil bile edilmediğinin altı çiziliyor.

Muhalif basına destek

Ülkenin tek muhalif gazetesi için baskı makinalarının ücretsiz olarak ödünç verilmesinin de dışarından yönlendirmeye başka bir örnek oluşturduğu belirtiliyor. “MSN” adlı bir gazete ise Akayev’in devrilmesinden kısa bir süre önce, inşası yarım kalmış sarayının fotoğrafını yayımlayarak ortamı kızıştırmış, muhalefet güçleri de söz konusu gazeteleri kamyonlarla ülkenin tüm bir köşesine dağıtmıştı.

Daha sonra iktidarın elektrik devrelerini kapatması da işlevsiz kalmış, çünkü Amerikan Büyükelçiliği jenaratörleri devreye sokmuştu. Kuzeydeki halk kesimleri, güneydeki taşkınlıkları ilk olarak bu gazetenin haberlerinden öğrenmişti.

Yeni yönetimde görüş ayrılıkları

Kırgızistan’da iktidar değişiminin üzerinden yaklaşık bir hafta geçmesine rağmen, devrik lider Aksar Akayev’in akıbetinin ne olacağı henüz bilinemiyor. Moskova’dan yaptığı açıklamada Akayev, kişisel güvenliği ve cezadan muaf tutulacağı yönünde kendisine teminat verilirse ülkesine dönüp istifasını verebileceğini söylemişti.

Öte yandan arka plandaki asıl güçlü isim olarak görülen Felix Kulov, güvenlik şefliği görevinden Kırgızistan’da istikrarın sağlandığı gerekçesiyle istifa etti. Gizli haberalma servisinin eski başkanı olan Kulov, Akayev’in iktidardan devrildiği gün, yatmakta olduğu hapishaneden kurtarılmış ve güvenlik güçlerin şefliğine getirilmişti.