Zorlu görevler: Afrika’daki barış gücü askerleri

BM Barış Gücü 1999’dan beri Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusunu barışa kavuşturmaya çalışıyor. Kongo’daki BM istikrar misyonu MONUSCO, isyancılara karşı savaşıyor ve sivilleri koruyor. 22 bin asker ve yıllık 1,4 milyar dolarla BM’nin en pahalı misyonu. İsyancılara karşı ilerleme sağlanmış olsa da ülkedeki şiddet sürüyor.

UNAMID, Afrika Birliği ile BM’nin ortak misyonu. Aslında askerlerin hedefi güney Sudan’ın kriz bölgesi Darfur’da şiddeti sonlandırmaktı. Ancak gözlemciler misyonun başarısız olduğu görüşünde. Güvenlik uzmanı Thierry Vircoulon “BM Güvenlik Konseyi, birlikler için milyarlar harcamak yerine siyasi çözümler üzerine daha fazla çaba göstermesi gerekir” diyor.

Dünyanın en yeni ülkesinde iç savaş başladığından beri 63 bin kişi BM’nin üslerine kaçtı. Onlar için UNMISS askeri gücü önemli bir koruma görevi görüyor. Ancak Temmuz 2016’da başkent Juba’da hükümet güçleriyle isyancılar arasında çatışmalar başladığında barış gücü müdahale etmedi. Yardım çağrıları yanıtsız kaldı. Daha sonra misyonun Kenyalı komutanı görevden alındı.

Barış gücü askerleri burada hükümet ile isyancılar arasında varılan barış anlaşmasının uygulanmasını gözlemliyor. Ancak bazı İslamcı terör milisleri anlaşmaya imza koymadı ve saldırılar düzenliyor. MINUSMA, dünyadaki en tehlikeli BM görevi olarak görülüyor. Almanya misyona 787 asker ve helikopterlerle katılıyor. Bu, Almanya’nın yurt dışındaki en büyük askeri görevlerinden biri.

Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki MINUSCA misyonu, BM’nin Afrika’daki imajını düzeltmeye yetmedi. 2014’ten beri burada 10 bin asker ve bin 800 polis görev yapıyor. Orta Afrika Cumhuriyeti daha önce birkaç kanlı iç savaşla sarsıldı. Ayrıca BM askerlerine yönelik cinsel istismar suçlamaları oldu.

Batı Sahra’daki BM misyonu uzun süredir var. 1991’den bu yana MINURSO, Fas ile “Polisario Cephesi” isyancıları arasındaki ateşkesi denetliyor. Örgüt 1976’dan beri Batı Sahra’nın Fas’tan bağımsızlığı için mücadele ediyor. Fas, 2016’da BM Genel Sekreteri’nin yaptığı açıklamalara öfkelenerek 84 sivil misyon çalışanını sınır dışı etti ve bir üssü kapattı.

BM’nin Fildişi Sahili’ndeki misyonu 14 yıl sonra yerine gelmiş oluyor. Görev 30 Haziran’da sona erecek. Askerler 2016’dan beri kademeli olarak çekiliyor. Eski Genel Sekreter Ban Ki Moon “Bu BM ve Fildişi Sahili için bir dönüm noktası” demişti. Ancak misyonun kalıcı başarı elde edip etmediği askerler tamamen çekildikten sonra belli olacak.

Liberya’daki BM görevi de komşu Fildişi Sahili gibi tarih olmak üzere. Askerler 2017 ortasından itibaren çekilecek. UNMIL, 14 yıllık iç savaşın sona ermesinden bu yana Liberya’da istikrarı sağladı ve işleyen bir devlet oluşturulmasına yardımcı oldu. Liberya hükümeti artık güvenliği kendisi sağlamak istiyor. Ancak ülke hala yıkıcı Ebola salgını sonrası durumla mücadele ediyor.

UNISFA askerleri Abyei’de devriye dolaşıyor. Sudan ve Güney Sudan birbirlerinin toprakları üzerinde hak iddia ediyor. 4 binden fazla Etiyopyalı barış gücü askeri güvenliği sağlıyor. Etiyopya, barış gücüne en fazla asker veren ülke. Öte yandan Etiyopya askerleri insan hakları örgütleri tarafından kendi ülkesinde insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor.

Somali’deki barış gücü, Afrika Birliği’nin öncülüğünde ancak BM’nin onayıyla görev yapıyor. AMISOM, Afrika boynuzundaki kriz devletinde El-Şebab milislerinin terörünü durdurmak için mücadele veriyor. Misyon, ülkedeki barış süreci için gerekli olan istikrarı sağlıyor. Misyonda Etiyopya, Burundi, Cibuti, Kenya ve Ugandalı askerler görev yapıyor.