Petrol felaketine çözüm arayışı

Felaketin başından beri denize akan ham petrolün miktarının 700 milyon litreye ulaştığı sanılıyor. İngiliz petrol şirketi BP, Meksika Körfezi'ndeki petrol sızıntısını şimdilik durdurmayı başardı. Denize akan petrolün durmasıyla birlikte, bu çevre felaketinin doğurduğu maddi zararın nasıl karşılanacağına ilişkin tartışmalar da yoğunlaştı. Felakete yol açan BP, şu ana kadar 32 bin kişiye, 200 milyon dolar tutarında tazminat ödendiğini duyurdu. Şirket, 61 bin kişinin tazminat başvurusunun da değerlendirildiğini açıkladı. BP ABD Genel Müdürü Lamar McKay, felaketin başlamasının ardından Amerikan Kongresi’nde yaptığı açıklamada, sorumluluk üstlenmeye hazır olduklarını belirtmişti.

Fatura yüksek

Fakat BP'ye ait petrol platformu “Deepwater Horizon”un çökmesi BP'ye sanılandan daha pahalıya patlayabilir. Zira ABD yasalarına göre, ABD okyanusa akan her damla petrolden BP'yi sorumlu tutabilir. Felaket sonrası denize akan ham petrolün litresi başına 27 dolar istenebilir. Bu da BP için milyarlarca euro tutarında ödeme demek. BP, işte tam da bu nedenle, denize akan petrolün gerçek miktarını bildirmemekle suçlanıyor.

Meksika Körfezi'ndeki çevre felaketinden özellikle balıkçılar ve turizm alanında çalışanlar büyük zarar gördü. Balıkçıların ne zaman yeniden balık tutmaya başlayabileceği belirsizliğini korurken, bölgede normalde bu mevsime dolu olan oteller de boş, rezervasyonların çoğu iptal edildi. Ayrıca eko-sistem ve bölgedeki 12 milli park büyük bir tehditle karşı karşıya.

Greenpeace çevre örgütünden Cindy Baxter, Meksika Körfezi’ndeki felaketi, ABD’nin bugüne kadar karşılaşmış olduğu en büyük petrol felaketi olarak bilinen, 21 yıl önce Alaska’da meydana gelen Exxon Valdez felaketine benzetiyor. Bu felakette, toplam 40 bin ton ham petrol denize akmıştı. Baxter, “Meksika Körfezi, bu bölgede balıkçılıkla geçinen insanların yaşam kaynağı. Ne var ki biz, balıkçılık sahalarının eski haline dönmeyeceğini biliyoruz. Exxon Valdez felaketinden sonra Alaska'daki balıkçılık sahaları da hala düzelmedi” diyor.

Balıkçılar zorda

BP, ABD Yönetimi ile çevre felaketinin doğurduğu maddi zararın karşılanabilmesi için 20 milyar dolarlık bir tazminat fonu oluşturulması üzerinde anlaşmıştı. Bu fondan, özellikle işini kaybeden balıkçılara ödeme yapılması hedefleniyor. Ancak bu fondan dört yıla yayılan bir sürede ödeme yapılması amaçlanıyor, belirlenen meblağın zararı tazmin etmeye yetip yetmeyeceği ise meçhul. ABD Başkanı Barack Obama, BP’nin zararın tümünü üstlenmek zorunda olduğunu açıklamıştı. Obama, “BP kendi yol açtığı zararın bedelini ödemek zorunda, sadece çevreye verilen zararı ve temizlik maliyetini değil. Bu kaza nedeniyle zarar gören insanların da zararlarını tazmin etmek zorunda” demişti.

Bölge sakinleri ve denize kıyısı olan eyaletlerin resmi birimlerinin çoğu ise, BP ile Amerikan Yönetimi’nin anlaşma koşullarından rahatsız. Louisiana eyalet yönetimi iki kez BP’ye yazılı başvuru yaparak, işini kaybeden balıkçılar için 10 milyon dolar tazminat talep ettiklerini açıkladı. Ancak, BP’nin bu başvuruya şu ana kadar olumlu yanıt vermediği belirtildi. BP yapıcı bir diyalogdan söz ediyor, taraflar arasındaki tartışma ise giderek sertleşiyor. Ancak BP’nin iflas etmesi ve bölgeden tümüyle çekilmesinden de endişe ediliyor. Bunun daha fazla işsizliğe ve maddi zarara yol açabileceğinden korkuluyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Özay (DW/DPA/AP)

Editör: Meltem Karagöz